Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Słowiańska-Drwali
Inne nazwy
Nr inwentarzowy K.Bn-09.70
Region Karpaty
Współrzędne WGS84 λ: 21°41′25,47″, φ: 49°32′03,40″
Gmina Dukla (gm. miejsko-wiejska)
Powiat krośnieński
Województwo podkarpackie
Właściciel terenu Prywatny | Obszar Natura 2000 Osuwiska w Lipowicy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory 2 - ku N.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 405
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 23,80
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 23,80
Długość [m]
w tym szacowane [m]
601
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Lipowica, Góra Kielanówka (559,8 m n.p.m.), na wschodnim zboczu Kielanówki (Kielanowskiej, Kilanowskiej), Beskid Niski.
Opis drogi dojścia do otworu
Z przystanku Lipowica Kamieniołom idziemy drogą krajową nr 19 około 300m w stronę Dukli i gdy zbocze po lewej stronie robi się wyraźnie strome skręcamy w lewo (na W), na niewyraźną ścieżkę. Podchodzimy stromo około 350 m, po czym na niewiekim wypaszczeniu skręcamy na N i ścieżką podchodzimy do kolejnego wypłaszczenia, po którym biegnie droga okrążająca stary kamieniołom. Idziemy nią około 50 m i skręcamy do widocznego po prawej zakratowanego otworu jaskini, znajdującego się na niewielkim wyniesieniu. Jaskinia trudna do zwiedzania przez liczne zaciski, do pokonania części prożków i studni konieczna lina.
Opis jaskini

Przez 4,5 m studzienkę (trudności IV, 3 kotwy stanowiskowe) schodzimy do przestronnej Błotnej Sali. Stąd na N wchodzimy do pochyłego, poprzedzielanego prożkami korytarza, który po 7 m wprowadza do Sali z Wantą (Sala Wielbłąda). Sala ma rozmiary 5x4 m i wysokość do 5 m, na jej środku znajduje się duża, zaklinowana wanta dzieląca salę na dwa poziomy. Po wejściu pod wantę schodzimy ciasną studzienką 1,1 m do Sali Obozowej, która kontynuuje się na SE i po 8 m kończy się szczelinami nie do przejścia. W dolnej części Sali znajduje się 0,9 m studzienka wprowadzająca do krótkich, ciasnych szczelin, kończących się po 3 metrach.

Z Sali z Wantą idziemy na N i przez ciasny przełaz wchodzimy w Ciąg za 6 Zaciskami. Jest to ciąg niskich i wąskich korytarzy oraz niewielkich salek, oddzielonych zaciskami, długości około 40 m, kończący się: na N niską salką szerokości 4 m i długości 3 m i odchodzącą od niej szczeliną nie do przejścia; na W większą salką długości 3 m i szerokości 2 m, wysokości do 1,7 m.

Z korytarza przed Salą z Wantą wspinamy się 4,5 m do zaciskowego (ZI) i kruchego kominka wprowadzającego do dolnego piętra Schroniska L-11, które obecnie stanowi drugi otwór jaskini. Spod kominka przedostać się wąskim korytarzem na E do szczeliny długości 8 m wprowadzającej do N części Korytarza Słowiańskiego.

Z Błotnej Sali idziemy na S, wchodzimy przez szczelinę po lewej stronie. Przez wysoki, zaciskowy odcinek korytarza wchodzimy do Korytarza Naciekowego. Ma on około 30 m długości; po 10 m przechodzimy przez prożek 2 m do niewielkiego rozszerzenia (do 2 m szerokości). Po 5 m korytarz zakręca o 180° i kontynuuje się na NNE przechodąc w ciasną szczelinę (szerokość 0,3-1,0 m). W tej części korytarza znajduje się główne nagromadzenie nacieków: polewy, żebra, stalaktyty, makarony. Z korytarza progiem wchodzimy do studzienki i ciągiem pochylni schodzimy do Szczeliny Piwowarka.

Jest to silnie popękana szczelina, kontynuująca się na S przez około 12 m, kończąca się zawaliskiem; na N po 12 m wchodzimy przez kominek 2,3 m do szeregu szczelin i zaciskowych Błędnych Kominów, kończących się zaciskami nie do przejścia. Partie te są mocno niestabilne, grożą zawaleniem.

Z Korytarza Naciekowego, po około 8 m od wejścia, wchodzimy przez kominek 2,0 m do Salki „Raj”. Salka ma wymiary 3,5x2,5 m i wysokość do 1 m, znajduje się tu spora polewa kalcytowa i drobne nacieki, i makarony. Przez ciasną szczelinę (nie do przejścia) Salka ma połączenie z Jaskinią Stalaktytową K.Bn-09.11.

Wracamy do Błotnej Sali. Idziemy na S i przez prawy przełaz wchodzimy do przestronnego Korytarza Słowiańskiego. Korytarz ma około 35 m długości, 1-3 m szerokości i wysokość do 3,5 m Opada on na SW i po 20 m doprowadza nad Preszowską Studnię, głębokości 4 m. Po przetrawersowaniu studni idziemy jeszcze około 7 m i pod wantą (ku N) wchodzimy do ciasnego przełazu. Po przejściu śliskiego, 1,5 m prożka wchodzimy na W do szczeliny prowadzącej pod Studnię Preszowską. Z tego miejsca wchodzimy w wąski korytarzyk na SW i przez 2,5 m prożek wchodziy do przestronnej Chłodnej Sali. Sala ma wymiary około 10 m długości, do 5 m szerokości i wysokość do 5,5 m. W zachodniej części Sali znajduje się kilka mniejszych szczein i koryatrzy równoległych do jej ścian. W SW części Sali zjaduje się ciasne wejście do systemu szczelin - Labiryntu - gdzie znajduje się najniższy punkt jaskini (-23,8 m). Nad wejściem do Labiryntu przez pochyły prożek 5,5 m dostajemy się do 4 m długości salki Balkon.

Wracamy do Błotnej Sali. 2 metry za wejściem do Korytarza Słowiańskiego, pod dużą, płaską wantą, znajduje się ciasna, 1,4 m studzienka, która przechodzi w zacisk wprowadzający na W do Gorlickiej Studni. Studnia ma od 3 do 6,6 m głębokości, opadający na N gliniasty spąg, niedostępną szczeliną łączy się ze Szczeliną Piwowarka.

Spod prożka 1,5 m, przez który wcześniej dostaliśmy się pod Studnię Preszowską przechodzimy około 1,5 m na NE i wchodzimy w ciasną szczelinę, która wprowadza nas nad Salę Genowefy (długość 6 m, szerokość do 3,5 m, wysokość do 4 m). Idziemy dalej na W i przy kolejnym rozszerzeniu możemy przez prożek i kominek prowadzące na S wyjść do Słowiańskiego Korytarza (przez Studnię Podkowca) lub skręcić na N i przez Wysoki Próg (2,5 m) wejść w system niskich szczelin na E zwanych Partiami Mario-netek. Partie pod i nad progiem są mocno niestabilne, dochodzi tu do częstych zawałów i miany topografii korytarzy.

Ten sam ciąg wprowadza na N do sali Jadalni. Sala ta ma około 10 m długości, do 4 m szerokości i do 5,5 m wysokości. W północnej części przechodzi w szereg niskich, zaciskowych szczelin, będących najdalej wysuniętą na N częścią dolnych partii jaskini. Natomiast w NW części sali znajduje się niskie wejście do Wietrznego Korytarza, długości 11 m, szerokości do 1,4 m i wysokości do 2,7 m. Korytarz jest silnie modelowany przez obrywy i jest jedną z najmniej stabilnych części jaskini. Lekko opadającym spągiem schodzimy na SW, po około 8 m można wejść przez prożek 1,5 m na W, do ciągu ciasnych szczelin. Na końcu Korytarza schodzimy do niskiego przełazu, przechodzącego w zacisk (ZII), przez który dostajemy się do niskich szczelin z licznymi zaciskami, wyladzanych w okresie zimy i wiosny – Zimnych Piwniczek. Z tego ciągu, przez dwie zaciskowe studzienki (1,7 m i 1,7 m) na S dostajemy się do N części Sali Genowefy.

Jaskinia osuwiskowa, typu szczelinowego powstała w piaskowcach cergowskich. Obiekt rozwinął się na szczelinach o głównej orientacji NE-SW, prawdopodobnie w tym samym czasie co osuwisko na Kilanowskiej. Część partii jaskini jest znacznie starsza lub istniała przez długi czas w innej niż obecnie postaci. Wskazują na to nacieki i poziomy kalcytowe, czy pochylone stalaktyty w Korytarzu Naciekowym. Jaskinia łączy się nie tylko z obiektami poza główną niszą osuwiska, ale ma także połączenie z jaskiniami w zapadlisku pod Turnią – Gangusiową Jamą K.Bn-09.05 czy Lodową Szczeliną K.Bn-09.15. Świadczy o tym przepływ dymu palonego ogniska (spod Gangusiowej do Słowiańskiej-Drwali) i pomiary usytuowania jaskiń względem siebie. Ta sytuacja wpływa na specyficzny mikroklimat systemu. Do tej pory nie odnaleziono miejsca połączenia. Namulisko jest giniaste, skaliste, usłane wantami i drobnymi głazami.

Jaskinia ma mikroklimt dynamiczny. Pomimo, że dolne partie są okresowo mocno wymrażane, a w niektórych latach warstewka lodu utrzymywała się nawet przez cały rok, nie określa to mikroklimatu tych partii jako statycznego. Wymrożenia są spowodowane silnym przewiewem od szczelin Wietrznego Korytarza, obejmującym całe dolne partie (wyjątkiem są lepiej izolowane części Szczeliny Piwowarka), tworząc nacieki i polewy lodowe. Za przewiew odpowiedzialna jest specyficzna sytuacja mikroklimatyczna systemu jaskiń i szczelin - powietrze jest zasysane przez niżej położne jaskinie w niszy osuwiska (także wymrażane), a uwalniane już po ogrzaniu przez otwory Jaskini Słowiańskiej-Drwali. W górnych partiach jaskini temperatura w okresie zimowym wynosiła 6-8°C. Światło dzienne oświetla tylko partie pod studnią wejściową i okolice drugiego otworu.

Flora, głównie mchy na ścianach, występuje tylko w okolicy studni wejściowej i drugiego otworu.

W jaskini stwierdzono zimowanie podkowców małych (Rhinolophus hipposideros) , nocków dużych (Myotis myotis), nocków wąsatków/Brandta (Myotis mystacinus complex), nocków rudych (Myotis daubentonii), nocków Natterera (Myotis nattereri) i gacków brunatnych (Plecotus auritus). Stwierdzono także przebywanie popielicy (Glis glis). W okolicy otworu stwierdzano chrząszcze, głównie z rodzajów Carabus i Pterostichus, wpadające przez studnię wejściową. Występują tu także ćmy szczerbówki ksieni (Scoliopteryx libatrix) i pająki z rodzaju Meta.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta 14.12.2003 roku podczas Speleoobozu SSB przez S. Kościelniaka. W pierwszej akcji eksploracyjnej brało udział około 30 osób, w tym członkowie SSB i Speleokubu Saris. Do połowy 2004 roku wyeksplorowano i udokumentowano ponad 400 m ciągów (w pracach pod przewodnictwem R. Suskiego (KKTJ) udział wzięli: K. Brzuszek, M. Dudzik (SSB), K. Fidzińska (AKG), M. Ignasiak (KKTJ), M. Jachym, A. Kapturkiewicz (SSB), M. Krajewski (AKG), J. Nowak (KKTJ), D. Otfinowski (KKTJ), J. Piechaczek, M. Szot (KKTJ, SSB), J. Ślusarczyk (STJ KW Kraków), R. Tęczar (SSB)). W 2004 i 2005 roku eksplorację prowadzili W.J. Gubała (SSB, SOJ Grupa Malinka), Cz. Szura (SBB), A. Kapturkiewicz (SSB), przedłużając ją do ponad 550 m.

Historia dokumentacji

Latem 2006 W.J. Gubała udokumentował ciasne ciągi, przedłużając jaskinię do prawie 600 m, obecną długość Słowiańska-Drwali zawdzięcza pomiarom T. Mleczka. Pomiary wykonano taśmą mierniczą i busolą geologiczną Freiberg.

Plan opracował W.J. Gubała na podstawie planów K. Fidzińskiej i R. Suskiego (J.Słowiańska-Drwali) i T. Mleczka (Schronisko L-11).

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Działalność inwentaryzacyjna Stowarzyszenia Speleoklub Beskidzki 2004 (informacje o eksploracji); Gubała W.J. 2004d (opis odkryć w jaskini); Gubała W.J., Mleczek T. 2004 (o nowych odkryciach); Klassek G. 2004 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Klassek G., Mleczek T. 2004b (ujęta w wykazie najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Mleczek T. 2004a (opis jaskini); Mleczek T. 2004b (opis jaskini); Mleczek T. 2004c (nietoperze); Suski R., Tęczar R. 2004 (opis inwentarzowy, historia eskploracji); Gubała W.J. 2005b (lód w jaskini); Gubała W.J. 2006a (o nowej długości); Klassek G., Mleczek T. 2005 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Gubała W.J. 2006b (opis nowych partii); Klassek G., Mleczek T. 2006 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Urban J., Margielewski W., Žák K., Schejbal-Chwastek M., Mleczek T., Szura Cz., Hercman H., Sujka G. 2006a (badania nacieków w jaskini); Urban J., Margielewski W., Žák K., Schejbal-Chwastek M., Mleczek T., Szura Cz., Hercman H., Sujka G. 2006b (badania nacieków w jaskini); Klassek G. Mleczek T. 2007 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Klassek G. Mleczek T. 2008 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Klassek G., Mleczek T. 2009 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Siuda K. i in. 2009 (egzopasożyty nietoperzy); Klassek G., Mleczek T. 2010 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Klassek G., Mleczek T. 2011 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Klassek G., Mleczek T. 2012 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Urban J., Schejbal-Chwastek M., Margielewski W., Žák K. 2012 (skład izotopowy nacieków w jaskini); Franczak P., Szura Cz., Zatorski M. 2013 (nacieki lodowe w jaskini); Franczak P., Zatorski M., Szura Cz. 2014 (nacieki lodowe w jaskini); Klassek G., Mleczek T., 2014 (ujęta w wykazie najdłuższych i najgłębszych jaskiń polskich Karpat fliszowych); Urban J., Margielewski W. (Centralny Rejestr Geostanowisk); Urban J. i in. 2015 (wiek nacieków); Zatorski M., Franczak P., Mleczek T. 2015 (waloryzacja, fotografia kolonii podkowców małych); Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych 2016d (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Wojciech J. Gubała
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2015
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie