Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Oblica
Inne nazwy
Nr inwentarzowy K.Bż-05.09
Region Karpaty
Współrzędne WGS84
Gmina Zawoja (gm. wiejska)
Powiat suski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony Rozp. Ministra Środowiska z dn. 6.10.2014 r. w spr. ochrony gatunkowej zwierząt Dz.U. 2014 Poz. 1348.
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 634
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 21,10
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 21,10
Długość [m]
w tym szacowane [m]
436
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Skawica, Krzywalówki (766 m n.p.m.), Pasmo Policy, Beskid Żywiecki.
Opis drogi dojścia do otworu
Krzywalówki (766 m n.p.m) - Śmietanniak. Ze względu na konieczność ochrony stanowiska zimowania i bytowania nietoperzy dane dotyczące drogi dojścia jak i współrzędne otworu są dostępne za zgodą Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody.
Opis jaskini

Przez dość szeroką studzienkę 2 m głębokości wchodzimy do niewiekiej salki. Stąd można wejść do ciasnej szczeliny w spągu, ciągnącej się przez około 2 m w kierunku północnym. Z salki idziemy na SE i przez prożek 1,8 m wchodzimy do Srebrnego Korytarza, długości około 11 m, szerokości do 1,2 m i wysokości do 4 m. Tuż nad prożkiem na wysokości około 0,7 m znajduje się wejście do wąskiego i niskiego korytarzyka, który po 3,5 m wprowadza przez studzienkę 4,2 m z powrotem do Srebrnego Korytarza. Po drugiej stronie korytarza (na N) kominek 3 m wprowadza do krótkich i ciasnych korytarzyków.
Idąc dalej Srebrnym Korytarzem po 6 metrach wchodzimy przez prożek na E do lekko wznoszącej się szczeliny długości ok. 3 m, w jej środku odchodzi na E kolejna zaciskowa szczelina o długości 2 m. Wracamy do Srebrnego Korytarza. Idąc dalej dochodzimy nad Zbójską Studnię (głębokość do 4 m). W tym miejscu jaskini rozpoczynają się dwa główne ciągi.
Trawersując Zbójską Studnię dochodzimy nad mniejszą studzienkę – Małą Zbójską Studnię. Nad nią, przez kominek (ok. 1,7 m) możemy wejść do niewiekiej salki, znajdującej się blisko powierzchni ziemi (widoczne korzenie, przesypywanie się gleby). Przez Małą Zbójską Studnię schodzimy do wąskiego, wysokiego do 2 m korytarzyka i idziemy nim około 3 m do niewielkiej pochylni. Na S można wejść przez zacisk ZII do ciasnych szczelin, które po około 4 m stają się nie do przejścia.
Za pochylnią skręcamy na NE i przez zaciskowy przełaz i prożek wchodzimy do Sali z Kogutkiem (5 m długości, do 3 m wysokości). Z Sali z Kogutkiem idziemy szczeliną skręcającą na E a potem na S Tu, albo przez prożek 2,5 m i przełaz, a potem pochylnię z prożkami, albo dolną zaciskową szczeliną (ZI), dostajemy się do ostatniej sali w tym ciągu - Herbaciarni. Sala ma około 5 m długości, do 2 m szerokości i do 2,5 wysokości.
Z Sali z Kogutkiem, przez trudną do znalezienia, zaciskową studzienkę 1,8 m (Z1) na S, wchodzimy do korytarza z naciekami, długości około 15 m, szerokości od 0,4 do 0,7 m i wysokości do 2,3 m. Po około 7 m pokonujemy próg wysokości 1,6 m, zaciskowy w górnej części (ZI) i dochodzimy do niewielkiego rozszerzenia w miejscu, gdzie znajdują się resztki zniszczonych nacieków. Stąd możemy iść na SE do końca korytarza lub przez zaciskowy kominek wejść do ciasnych szczelin, nazwanych Matrix 2, o długości około 10 m, które stanowią górne piętro szczeliny, na której rozwinął się korytarz z naciekami.
Po zejściu Zbójską Studnią kierujemy się niskim korytarzem (1,2 m wysokości) na N, po około 5 m schodzimy przez prożki 0,6 m i 1,2 m do miejsca, gdzie korytarz staje się wyższy (do 2 m wysokości), stąd schodzimy niskim przełazem 3 m na SW nad ciasną studzienkę (2 m) prowadzącą do Kanału. Na początku niskiego korytarzyka za Studnią można wejść na W do ciasnej szczeliny, długości około 5 m, biegnącej równolegle do korytarzyka, na N, kończącej się zaciskiem nie do przejścia. Z miejsca za prożkami można wejść kominkiem 2,1 m do ciasnej szczeliny długości 3,5 m, rozwijającej się na N. Nad wejściem do szczeliny znajduje się kolejny ciasny kominek, wysokości 1,8 m, wprowadzający na Szczeliny z Echem - niskiego (do 1 m) i wąskiego (do 0,7 m) korytarzyka o litych ścianach, którym idąc na N po 7 metrach dojdziemy do niewielkiego rozszerzenia kończącego ten ciąg – jest to najdalej na północ wysunięta część górnych partii jaskini.
Nad kominkiem, który wprowadzał do Szczeliny z Echem znajduje się kolejny ciasny, pionowy przełaz, który zakręcając szczeliną na S, po niewielkim rozszerzeniu, wyprowadza do Srebrnego Korytarza. Pokonywanie tego przejścia może być niebezpieczne - luźny materiał skalny nad kominkiem. Do ciasnej studzienki do Kanału można spod Zbójskiej Studni dostać się także wchodząc w wąską studzienkę (1,6 m głębokości) na dnie tej studni. Wchodzimy nią do Zbójskiej Sali (4 m długości, do 1,5 m szerokości). Tuż za studzienką można wejść do ciągu ciasnych szczelin na W, kończących się zwężeniem nie do przejścia.
Ze Zbójskiej Sali przez dwa zaciski (ZIII i ZI) na SSE wchodzimy do wysokiej szczeliny - Sali Pseudogrotołazów, długości 11 m, szerokości do 0,8 m i wysokości do 9 m. Po około 7 m przez wąską studzienkę można zejść do ciasnego, pochyłego korytarzyka długości 4 m, kończącego się studnią zawaloną wantami. Przez tą studnię istnieje połączenie z niższymi partiami - Kryptą - jest jednak nie do przejścia. Ze Zbójskiej Sali przez prożek 1,7 m na N dochodzimy po 2,5 m nad studzienkę do Kanału. Na dno tej studzienki można dostać się także ze Zbójskiej Sali przez zaciskową studzienkę 1,4 m głębokości, często zawalaną materiałem skalnym, i niską szczelinę. Ten ciąg wyprowadza nas na spągu studzienki do Kanału.
Kanał to salka długości 3 m, z której niskim i wąskim, pochyłym korytarzykiem z wiszącymi wantami, długości 4 m, schodzimy na SSW do większej salki - Krypty, długości około 4 m, wysokości do 3 m. Na początku pochyłego korytarzyka można wejść na N do niewiekiej 1,5 m studzienki (Trumna), na której dnie znaleziono szkielet lisa. Z jej dna odchodzi na E zaciskowa szczelina, kończąca się po 1,5 m. Przez ciasną studzienkę głębokości 1,0 m, zlokalizowaną w zachodniej części Krypty, wchodzimy w kręty przełaz i do rozszerzenia o wymiarach 2,5x3 m. Schodząc studzienką z Krypty możemy wejść przez przełaz na E do niskiej Salki pod Kryptą, kończącej się po około 5 m szczeliną nie do przejścia. Z rozszerzenia po krętym przełazie wchodzimy zaciskowym wejściem na E do korytarzyka kończącego się studzienką na S i pochylnią na N.
Przez pochylnię na N schodzimy do niewielkiej salki (2,5 m długości, do 2 m wysokości). Z salki przechodzimy na W i potem na N i docieramy do prożków i kominka wprowadzającego do szeregu ciasnych szczelin, kończących się zaciskami nie do przejścia. Jest to najdalej na północ wysunięta część dolnych partii jaskini.
Wracając do salki za pochylnią przez niski, zaciskowy przełaz na SW wchodzimy do niewielkiego rozszerzenia - najniższego punktu jaskini (-21,1 m). Z tego miejsca można wyjść na SW dwoma zaciskami (ZII, Tęczowy ZII) na dno studzienki 1,9 m, schodzącej z wcześniejszego rozwidlenia. Spod studzienki idziemy wysoką szczeliną na S, która po 2,5 m wprowadza do pochyłej szczeliny długości 6 m, szerokości 1,2-0,6 m i wysokości 2-5 m, rozwijającej się w kierunku SW. Na końcu szczeliny przez prożek 1,6 m wchdozimy do największej sali w tym ciągu - Sali SSB - długości około 17 m, szerokości do 2 m i wysokości do 4,5 - 5,5 m. W NW części Sali SSB wchodzimy do bocznej szczeliny, łączącej się niewielkim przełazem ze środkową częścią Sali i kończącą się zaciskiem nie do przejścia. Wychodzimy pochyłym dnem Sali na S i naprzeciw ciasnej szczeliny, prostopadłej do sali, wchodzimy do Tomkowej Studni, głębokości 1,8 m. Z dna studni przechodzimy niskim przełazem na N i przez ciasną, błotnistą studzienkę wchodzimy do szczeiny równoległej do Sali SSB. Z rozszerzenia tej szczeliny możemy przejść na S do wąskiej szczeliny o długości 5 m, natomiast na N, przez błotnistą, ciasną studzienkę głębokości 0,8 m do 7 metrowej ciasnej (0,4 m szerokości, do 1 m wysokości) szczeliny, biegnącej równolegle do zachodniej ściany Sali SSB. Z południowego końca Sali SSB, przez przełaz i kominek 0,6 m wchodzimy do niewielkiego rozszerzenia, a z niego schodzimy pochyłą szczeliną na S, wysokości do 1,5 m i szerokości do 1 m, która po 6 m skręca na W i przez prożek 1,2 m wprowadza do ostatniego w tym ciągu Korytarza Dużego Nocka - korytarz kontynuuje się na S przez 7 metrów i po pokonaniu prożka 1,7 m kończy się ślepo. Jest to najdalej na południe wysunięty punkt dolnych partii jaskini.

Jaskinia osuwiskowa typu szczelinowego, powstała w piaskowcach magurskich. Górne partie położone są na jednej szczelinie poprzedzielanej dużymi pakietami skalnymi, dół jaskini (partie z Salą SSB) to ta sama szczelina zdyslokowana w kierunku ENE. Obydwie szczeliny łączy kruchy, zawaliskowy korytarzyk i sala Krypta. Spąg pokrywa glina i autochtoniczny gruz skalny, a przy otworze także humus.
Jaskinia posiada mikroklimat dynamiczny, okolice dna są wilgotne i zimne, w środkowych partiach silny przewiew wysusza namulisko i ściany. W części położonej najbliżej powierzchni powietrze jest ogrzewane i przez liczne szczeliny łączące Srebrny Korytarz z powierzchnią wydostaje się na zewnątrz powodując zimą wytopienie się śniegu na przebiegu korytarza. Strefa przyotworowa pozostaje w zasięgu działania czynników zewnętrznych, zimą jest silnie wymrażana, tworzą się sople lodowe. Temperatura zmierzona 15 stycznia 2004 r. w otworze i jednej ze szczelin na powierzchni wynosiła odpowiednio -2,28°C i +7,05°C. Światło dzienne oświetla wstępne partie pod studzienką wejściową.
Flora występuje tylko w okolicy otworu. Pod studnią wejściową, w strefie półmroku stwierdzano kiełkujące siewki drzew iglastych. Pod studnią odnaleziono także grzyba czubajkę kanię (Macrolepiota procera). Korzenie drzew sięgają do pierwszej sali pod studnią wejściową, włośnikowe wyrastają ze stropu w Srebrnym Korytarzu. Na ścianach w Srebrnym Korytarzu znajdują się żółte i niebieskie zarodniki (prawdopodobnie) grzybów.
W jaskini zimują nietoperze: nocek orzęsiony (Myotis emarginatus), nocek duży (Myotis myotis), nocek wąsatek/Brandta (Myotis mystacinus/brandtii), nocek rudy (Myotis daubentonii) oraz gacek brunatny (Plecotus auritus). Oblica jest jednym z najliczebniejszych w Polsce zimowisk nocka orzęsionego. W środkowej części jaskini odnaleziono szkielet sarny, regularnie odnajdywane były także resztki pożywienia zaciąganego przez lisa (ptaki, pierze). Na głębokości około 16 m, w małej salce (Trumna) odnaleziono też szkielet lisa. W partiach przy otworze licznie występują pająki z rodzaju Meta, i motyle szczerbówki ksieni (Scoliopteryx libatrix).

Historia badań
Historia eksploracji

Wstępne partie jaskini znane są miejscowej ludności przynajmniej od czasów ostatniej wojny, mieli się w niej ukrywać się partyzanci. W okolicy krążą również legendy o zbójnikach, którzy mieli przebywać i ukrywać swe skarby w tej jaskini oraz pobliskiej Zbójskiej Jamie. Informację o Oblicy członkowie Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki otrzymali od młodego mieszkańca Skawicy - Pawła Franczaka w maju 2004 r.

Historia dokumentacji

Podczas pierwszego wyjazdu 27 czerwca 2004 r. T. Mleczek i R. Solak zwiedzili ówcześnie znane partie długości kilkudziesięciu metrów (Srebrny Korytarz oraz kilka korytarzyków poniżej Zbójskiej Studni). Kolejny wyjazd odbył się 12 września 2004 r. kiedy to T. Mleczek, A. Szebla, R. Solak oraz B. Szatkowski pokonali zacisk doprowadzający do Sali z Kogutkiem i Herbaciarni (Partie Kogucie). Udrożnili też studzienkę sprowadzającą do Kanału odkrywając przy tym partie do Krypty. 11 grudnia 2004 r. ekipa w składzie: W. J. Gubała, R. Tęczar, T. Mleczek, M. Dudzik, A. Szebla, B. Bubula, A. Kapturkiewicz oraz B.Szatkowski wyeksplorowała partie poniżej Krypty (Sala SSB) oraz Salę Pseudogrotołazów i Korytarz z Naciekiem. Wreszcie tydzień później - 18 grudnia 2004 r. - W.J. Gubała i R. Tęczar odnaleźli partie za Tomkową Studnią oraz Korytarz Dużego Nocka. W 2006 roku W.J. Gubała wyeksporował i zinwentaryzował kilka niewielkich szczelin w okolicy otworu, Sali z Kogutkiem i Zbójskiej Sali. Pomiary wykonano taśmą mierniczą i busolą geologiczną Freiberg.
Plan opracował W.J. Gubała.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Mleczek T., Gubała W.J. 2004 (informacja o wynikach eksploracji); Suski R., Tęczar R. 2004 (o eksploracji); Gubała W.J., Mleczek T. 2005 (o eksploracji, podanie długości); Gubała W.J. 2005b (informacja o inwentaryzacji); Gubała W.J., Mleczek T. 2006 (opis jaskini, plan); Mleczek T., Gubała W.J. 2007 (nietoperze); Gubała W.J. 2010 (informacja o nowej długości); Gubała W.J., Trybała M., Drożdż B. 2011 (nietoperze); Franczak P. 2012d (opis jaskini); Franczak P., Listwan K. 2014 (wzmianka i parametry jaskini); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Wojciech J. Gubała
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie