Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Ostra-Rolling Stones
Inne nazwy
Nr inwentarzowy K.Bs-02.153
Region Karpaty
Współrzędne WGS84 λ: 19°04′19,63″, φ: 49°39′18,57″
Gmina Lipowa (gm. wiejska)
Powiat żywiecki
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 894
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 60
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 60
Długość [m]
w tym szacowane [m]
885
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Twardorzeczka, masyw Ostrego (923 m n.p.m.), na południowym zboczu góry Ostre, Beskid Śląski.
Opis drogi dojścia do otworu
Od kościoła w Twardorzeczce kierujemy się zielonym szlakiem turystycznym na Muronkę. Po około 1,3 km, tam gdzie szlak trawersuję górę Ostre od południa, w linii spadku szczytu, od szlaku odchodzi w prawo, równolegle do niego idąca, stara, szeroka ścieżka. Idziemy nią ok. 250 m, aż do wyraźnego, przecinającego prostopadle ścieżkę rowu rozpadlinowego. Idziemy wzdłuż rowu na N, aż do jego końca (ok. 80 m). Stąd kilka metrów ku E znajduje się duży lej zapadliskowy. Kilkanaście metrów powyżej niego znajdują się otwory Schroniska Niewypał (K.Bs-02.151) i Jaskini Expresowej (K.Bs-02.152) Otwór jaskini znajduje się ok 20 m na ENE w leju zapadliskowym. Dojście łatwe, zwiedzanie niektórych partii wymaga asekuracji.
Opis jaskini

Schodzimy niewielką studzienką i znajdujemy się w szczelinie głównego ciągu. W prawo, ku N rozwijają się Partie Solowe. Wejście do nich to ciasny, stromo opadający przełaz często zasypywany kamieniami z dna studzienki wejściowej.

Za nim znajduje się mała, nieregularna salka. Idąc ku N za kolejnym przełazem trafiamy do większej sali ze skalnym filarem. W jej NW części za obniżeniem stropu można przejść do krótkiej, litej szczeliny. Wcześniej kierujemy się na N do korytarza, który gwałtownie zakręca na SE i po paru metrach kończy się zawaliskiem. W jego połowie powyżej niewielkiego prożka można ku E wejść w niską, usłaną kamieniami i kierującą się w górę pochylnię, zakończoną ciasną studzienką i krótką, litą szczeliną.

Wracamy do głównego ciągu. Na E za niskim przełazem wchodzimy do kolejnej, równoległej szczeliny. W jej N części poprzez wąskie szczeliny osiągnięto kontakt wzrokowy z Partiami Solowymi, natomiast na S ciasna szczelina łączy się ponownie z ciągiem głównym.

Kierujemy się obszernym korytarzem w dół. Po paru metrach, w W części, przy spągu znajduje się ciasne wejście do Korytarza Malinki - równoległej do głównego ciągu, kilkunastometrowej szczeliny. Idziemy dalej głównym ciągiem w dół, na S. Pokonujemy 2 m próg i "kamienne schody" (duże wanty ułożone w poprzek korytarza), dalej poprzez 1,8 m prożek (lub wygodniej "pod kamiennym schodkiem") schodzimy do Sali Anielki. W NE części sali znajduje się wejście do kilkumetrowej szczeliny rozwijającej się na N. Trochę wcześniej tuż pod "kamiennym schodem" można wejść do Partii Hatifnatów.

Partie te składają się z kilku szczelin rozwijających się na N. Wejście to ziemista, ciasna studzienka, za nią na N znajduje się kilkumetrowa szczelina - z jej końca nawiązano kontakt wzrokowy z dalszą częścią partii.

My natomiast schodzimy studzienką po W stronie. Za nią kierujemy się na N pokonując przewężenie, krótką pochylnię i niewielki prożek. Znajdujemy się w obszerniejszej szczelinie, której spąg na N wznosi się i kończy zawaliskiem. Na S można jeszcze wejść poprzez metrowy prożek do ślepo zakończonego rozszerzenia.

Wracamy do Sali Anielki. Z niej ku N wznosi się kilkumetrowy, niski korytarz połączony po W stronie ciasnym przełazem z równoległą szczeliną.

Z sali kierujemy się na S, mijamy obszerną wnękę zawieszoną 3 m nad spągiem i docieramy do ciasnego przełazu prowadzącego do Sali ze Zjeżdżalnią.

Kilka metrów wcześniej po E stronie znajduje się niewielka, prostopadła szczelina zakończona 2,5 m studzienką prowadzącą do Małego BJUSTu. Jest to obszerna, podłużna sala o długości ponad 15 m, zasłana wielkimi blokami skalnymi. W S części sali można przejść niskim przełazem do Komórki Naciekowej - jedynego miejsca w jaskini z niewielkim, stałym ciekiem wodnym tworzącym błotne polewy na ścianie. Z jej końca, przeciskając się w niebezpiecznym zawalisku można przejść do głównego ciągu w rejonie Sali ze Zjeżdżalnią.

Wracamy do ww. przełazu w głównym ciągu. Mamy dwie możliwości przejścia: na wprost przez przełaz lub przez Poddasze - kilkumetrową szczelinę zawieszoną nad głównym ciągiem. Wejście do niej znajduje się nad 2,5 m progiem w SW rogu korytarza. N i E część Poddasza urywa się przewieszonymi, 3 m progami do głównego ciągu. Kierujemy się na S i poprzez 1,8 m próg schodzimy do Sali ze Zjeżdżalnią. Z jej górnej części do dolnej prowadzą dwa przełazy. Obecnie używany jest wyłącznie ten po W stronie (Zjeżdżalnia).

W SW części sali za dużą wantą znajduje się wejście do niskiego korytarzyka, biegnącego na S i łączącego się po paru metrach z głównym ciągiem pod Brzytwą. W E części sali można poprzez niski przełaz i niewielką salkę przejść do dwóch, równoległych, krótkich szczelin.

Ta po E stronie poprzez 2 m studzienkę doprowadza nas do salki na E od Brzytwy.

Wracamy do S części Sali ze Zjeżdżalnią. Kierujemy się na S, schodzimy ziemistą pochylnią. Po E stronie mijamy Brzytwę. Za nią, po E stronie znajduje się niewielka salka zakończona ku S kilkumetrową szczeliną.

Wracamy do Brzytwy. Kierujemy się na S, mijamy szczelinowaty balkon zawieszony 2,4 m nad spągiem i dochodzimy do szerokiej, ale niskiej Sali V. Jej spąg usiany jest dużymi wantami. W jej S części między głazami znajduje się najwygodniejsze przejście do dolnych partii. Schodzimy kruchą pochylnią i 5 m prożkiem przedzielonym gzymsem. Znajdujemy się w obszernej, litej szczelinie - Duży BJUST.

W NE części sali poprzez 2 m próg w górę i 2,7 m w dół można przejść do końcowych partii szczeliny Mati_ASa. My natomiast kierujemy się na S. Po pokonaniu 3 m studzienki znajdujemy się w dużo węższej, litej szczelinie. Na N korytarz po paru metrach kończy się ślepo, natomiast na S dochodzimy do sali Mati_ASa. Jest to ogromna, ponad 35 m, meandrująca, lita szczelina. Kierując się na N szczelina stopniowo się zwęża by ostatecznie zakończyć się zawaliskiem. Wcześniej po E stronie mijamy 3 kilkumetrowe, ślepe odgałęzienia. S cześć szczeliny natomiast po kilkunastu metrach kończy się przewężeniem nie do przejścia, a powyżej niewielkiego prożka - niską salką. Kilka metrów wcześniej po W stronie, powyżej 2,8 m progu znajduje się kilkumetrowa, ślepa szczelina.

Wracamy do Sali V. W jej SW części przedostajemy poprzez niski przełaz do korytarza opadającego ku S. Za nim, na końcu niewielkiego rozszerzenia, po W stronie, nad ok. 2 m prożkiem znajduje się zacisk Wyrwibark. Tutaj też, w W części korytarza, w spągu było - obecnie zawalone - przejście do Dużego BJUSTu. Kierujemy się dalej wąską szczeliną na S docierając do rozgałęzienia. Na S szczelina urywa się 6,5 m przewieszonym Progiem Odkrywców prowadzącym do Mati_ASa. Natomiast ku E prowadzi niski korytarz (Przebieralnia) zakręcający na N (trawers nad kolejną studzienką do Mati_ASa), by po kilku metrach zakończyć się zawaliskiem. Nieco wcześniej po W stronie szczeliny jest możliwość przejścia do rozszerzenia korytarza przy Wyrwibarku.

Wracamy do wyżej wspomnianego zacisku. Po jego przejściu znajdujemy się w imponującej Sali Honki. Stąd można udać się korytarzem do góry, na N. Po paru metrach po E stronie nad 1,8 m progiem mijamy Pięterko, kilkumetrową szczelinę zakończoną z S strony zwężającą się szczeliną nie do przejścia, a jej N koniec zakończony jest dwoma kruchymi kominami podchodzącymi pod powierzchnie.

Idziemy dalej stromo wznoszącym się korytarzem. Staje się on coraz niższy, by po paru metrach przejść w ciasny, błotnisty tunel z dwoma zaciskami na końcu - Czekoladowy Korytarz. Wcześniej, po E stronie można przejść przekopanym przełazem w górę, do zawaliskowej salki zakończonej klapą. Było tu wejście do jaskini, obecnie zawalone dużymi głazami.

Wracamy do Sali Honki, którą kierujemy się ku S pokonując dwa niewielkie progi utworzone z wielkich want. Z końca sali najwygodniejsza droga wiedzie przez niewielką studzienkę prowadzącą do Korytarza Kwadratowego. Inne możliwości to przejście korytarzem na wprost (ku S), przechodzącym po paru metrach w szeroki gzyms i wpadający do Korytarza Kwadratowego, albo wejście do wąskiej szczeliny w SE części Sali Honki. Idąc szczeliną po kilku metrach dochodzimy do rozgałęzienia. E odnoga po paru metrach kończy się przewężeniem nie do przejścia, natomiast W szczeliną czołgamy się aż do połączenia z końcową częścią Korytarza Kwadratowego, który doprowadza nas do Pośredniej Sali. Jej spąg tworzą kilkumetrowe, bloki skalne. Wspinając się na jedną z tych want w NW części sali można poprzez błotny próg i pochylnię zakończoną zwężeniem wejść do Partii Punkrocka.

Jest to kilkunastometrowy korytarz łączący się po E stronie poprzez szczeliny i studzienki z głównym ciągiem. Doprowadza nas do obszernej, prostokątnej sali. W jej E części można przejść do niewielkiej komórki, natomiast w N części sali, przeciskając się kilka metrów między wantami dochodzimy do krótkiej, pionowej i litej szczeliny (Szczelina Disco).

Wracamy do Pośredniej Sali. W jej S części, pod stropem rozpoczyna się szczelina biegnąca na S i wpadająca po paru metrach do głównego ciągu. My natomiast schodzimy 2 m studzienką i obszernym korytarzem idziemy na S do Ostatniej Sali. Po ok. 12 m, po E stronie, za skalną brzytwą otwiera się 2,5 m, lita studzienka prowadząca do wąskiej szczeliny, która ku N po paru metrach zwęża się nie do przejścia. Ku S po zejściu prożkiem szczelina łączy się z dwoma krótkimi, ślepymi korytarzykami. Stąd można wspiąć się 3,2 m, gładkim progiem bezpośrednio do Ostatniej Sali.

Z jej N części po pokonaniu 2,2 m, przewieszonego progu rozpoczynają się krótkie szczeliny biegnące zarówno na N jak i na S.

Z S części Ostatniej Sali po pokonaniu 5,2 m progu można wejść do krótkiej opadającej w dół szczeliny.

Trzymając się E strony sali mijamy kilkumetrową szczelinę wpadającą ponownie do sali i wchodzimy do ciągu nazwanego Stare Dno. Po pokonaniu zwężenia i jednej z dwóch 2,5 m studzienek kierujemy się szczeliną ku S mijając po W stronie ślepe, krótkie odnogi.

Z jej końca przechodzimy zorientowanym na N, na wysokości 1 m przekopem do małej salki.

Stąd na N można wejść po pokonaniu 3 m studzienki do kilkumetrowej, ślepej szczeliny lub do góry, ku S poprzez zacisk do Białej Szczeliny.

Wracamy do Ostatniej Sali. Udajemy się do jej SW rogu. Stąd po zejściu 2,2 m studzienką można wejść do kilkumetrowej, ślepej szczeliny. Idąc głównym ciągiem, po paru metrach, po W stronie znowu mijamy wejście do ślepej, kilkumetrowej szczeliny. Obie szczeliny są ze sobą połączone ciasnymi studzienkami.

Kierujemy się głównym ciągiem w dół, ku S. Po pokonaniu ciasnej, opadającej szczeliny mijamy po E stronie Sale z Oknami i dochodzimy do 1,8 m kominka. Za nim znajduje się długa szczelina, zakończona ku N  zawaliskiem. Natomiast na S  biegnie kilkadziesiąt metrów by zakończyć się zwężeniem nie do przejścia.

Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach warstw godulskich górnych, w strefie płaszczowiny śląskiej. Główny ciąg jaskini rozwinięty jest na zespole ogromnych szczelin o przebiegu zbliżonym do N-S. Dno jaskini buduje rumosz skalny i bloki dużych rozmiarów. W partiach przyotworowych znajdują się szczątki roślinne i gleba. Nacieki w jaskini występują sporadycznie. Niewielkie (do 3 cm) stalaktyty w Sali Honki i Partiach Punkrocka oraz błotne polewy w Sali Honki i Komórce Naciekowej. W wielu miejscach w stropie można zaobserwować dobrze odsłonięte hieroglify mechaniczne.

Jaskinia jest wilgotna, w Komorze Naciekowej znajduje się stały, niewielki ciek wodny. Z otworu w zależności od temperatury czuć często silny wywiew. Stały, silny przepływ powietrza występuje natomiast w kilku przewężeniach w głównym ciągu (przed Salą ze Zjeżdżalnią, zacisk Wyrwibark). Światło sięga do dna studzienki wlotowej.

W otworze rosną mchy i porosty.

W partiach wstępnych zaobserwowano pająki (Meta menardi), salamandry plamiste (Salamandra salamandra) muchówki, ćmy, ślimaki i żuki. W okresie zimowym jaskinia jest jednym z największych znanych siedlisk nietoperzy w Beskidach. Zaobserwowano takie gatunki jak podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros), nocek duży (Myotis myotis) i nocek orzęsiony (Myotis emarginatus).

Historia badań
Historia eksploracji

Eksplorację jaskini można podzielić na dwa etapy:

Pierwszy to odkrycie i eksploracja Jaskini Ostrej.

23.06.2010 po kilku jednoosobowych akcjach udało się przekopać zapadlisko w leju i odkryć ok. 7 m korytarza z zawaliskiem. (R. Klimara) 05.07.2010 (T. Stryczek i R. Klimara) i 07.07.2010 (T. Stryczek, K. Borgieł, M. Friendorf i R. Klimara) usuwają zawalisko i odkrywają główny ciąg Jaskini Ostrej do Starego Dna. W okresie letnim odkryto obecne dno jaskini oraz większość bocznych ciągów. Zrobiono pomiary i zabezpieczono wejście (klapa).

Drugi etap to odkrycie i eksploracja Jaskini Rolling - Stones.

Wejście do pierwszej, 3 m szczeliny udało się odsłonić 22.08.2010. Po wybraniu kilku metrów sześciennych kamieni i ziemi 31.10.2010 udało się wejść do głównego ciągu jaskini. Dotarto wtedy nad Próg Odkrywców (M. Jeziorski, R. Klimara). W ciągu następnego miesiąca odkryto dolne piętro jaskini i większość bocznych korytarzy. 11.12.2010 odgruzowano ciasną szczelinę i połączono obie jaskinie (P. Michalski i R. Klimara). W latach 2011-2014 odkryto Partie Solowe, Białą Szczelinę, Partie Hatifnatów, korytarz nad Ostatnią Salą. Poza wyżej wymienionymi w eksploracji i pomiarach uczestniczyli S. Potok, Cz. Szura, B. Juroszek, J. Ganszer, M. Ganszer. Pomiary wykonano za pomocą zestawu Distox + PDA. 

Historia dokumentacji

Dokumentację jaskini sporządził R. Klimara w 2014 r.

Plan wg Cz.Szury 2012, zmieniony z uzupełnieniami R. Klimary 2014.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Klassek G., Mleczek T. 2010 (wzmiankują); Friendorf M. 2011 (historia odkrycia); Pukowski J. 2011 (podanie dotychczasowych parametrów jaskini, wzmianka o nietoperzach, literatura); Klimara R. 2012 (opis, plan Cz. Szury); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016a (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Rafał Klimara
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2015
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie