Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Dująca
Inne nazwy
Nr inwentarzowy K.Bs-04.47
Region Karpaty
Współrzędne WGS84 λ: 18°58′29,00″, φ: 49°44′26,00″
Gmina Brenna (gm. wiejska)
Powiat cieszyński
Województwo śląskie
Właściciel terenu Skarb Państwa
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 989
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 17,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 17,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
498
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Stołów (1035 m n.p.m.), SE zboczu Stołowa, Horodowska Polana, Beskid Śląski.
Opis drogi dojścia do otworu
Od ostatniego przystanku PKS (pętla) w Szczyrku-Biłej idziemy żółtym szlakiem turystycznym na Przełęcz Karkoszczonkę. Dalej idziemy oznaczoną na żółto-czerwono nartostradą, aż ponownie dochodzimy do żółtego szlaku turystycznego łączącego Stołów z Trzema Kopcami. Stąd szlakiem idziemy ok. 35 m w kierunku Stołowa i ok. 20 m na W. Otwór znajduje się w sosnowym młodniku. Dojście łatwe, zwiedzanie głównego ciągu łatwe.
Opis jaskini

Otwór wejściowy to 4 m studzienka o wymiarach 0,8x1,1 m. Dalej poprzez krótki Korytarzyk Wejściowy dochodzimy do rozwidlenia. Na N, po paru metrach dochodzimy do niewielkiej, litej salki (Skalna Poręba) skąd bierze początek skrajnie ciasna, 5 m Studnia Głębokie Gardło. Tuż przed nią przy spągu, po SE stronie jest wejście do kilkumetrowej, opadającej w dół Smukłej Szczeliny (przełaz często jest zasypany kamieniami i gliną spadającą z Korytarzyka Wejściowego). Natomiast w kierunku W, poprzez 1,5 m prożek dostajemy się do niewielkiego rozwidlającego się korytarza.

Na E po pokonaniu 1 progu znajduje się niska, zawaliskową sala.

Na S korytarz łączy się poprzez szczeliny w zawalisku z kominem w Korytarzyku z Kominkiem. Natomiast szczelina na N (Pięterko Stasia) zakręca ku W by po paru metrach zakończyć się zawaliskiem.

Wracamy do rozwidlenia w Korytarzyku Wejściowym. Wchodzimy w NW szczelinę - Korytarzyk z Kominkiem. Po paru metrach dochodzimy do ww. kruchego, 3,5 m komina. Kierując się szczeliną dalej na NW dochodzimy do rozgałęzienia. Na N schodzimy 2 m studzienką. Znajdujemy się w litej szczelinie o przebiegu NW-SE. Kierujemy się na SE. Poprzez 2 m próg do góry, Maćkowy Zacisk i taki sam próg w dół dochodzimy do Ciągu Twardzieli - litej, wysokiej ale ciasnej szczeliny, która po paru metrach tworzy pętlę, łącząc się z dnem Studni Głębokie Gardło.

Wracamy do rozgałęzienia. Na S poprzez zaciskowy przełaz zakończony 2 m progiem można zejść do kilkumetrowej szczeliny zwanej Glizdą.

Ponownie wracamy do rozgałęzienia. Kierujemy się Korytarzykiem z Glizdą, który jest kontynuacją Korytarzyka z Kominem. Dochodzimy do dużej, nieregularnej sali - Górnej Strzaskanej Izby. Ma ona charakter zawaliskowy, na jej dnie zalegają duże bloki skalne.

Stąd na N poprzez trudny zacisk można wejść do Izbisi - podłużnej, litej salki.

Na W, w krótkim korytarzyku znajduje się wąska, zagruzowana szczelina łącząca Górną Strzaskaną Izbę z Dolną. My natomiast schodzimy wygodną, 2 m studzienką znajdującą się w S części sali.

Znajdujemy się w Dolnej Strzaskanej Izbie. Kierujemy się na W-NW poprzez przełaz utworzony z wielkich want. Za przełazem w E rogu małej salki znajduje się przewieszona studzienka prowadząca do Wysokiej Izby a w SW części salki, za wantą można wejść do parumetrowej szczeliny, która dwoma, ciasnymi studzienkami łączy się ze szczeliną poniżej.

Z Dolnej Strzaskanej Izby kierując się cały czas na W-NW dochodzimy do Balkonu Guana Nietoperzowego. Stąd schodzimy 3 m progiem do Wysokiej Izby. Jest to obszerna szczelina z dużymi wantami zalegającymi na spągu. W kierunku W-NW poprzez niewielki przełaz można wejść do Mlecznego Zaułka - kilkunastometrowego, niezbyt obszernego ciągu zakończonego zawaliskiem. Wcześniej w rozszerzeniu szczeliny mijamy dwa rozgałęzienia. Pierwsze prowadzi ku S, poprzez zacisk do Litej Izby, natomiast drugie, podwójne ku S poprzez studzienkę doprowadza nas do niewielkiej komórki, natomiast na E rozwija się kilkumetrowa, lita, wysoka szczelina. W jej połowie można przedostać się poprzez zacisk do szczeliny kierującej się na NW, która po paru metrach zwężą się i skręca na SW. Wracamy do Wysokiej Izby. Tuż pod Balkonem Guana Nietoperzowego poprzez 2,5 m prożek w dół znajduje się wejście do kilkumetrowej, litej szczeliny która łączy się z Litą Izbą dwoma, bardzo ciasnymi, prostopadłymi szczelinami.

Wracamy do Wysokiej Izby. Kierujemy się nią na SE, aż do rozwidlenia. Tutaj Wysoka Izba łączy się z równoległą, równie dużą szczeliną znajdującą się po jej SW stronie - Litą Izbą. Tak jak szczelina obok ta również ma lite ściany i dno zasłane wielkimi blokami skalnymi. Wspinamy się 1,5 m prożkiem i wchodzimy do Litej Izby. Tuż za progiem, ku E można wejść do krótkiego korytarza zakończonego prostopadłą szczeliną. Na S szczelina wypada w rejonie połączenia Izb natomiast na N, po paru metrach urywa się balkonem w Wysokiej Izbie.

Wracamy do Litej Izby. W jej połowie po NE stronie, poprzez 2 m próg łatwo można się dostać do Dolnej Strzaskanej Izby. Lita Izba zakończona jest prostopadłą szczeliną, która ku E łączy się z ciągiem doprowadzającym pod Balkon Guana Nietoperzowego, a na W, schodząc 3 m progiem dostajemy się do dwóch, równoległych, ciasnych szczelin zwanych Szparami. Pierwsza z nich prowadzi poprzez trudny zacisk do Mlecznego Zaułka, natomiast druga, ślepa połączona jest z pierwszą dwoma przełazami. Jeden znajduje się przy spągu natomiast drugi pod stropem.

Wracamy do połączenia Litej i Wysokiej Izby. Na E poprzez przełaz dostajemy się do dużej szczeliny biegnącej na SE - Mamuciej Sieni. W jej początkowych partiach, po NE stronie znajdują się 2 wejścia do Mamuciego Strychu. Pierwsze 6 m nad spągiem a drugie  7 m.

Mamuci Strych to niezbyt obszerna szczelina, rozwijająca się równolegle do Mamuciej Sieni.

W tej ostatniej po przejściu paru metrów, po S stronie za dużą wantą znajduje się wejście do Lewych Piwnic. 3-metrowa studzienka doprowadza nas do niskiej salki. Stąd na NW rozwija się niski, kilkumetrowy, ślepo zakończony korytarzyk. Natomiast na SE poprzez niewielką studzienkę dostajemy się do sali, skąd na NW również można wejść w kilkumetrowy, niski korytarz.

Wracamy do Mamuciej Sieni. Po paru metrach, gdy korytarz wznosi się można niewielkim przełazem zejść do Prawych Piwnic. Są to niewielkie partie utworzone na dwóch, krzyżujących się szczelinach. W szczelinie wysuniętej najbardziej na S znajduje się najniższy punkt w jaskini (-17,5 m).

Wracamy do Mamuciej Sieni. Kierujemy się cały czas szczeliną na SE. Po pokonaniu jednego prożku z want dochodzimy do znajdującego się po S stronie, następnego 1,5 m progu. Dalej ku SE znajduje się Nietoperzowa Szczelina. jest to w większości ciasna, lita szczelina. Jej początkową część można przejść zarówno dołem jak i niewielkim korytarzem zlokalizowanym w górnej części szczeliny. Z jej początku można również wejść poprzez kolejne, 1,5 m prożki do korytarza zwanego Balkonem. Na SE kończy się on zawaliskową salą, natomiast na NW po kilku metrach wpada 4,5 m progiem do Mamuciej Sieni.

Wracamy do połączenia Litej Izby z Wysoką Izbą.

Idziemy korytarzem na S, który po paru metrach opada i kończy się zawaliskiem. Wcześniej poprzez balkonik w N części korytarza dochodzimy do skalnego filara. Można przejść na E poprzez zacisk lub wygodniejszą szczeliną w jego S części. Zaraz za filarem na E można wejść do krótkiej szczeliny - Przedsieni. Natomiast kierując się w dół, na SE, po E stronie mijamy kolejne wejście do wyżej wspomnianej szczeliny, a na NW krótki, ślepy korytarzyk.

Dochodzimy do rozgałęzienia. Ta część jaskini nazywa się Jackowe Dreszcze. Na NW, w dół rozwija się kilkumetrowy, zawaliskowy i ślepy korytarzyk. W tym samym kierunku, ale w górę, wspinając się 3 m progiem można wejść do kilkumetrowego korytarza, też ślepo zakończonego. Ku SE po paru metrach można zejść ciasną studzienką wpadającą do głównego ciągu, natomiast najwygodniejsza droga wiedzie poprzez studzienkę zorientowaną na E i opadający w dół niski korytarz. Zaraz za ponownym połączeniem korytarzy ciąg rozdwaja się.

W górę, ku S, można wejść do Grzybkowego korytarza - kilkumetrowej, w większości litej i obszernej szczeliny. Idąc nią na SE po S stronie za 1 m progiem mijamy ślepy korytarzyk i dochodzimy do rozgałęzienia. Na N korytarz łączy się z Partiami Pisorza. Dalej korytarz przechodzi w Łajdacką Sień. W rozszerzeniu szczeliny mijamy studzienkę, która również wypada w Partiach Pisorza i dochodzimy do wielkiej wanty. Przeciskamy się dołem lub górą wanty, tutaj korytarz robi się ciaśniejszy i kończy się dwiema odnogami.

Wracamy do rozgałęzienia w Jackowych Dreszczach. Schodzimy niewielką studzienką na SE. Znajdujemy się w Łupkowym Korytarzu. Dochodzimy nim do rozgałęzienia. Na SW jest pierwsze połączenie z Grzybkowym Korytarzem. W tym samym kierunku znajduje się również równoległa szczelina, która po paru metrach łączy się z naszą drogą. My idziemy jeszcze parę metrów na SE, i gdy szczelina skręca na S, przełazem przy spągu przedostajemy się do rozszerzenia. Znajdujemy się w Partiach Pisorza. Idziemy szczeliną na S-SE. Po N stronie mijamy balkonik, z którego poprzez prożek można wspiąć się do zawaliskowej salki. Stąd poprzez prożek do góry jest połączenie z Łajdacką Sienią. Przed nami znajduje się Mokry Korytarz. Szczelina do góry zakończona jest niewielkim przebiciem do dolnej szczeliny. Ta natomiast po paru metrach wklinowuje się w skały. Wcześniej ku NW powyżej 1,8 m prożka znajduje się krótkie rozgałęzienie.

Jaskinia osuwiskowa, powstała w piaskowcach warstw godulskich środkowych, w strefie płaszczowiny śląskiej. Dno buduje rumosz skalny i bloki dużych rozmiarów. Miejscami występuje glina (Pięterko Stasia, Korytarz z Kominkiem). W jaskini występują małe stalagmity i stalagnaty (obecnie większość została ułamana i wyniesiona), grzybki (Korytarz Grzybkowy) oraz nacieki błotne (m.in. Mokry Korytarz).

Jaskinia jest wilgotna, wyczuwa się silny przewiew w studni wejściowej. Światło sięga do dna studni wlotowej. W Mokrym Korytarzu występuje intensywny deszcz podziemny.

W otworze bujnie rosną trawy, paprocie i mchy.

W partiach wstępnych zaobserwowano pająki (Meta menardi), muchówki, ćmy i ślimaki. W Skalnej Porębie i na dnie Głębokiego Gardła można znaleźć grube gałęzie, dodatkowo na dnie tej ostatniej studni znajdują się zwierzęce szczątki (najprawdopodobniej dzika). Jaskinia jest jednym z większych siedlisk nietoperzy z rodziny podkowców (Rhinolophus hipposideros).

Historia badań
Historia eksploracji

Otwór jaskini w 2004 r. odkryli W. Kuczok i M. Pawełczyk. 12.11.2005 r. ekipa w składzie S. Kuczok, W. Kuczok i M. Pawełczyk eksploruje ok. 30 m wstępnych partii. 15.11.2005 r. wyżej wymieniona ekipa powiększona o W. Porębskiego i K. Przewłokę po pokonaniu Studni Głębokie Gardło odkrywa ok. 300 m głównego ciągu jaskini. W latach 2005 i 2006 poznano jaskinię do obecnego stanu. W eksploracji brali udział także J. Wiśniewski i Ł. Wojdała.

Historia dokumentacji

Dokumentację jaskini sporządzili R. Klimara i A. Wróbel w 2013 i 2014 r. Pomiary wykonano za pomocą zestawu Distox + PDA.

Plan opracował R. Klimara.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Pawełczyk M. 2006a (opis odkrycia i eksploracji, częściowy opis jaskini); Pawełczyk M. 2006b (plan, opis jaskini); Urban J. i in 2006a,b (wzmianka o naciekach); Sujka G. 2006b (nacieki); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016a (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Rafał Klimara
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2015
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie