Jaskinia znajduje się na SE stoku Stołowa. Od miejsca przecięcia szlaku żółtego prowadzącego z Klimczoka (1117 m n.p.m) na Stołów (1035 m n.p.m) z nartostradą biegnącą z Siodła pod Trzema Kopcami w kierunku przełęczy Karkoszczonka udajemy się w stronę góry Stołów i po 60 m skręcamy prostopadle do drogi, w lewo na SW. Po 50 m dochodzimy do dużego osuwiska, które kończy się po kilku metrach na NW. Po lewej stronie, idąc dnem rowu, znajduje się wejście do Jaskini w Stołowie K.Bs-04.13. Od jej charakterystycznego otworu kierujemy się na azymut 282° i po 150 m dochodzimy do niepozornego otworu znajdującego się w zagłębieniu. Kilka metrów od niego widoczny jest rów z dużymi blokami skalnymi na dnie. Dojście skomplikowane, otwór trudny do znalezienia, widoczny dopiero z kilku metrów. Zwiedzanie wymaga dobrego zmysłu orientacji. Jaskinia ma charakter wielopoziomowego labiryntu o dużej, jak na warunki beskidzkie, rozciągłości horyzontalnej. Miejscami jest bardzo krucho, podczas zwiedzania należy zachować odpowiednie środki bezpieczeństwa. Jaskinia posiada odcinki pionowe, do pokonania których potrzebna jest lina. Grupa Beskidzka GOPR zamontowała stałe punkty asekuracyjne.

Niski i trójkątny, sztucznie odsłonięty otwór na dnie leja prowadzi do niewielkiego rozszerzenia, na NW przez ciasny i śliski próg 2,5 m schodzimy do salki o gliniastym spągu zwanej Komorą Gazową, na SW odchodzi bardzo ciasna szczelina łącząca się z powierzchnią.
Z Komory Gazowej odchodzą dwa ciągi, prawy boczny na W prowadzi do niskiej zawaliskowej szczeliny o kilku krótkich odnogach, drugi - będący głównym ciągiem jaskini - stromą pochylnią zejściową w dół. U jej podnóża znajdziemy rozwidlenie, w prawo ciągi prowadzą do partii schodzących do 4. i 3. Dna (końcówka tzw. Trawersu Głębokiej), w lewo na S przez leżący płasko blok wchodzimy do Galerii. Bezpośrednio za przejściem, w stropie, znajduje się okno (kominek z zaciskiem ZII), przez które można dostać się na Pięterko - najpierw o zawaliskowym i ciasnym charakterze, dalej do ładnej szczeliny o prostych ścianach - poziom -3,6 m. Wejście do tego korytarza znajduje się także w stropie, bezpośrednio u podnóża pochylni zejściowej (zacisk ZII).
Z Galerii idziemy prosto przez blok skalny w kierunku 1. Dna. Bezpośrednio przed blokiem w lewo na N można przedostać się do niewielkiego korytarza będącego równoległym ciągiem do Galerii. Dalej można iść trzema wariantami.
Pierwszy, do końca Galerii, skąd za załamaniem korytarza w prawo znajdziemy wejście do Kruchej Studni (spit i lina).
Druga droga do studni prowadzi wąskim korytarzem, którego początek znajdziemy bezpośrednio za blokiem po prawej stronie (za załamaniem w dół do liny). Bezpośrednio za załamaniem po prawej widnieje wąskie okno (II) do Celtyckiego Korytarza.
Trzecia możliwość: ze szczytu bloku odnajdujemy balkon pod stropem Galerii o wysokości 2,2 m, skąd na S prowadzi szczelina do tzw. Zawaliska nad Studnią, ciasnego i kruchego pięterka jaskini prowadzącego w lewo, bocznym ciągiem nad Studnię. Natomiast na wprost, a następnie systemem szczelin i na końcu kominkiem (2,7 m) w dół do Celtyckiego Korytarza.
Kruchą Studnię pokonujemy przy pomocy liny, najpierw stromą pochylnią na pośrednie pięterko (na SW i NW boczne salki), dalej w dół przez pionowe prożki. Po pokonaniu ostatniego progu 1,6 m wchodzimy do Dolnej Sali. W prawej jej części znajduję się studzienka o głębokości 2,0 m, która prowadzi do wąskich szczelin będących 1. Dnem jaskini -23,7 m (w kolejności odkrywania).
Z Dolnej Sali odchodzą cztery ciągi. Na SE lekko w dół, wydostajemy się do niskiego korytarza kończącego się po kilku metrach niedostępnymi szczelinami.
Obok (po lewej), przez niewielki prożek wchodzimy do korytarza prowadzącego w rejon Sali Druidów (korytarz wraca pochylnią do Dolnej Sali).
Trzeci ciąg zwany Obejściem 3. Dna prowadzi ku W, najpierw niskim korytarzem do niewielkiej salki z otworem w stropie (próg 1,1 m). Ponad progiem znajduje się większa komora, na E połączenie z opisywanym poniżej zaciskiem ZII. Do tego miejsca dochodzimy także trudniejszą drogą, z Dolnej Sali na N najpierw niskim korytarzem do ładnego pęknięcia, a następnie przez zacisk ZII do połączenia z Obejściem 3. Dna. Z komory na W odchodzi krótki i ciasny ciąg z zaciskiem ZII, natomiast w górę za ponad 2,0 m progiem znajduje się zawieszona salka, która przez wąskie zawaliskowe szczeliny łączy się z Ciągi Wiceprezesa. Dalej, nieco w dół schodzimy do Ostatniej Sali, będącej końcem Obejścia 3. Dna. W prawej części Ostatniej Sali znajduje się wejście do kilkumetrowej pochylni prowadzącej do 3. Dna - najniższego miejsca tej części jaskini -24,8 m.
Dalej ku W przez niski prożek udajemy się do długiego korytarza o wymiarach 8,0x2,0 m, zwanego Korytarzem Wiceprezesa. Korytarz najpierw poziomy, przechodzi w mocno nachylony, o spągu zasłanym głazami. W górnej części dochodzimy do pionowego progu o wysokości 1,6 m zbudowanego z wielkich bloków, ponad którym znajduje się Sala Prezesa o wymiarach 8,0x3,0 m.
Bezpośrednio pod progiem (na NW) mieści się prosty korytarz prowadzący do Partii Andrzejkowych o długości ponad 80 m. Partie składają się z kilku równoległych ciągów łączących się na kilku poziomach. Z korytarza wejściowego kierujemy się lekko w dół, mijając kolejne załamania natrafiamy na rozwidlenie. Prosto, a następnie progiem 1,6 m, schodzimy do rozszerzającego się korytarza (z głazem pośrodku), dalej na wprost do wąskiej studzienki o głębokości 3,9 m, będącej dojściem do 4. Dna - najgłębszego miejsca w jaskini -25,0 m.
Z krawędzi progu (1,6 m) można także kierować się w kierunku odwrotnym (na W). Natrafiamy na niewielka salkę, z której można:
1. na W, przez długi, trudny Zacisk Hydraulików (ZIII) dostać się do nieciekawej salki o zawaliskowym spągu;
2. na N, najpierw przez dwa kolejne zwężenia do prostego korytarza, następnie kilka metrów na W do salki zwanej ślepa Kiszka będącej najdalej na północ wysuniętym fragmentem jaskini;
3. w lewo (na SE) przez gliniastą salę do ciasnego (ZII) połączenia z rejonem 4. Dna lub opisanego powyżej rozwidlenia.
Wracany do Sali Prezesa, w północnej części znajdują się dwa wejścia do niskiej płytowej sali z dwoma ciasnymi odnogami. Z drugiego końca Sali Prezesa przejdziemy do bocznego ciągu o długości ok. 15 m - poziom -11,8 m. Obok wejścia do bocznego ciągu znajdziemy prożek w górę (2,5 m) wprowadzający do dalszej części ciągu głównego. Przez kolejne trzy salki (w drugiej dodatkowy ciąg wraca wstecz do Sali Prezesa) przedostajemy się do rozwidlenia u podnóża pochylni opadającej z Komory Gazowej. Tutaj zamyka się tzw. Trawers Głębokiej, trasa o długości 90 metrów prowadząca przez 3 najgłębsze punkty jaskini.
Wracamy do ciągów rozwiniętych na S i SE od Galerii. Najłatwiejsze dojście prowadzi z rejonu spita (ponad Kruchą Studnią), od którego ku S biegnie krótka odnoga, najpierw lekko w dół do niskiego przełazu, za nim wydostajemy się do ciągu zwanego Celtyckim Korytarzem. Wstecz, ku W a następnie na N dojdziemy do okna łączącego z Galerią (zacisk ZII - opis powyżej). Z E części sali idziemy korytarzem do 2 m szerokości i długości 10 metrów, którym dochodzimy do większej Sali po prawej stronie, o wymiarach 4,0 m x 4,0 m. Wcześniej mijamy kilka niewielkich studzienek będących wejściami do niższego poziomu korytarza oraz duży leżący blok w środkowej części. W końcowej części korytarza, w lewym narożniku, znajduje się 3 studzienki prowadzące do Sali Druidów. Najszersza z nich jest zarazem najłatwiejszym dojściem do wspomnianej sali, najpierw pionowo 2,5 m, następnie zakręcając dwukrotnie w prawo i jednocześnie w dół schodzimy do niewielkiej salki. Z niej przez prożek 1,5 m lub dołem, wąską szczeliną do Sali Druidów o wymiarach 8,0x2,0 m, która znajduje się na poziomie -17,5 m i jest drugim dnem jaskini. Z sali można wyjść jeszcze 3 drogami:
1) Z północnej części sali przez próg 2,0 m do ciasnego zacisku ZII przechodzimy do jednej z pozostałych studzienek opisanych powyżej.
2) U podnóża progu 2,0 m znajdziemy ciasną szczelinę, najpierw w dół a następnie w górę prowadzącą w rejon pierwszej studzienki (studnia 2,5 m).
3) Wstecz ku NW, pochylnią dostaniemy się w rejon sali kończącej Celtycki Korytarz. Z niej kierujemy się na S, najpierw przez prożek 0,9 m, a następnie zwężająca się szczeliną do szerszego korytarza. Znajdujemy się w tzw. Partiach Naciekowych. Dalej na wprost dostaniemy się do najbardziej na południe wysuniętego fragmentu jaskini (na lewo zawieszony korytarzyk - poziom -7,3 m). W prawo na NW prowadzą 3 korytarze:
a) Prostą miejscami zwężającą się szczeliną na NW około 20 m (poziom -8,3 m).
b) Drugą prawą odnogą opisanego powyżej korytarza, lekko w górę do wyżej położonej szczeliny.
c) Pierwszą prawą odnogą, najpierw prostym korytarzem (połączenie z Celtyckim Korytarzem w rejonie leżącego bloku), następnie progiem 1,6 m do ciągu biegnącego ponad Celtyckim Korytarzem. W lewo na NW nieco w górę dostaniemy się na poziom -5,0 m, w prawo na SE około 5 m, gdzie znajdziemy studzienkę łączącą ten poziom z salą poniżej (próg 3,2 m). Po zejściu do sali bezpośrednio pod studzienka, przez prożek 1,3 m dostaniemy się do ciasnej szczeliny z ruchomym zaciskiem będącej najdalej na wschód wysuniętym fragmentem jaskini (poziom -10,2 m).
Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach warstw godulskich środkowych. Pod względem morfologicznym sklasyfikowano jako: rowowo-wałowa, podtyp niejednolita. Rozwinięta w formie kilkupoziomowych zespołów szczelin poprzedzielanych komorami, przy zmiennym przesunięciu poszczególnych części kompleksu. Rozwinięcie ciągów zgodne jest z poziomicami.
Otwór został odkopany, istniało jedynie zapadlisko. Dno jest pokryte rumoszem, gruzem częściowo większymi blokami, a w niektórych partiach gliną. Jaskinia posiada ubogą szatę naciekową w postaci miniaturowego pola ryżowego, dwóch stalaktytów oraz nieoznaczonych nacieków z białej substancji. Podczas inwentaryzacji 18.10.2014 r. J. Pysz i B. Juroszek stwierdzili w okolicy Partii Naciekowych znaczny ruch osuwiska (kilka cm), w miejscu wyraźnej warstwy poślizgowej widocznej na spągu.
Jaskinia w wielu partiach jest wilgotna, szczególnie w porze roztopów, czy po długotrwałych opadach deszczu występuje deszcz podziemny. Występuje mikroklimat dynamiczny, temperatura mierzona w różnych porach roku wynosiła w Galerii +6°C. Silny przewiew wyczuwalny jest w pochylni wejściowej. 24.01.2004 r. stwierdzono odwrócenie ciągu powietrza (zasysanie do wewnątrz). Śnieg leżał do głębokości ok. 6 m, a okolice Komory Wstępnej i część Komory Gazowej były oszronione.
Światło sięga jedynie do progu 2,5 m prowadzącego do Komory Gazowej.
Zbocze studzienki wejściowej porastają mchy i porosty.
W jaskini zaobserwowano pająki oraz stwierdzono występowanie 6 gatunków nie-toperzy: w rejonie Galerii nocka dużego (Myotis myotis), podkowca małego (Rhinolophus hipposideros), w rejonie Sali Prezesa nocka wąsatka (Myotis mystacinus) i sporadycznie nocka Natterera (Myotis nattereri), nocka orzęsionego (Myotis emarginatus) oraz gacka brunatnego (Plecotus auritus) Stwierdzono także występowanie dwóch gatunków motyli szczerbówki ksieni (Scoliopteryx libatrix) w rejonie pochylni wejściowej oraz motyla z gatunku paśnik jaskiniowiec (Triphosa dubitata), którego kilka osobników znaleziono w okolicy Galerii. Na głębokości 20 m natrafiono na kości lisa (Vulpes cf. Vulpes), był to bardzo młody osobnik, na co wskazywały zęby mleczne - jak podał badający koci paleontolog G. Lipecki. Od 2006 r. decyzją Rady Gminy Brenna, ja-skinię uznano pomnikiem przyrody.

Jaskinię odkrył 26.04.2003 r. Cz. Szura. Otwór odgruzowano i jaskinia została zwiedzona do I Dna.
- 03.05.2003 r. Cz. Szura odkrywa ciekawy boczny ciąg długości ok. 50 m. Przeprowadza pomiar głębokości wzdłuż głównego ciągu - głębokość -23,7 m, długość ciągu 43,1 m. Został osadzony spit w Kruchej Studni oraz stałe punkty pomiarowe.
- 19.06.2003 r. Cz. Szura odkrywa nowe górne piętro jaskini (ok. 30 m długości) i kartuje korytarze od drugiej Sali (Komora Gazowa) do otworu, razem 64 m.
- 27.06.2003 r. Cz. Szura kartuje część głównego ciągu. Podczas prac pomiarowych odgruzowane zostaje wejście do nieznanych partii (długości około 100 m). Do tej pory pomierzono 84,8 m.
- 04.07.2003 r. Cz. Szura eksploruje i kartuje partie do II Dna -17,5 m. Odkrywa nowe partie o znacznych rozmiarach (korytarz naciekowy - białe nacieki z mleczka wapiennego?). Jaskinia osiąga długość 140 m.
- 23.08.2003 r. P. Wojtas, Z. Kania zwiedza większą część jaskini. Grupa kartograficzna (U. Tebin, Cz. Szura) prowadziła pomiary w Partiach Naciekowych. Poszerzono wejście z korytarza pod otworem przez próg.
- 15.09.2003 r. Cz. Szura kartuje ciąg od Komory Gazowej po III Dno (35 m). Osiągnięta głębokość -24,8 m. W okolicy spita (ponad nim) przebywa nieznane dotąd korytarze i szczeliny (ok. 20 m). Przez szczelinę koło I Dna dociera do sali w okolicy III Dna. Dotychczas pomierzono 235 m, przewidywalna długość to około 400 m.
- 22.11.2003 r. Cz. Szura kartuje ciągi do 1. i 2. Dna, Partie Naciekowe, Zawalisko nad Studnią oraz Pięterko.
- 29.11.2003 r. Cz. Szura kończy kartowanie brakujących korytarzy, obejście I-III Dno oraz nowoodkryte Partie Andrzejkowe.
- 24.01.2004 r. J. Ganszer, M. Kruczalak i J. Pukowski zwiedzają jaskinię, J. Pysz i Cz. Szura sporządzają dokumentację brakujących fragmentów jaskini oraz dokonują częściowej korekty planu.
- 18.10.2014 r. J. Pysz i B. Juroszek dokonują uzupełnienia planu o przekroje i detale.

Pomiary wykonał Cz. Szura busolą geologiczną Freiberg i dalmierzem laserowym Leica Disto. Współrzędne geograficzne GPS 04.08.2007 r. pomierzył Cz. Szura.
Plan opracował Cz. Szura, korekty wprowadzili A. i B. Juroszek.

Klassek G., Mleczek T. 2003 (wzmianka); Szura Cz. 2004 (dotychczasowy przebieg eksploracji); Szura Cz. 2005 (plan, opis jaskini); Hercman H. i in. 2006a (nacieki i ich wiek); Hercman H. i in. 2006b,c (nacieki); Uchwała nr. XLVII/382/2006 Rady Gminy Brenna z dnia 26 października 2006 r. (o nadaniu statusu pomnika przyrody); Mysłajek R.W., Szura Cz., Figura M. 2008 (nietoperze); Kurek K., Mysłajek R.W., Nowak S. 2008 (nietoperze); Szura Cz. 2010 (dane morfometryczne); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016a (plan i opis inwentarzowy).