Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Lodowa w Zamczysku
Inne nazwy
Nr inwentarzowy K.Bm-02.25
Region Karpaty
Współrzędne WGS84 λ: 19°18′20,90″, φ: 49°44′50,80″
Gmina Łękawica (gm. wiejska)
Powiat żywiecki
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 718
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 10
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 10
Długość [m]
w tym szacowane [m]
59
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Kocierz Górny, Ściszków Groń (779 m n.p.m.), Beskid Mały.
Opis drogi dojścia do otworu
Od kościoła w Kocierzu Górnym idziemy zielonym szlakiem turystycznym prowadzącym na Madohorę aż do osiągnięcia niezalesionego grzbietu i biegnącej nim drogi. Tu opuszczamy szlak i skręcamy w prawo, a następnie idąc pod górę dochodzimy do miejsca, gdzie z lewej strony dochodzi z dołu brukowana leśna droga. Idziemy nią w dół i osiągamy NW skraj zespołu skalnego. Kierujemy się wzdłuż pasa skałek na SE i po przejściu ok. 150 m, w SE części zespołu skalnego, w ostatnich wychodniach skalnych znajdujemy nieduży otwór. W odległości ok. 2 m na SW znajduje otwór Odgruzowanej Zimnej Nory (K.Bm-02.16).
Opis jaskini

Do jaskini wchodzimy wąską szczeliną o głębokości 1,9 m, trawersujemy ją, po 2 m opuszczamy się na dno. W kierunku NNW odchodzi niski, wyklinowujący się, 2 m, ku dołowi otwiera się ciasna, 3,2 m studzienka (Szczelina z Lodospadem). Opuszczamy się na półkę utworzoną z zaklinowanych want. W kierunku SSE poprzez metrowy próg schodzimy na dno zalodzonej szczeliny. Tam ku NNW biegnie 3 m ciasny korytarzyk. W jego środkowej części w kierunku NW odchodzi niezbadana szczelina, która prawdopodobnie kieruje się w stronę Sali Gaugętego. Ze szczeliny kierujemy się ku E do I Sali Lodowej kształtem przypominającej trójkąt. Spąg opada ku S, ściany regularne, lite. W S krańcu ponad progiem ku SE odchodzi wąska 2,5 m szczelina. Ze wschodniej części sali krótkim korytarzem zwróconym ku E przedostajemy się do II Sali Lodowej. Można się do niej dostać inaczej: należy wcześniej zejść w prawo do korytarza zawalonego drobnymi kamieniami i nim po ok. 1,5 m wyjść w środkowej części wspomnianej sali. Komora (wysokości 1,5 m) ma nieregularny kształt, ściany lite, a spąg tworzą niewielkie wanty i drobny gruz skalny. W środkowej części sali, pod N ścianą znajduje się niewielka szczelina, nie badana ze względu na silnie zalodzone kamienie częściowo blokujące przejście. Z NW jej krańca odchodzi szczelina łącząca się z Salą Gaugętego. Dalej kierujemy się ku SE do Sali z Naciekami (2 1,8 m, wysoka do 3 m). Podobnie jak II Sala Lodowa rozwinięta jest na pęknięciu szczeliny o przebiegu 120°-300°. W kie- runku SE biegnie wąska i wysoka szczelina o długości I m. Na zachodniej, przewieszonej ścianie znajdują się mikroformy naciekowe (grzybki oraz maleńkie stalaktyty). W S części sali za ciasnym przełazem biegnie niezbadana szczelina. Przy wejściu do komory wspinając się na próg o wysokości. 1,7 m (bardzo krucho!) wchodzimy do wąskiej szczeliny biegnącej wzdłuż sali.

Wracamy na półkę w Szczelinie z Lodospadem. Czołgając się ku niskim korytarzem po 2 m docieramy do Sali Gaugętego. Komora o wymiarach 4x1,2-2 m i wysokości do 2 m) ma nieregularny kształt przypominający czworobok, ściany i strop strzaskane, spąg pokrywają wanty, a w zachodniej części glina. Z NE krańca sali odchodzi w górę krótki korytarzyk, który poprzez metrowy kominek kontynuuje się dalej ku SW, po 1,5 m kończy się zawaliskiem. Jest on bardzo kruchy, ściany i strop silnie zaburzone i strzaskane. Korytarz położony jest w pobliżu powierzchni, o czym świadczą liście i humus w spągu. Nieco niżej, w SE kącie znajduje się szczelina, która opada do II Sali Lodowej. W zachodniej części komory w kierunku SW odchodzą ciasne korytarzyki.

Pierwszym, pokonując najpierw zacisk (dalej nieco szerzej), po 2 m dochodzimy do niewielkiej regularnej sali, która kończy się w zawalisku.

Drugi odchodzi z dna sali w kierunku NNE. Poprzez 2,4 m próg (w dół) doprowadza do wysokiego, szczelinowego chodnika. Po 2 m łamie się w prawo, a po następnych 2 m wyklinowuje się. Korytarz regularny, ściany lite, równoległe. Jego szerokość nie przekracza 0,35 m, N ściana zalodzona.

Trzeci główny ciąg rozpoczyna się zaraz w prawo od drugiego. Przez ciasną, prawie pionową szczelinę schodzimy 2,8 m do Dolnej Salki o długości 2 m. Nagromadzone są w niej spore ilości lodu, ze stropu zwisają stalaktyty lodowe. Od sali ku W schodzi niski (0,7-0,3 m), lecz szeroki (1,2 m) korytarzyk, który w swych początkowych partiach łączy się poprzez zacisk ze szczeliną opisaną jako drugi ciąg. Korytarz po 3 m kończy się schodząc 10 m poniżej otworu. Spąg jego pokrywa drobny gruz skalny.

Jaskinia powstała w piaskowcach istebniańskich dolnych w wyniku ruchów odprężeniowo-grawitacyjnych. Obecnie jest silnie modelowana przez wietrzenie mrozowe.

Jest sucha, światło sięga do końca szczeliny wejściowej. Dnia 5 czerwca 2000 r. stwierdzono występowanie dużej ilości lodu hydrogenicznego, który tworzył draperie, sople, kolumny, polewy i pokrywy lodowe. Jak wynika z wieloletnich obserwacji pokrywa lodowa w tej jaskini jest niestabilna, od pewnego czasu jego ilość maleje (są lata, kiedy zanika zupełnie). W Sali z Naciekami rozwinęły się formy naciekowe, które prawdopodobnie są pochodzenia węglanowego. Jaskinia najprawdopodobniej łączy się z Odgruzowaną Zimną Norą znajdującą się w pobliżu.

Flory nie zaobserwowano.

Zauważono ćmy.

Historia badań
Historia eksploracji

Otwór wejściowy znany zapewne miejscowej ludności,. wcześniej jednak jaskinia nie jest wzmiankowana w literaturze. Otwór zlokalizowali 25 kwietnia 1999 r. J. Ganszeri J. Pukowski.

Historia dokumentacji

Cała obecnie znana część jaskini została odkryta i splanowana w dniu 5.06.2000 r. przez ówczesnego członka Speleoklubu Bielsko-Biała Artura Żerę. Dokumentację poracował J. Pukowski na podstawie materiałów A. Żery.

Plan opracował J. Pukowski wg A. Żery.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Żera A. 2001a (opis jaskini); Ganszer J. 2004 (informacja o dodatkowych pomiarach); Szura Cz. 2004a (aktualizacja opisu inwentarzowego); Pukowski J., Krause R., Mrózek G. 2004 (rozmieszczenie jaskiń na Zamczysku wg A. Żery); Romik J. 2015 (informacja o jaskini); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jerzy Pukowski
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie