Jadąc drogą z Gorenic do Krzeszowic, zaraz za ostatnimi domami Gorenic wjeżdżamy w las, który ciągnie się aż do Czatkowic. Po około 1700 m jazdy przez las, natrafiamy po lewej (wschodniej) stronie drogi polanę zarośniętą wysoką trawą. Wjazd na polanę jest zamknięty barierką. Dokładnie naprzeciw tej barierki, po drugiej stronie drogi, prowadzi pod górę mało uczęszczana leśna droga. Drogą tą trzeba podejść około 400 m aż do momentu, kiedy stok przechodzi w niemal płaski teren. Z tego miejsca trzeba skręcić w prawo (na NW) i poprzez młodnik, po niezbyt stromym stoku podejść pod szczyt wzniesienia Kamionki. Jaskinia znajduje się w skałach poniżej szczytu, na południowym zboczu wzgórza.

Dwa główne otwory jaskini są połączone podkowiasto wygiętym korytarzem. Korytarz ten jest dosyć ciasny i trzeba go pokonywać w przysiadzie lub na kolanach. W kilku miejscach przecinają go skośne szczeliny. Pomiędzy otworami znajduje się szczelinowa komora, w stropie której widoczny jest komin doprowadzający do powierzchni. Spod komina, w kierunku NE, biegnie również ciasny, ślepo zakończony (zalany naciekami) korytarz.

Obiekt rozwinął się w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Cała jaskinia ma charakter typowo krasowy. Powstała dzięki przepływom krasowym typu freatycznego, a w późniejszym okresie również wadycznego. W korytarzach widoczne są liczne formy korozyjne w postaci kotłów i jamek wirowych. W niektórych miejscach, w ścianach widoczne są rynny boczne, które powstały prawdopodobnie na przecięciu korytarza z fugą międzyławicową. W stropie, w kilku miejscach, widoczny jest również kanał paragenetyczny.

W jaskini nie występują typowe, kalcytowe formy naciekowe. Pojawiają się natomiast zniszczone polewy mleka wapiennego oraz nacieki grzybkowe. W chwili obecnej jaskinia w większości posiada dno skalne, częściowo zasłane wapiennym gruzem. Jedynie w okolicach otworów występuje namulisko humusowe z dużą ilością liści.

Światło dzienne dociera niezbyt głęboko w głąb jaskini. Jasno jest natomiast w komorze pod pionowym kominem. Pomiędzy otworami wyczuwa się silny przewiew powietrza. W ślepym korytarzyku przepływ powietrza jest minimalny, wzrasta wilgotność a temperatura stabilizuje się na poziomie około 8°C.

W zasięgu światła ściany są pokryte glonami. Na skałach przed otworami intensywnie rozwijają się mchy a w pojedynczych miejscach rośnie zanokcica skalna.

W jaskini występuje duża ilość muchówek i pająków Meta menardi i Porrhomma moravicum. Oprócz tego pojawiają się ślimaki skorupowe i bezskorupowe, a w zasięgu światła, pod kominem, zaobserwowano ropuchę szarą – Bufo bufo. Nie zaobserwowano natomiast we wnętrzu nietoperzy.

Jak pisze K. Kowalski (1951): „Namulisko jaskini zostało wyeksploatowane w 1878 przez zarządcę dóbr Gorenice, nazwiskiem E. Ertel. Według opisu Römera składało się ono z ciemnej gliniastej ziemi z kanciastymi odłamkami wapienia. Znaleziono w nim liczne kości ludzkie, ceramikę, narzędzia krzemienne, spaleniska oraz kości niedźwiedzia jaskiniowego, renifera i mamuta, a także licznie zwierząt współczesnych. Ilość wydobytego namuliska ocenia Römer na 10 000 cetnarów. …

W 1878 wyeksploatowano namulisko na cele nawozowe. Ponieważ klasztor Karmelitów w Czernej, na którego gruncie znajdowały się otwory jaskini, nie chciał dać zezwolenia na eksploatację, wykonano sztuczny otwór na granicy i ta drogą eksploatowano namulisko. Część zebranych okazów trafiła do rąk Römera, który je opisał (1883). Czaszki ludzkie pomierzył i opisał Virchow (1879). Kirkor wysłany przez Komisję Antropologiczną Akademii Umiejętności zwiedził jaskinię w 1878, lecz znalazł ją już wyeksploatowaną. Poza tymi pracami spotyka się tylko wzmianki o jaskini.”

Później jaskinia zostaje jeszcze wymieniana przez J. Różkowskiego i in. (2005) w aspekcie badań nad przepuszczalnością wapieni jurajskich oraz przez J. Różkowskiego (2006) w aspekcie badań chemizmu wód jaskiniowych.

Jaskinia znana od „zawsze”, dzięki położeniu na uboczu głównych dróg i szlaków turystycznych, odwiedzana niezbyt często. Pierwsze wzmianki na temat jaskini pojawiają się w końcu XIX w. w kontekście wydobycia z jaskini namuliska. Później wymienia ją Czarnowski (1911), podając nazwę Jaskinia Paczółtowska oraz błędną lokalizację. Potem wymienia ją Danysz-Fleszarowa R., (1933) i Ciętak (1935). Pierwsze pomiary i plan wykonał w 1946 roku K. Kowalski. W 1979 roku plan i krótki opis wykonuje M. Czepiel. Na podstawie jego planu powstaje plan i opis Szelerewicza i Górnego (1986).

Aktualny plan, na podstawie pomiarów i planu M. Czepiela wykonany przez Szelerewicza i Górnego, został uzupełniony obserwacjami A. Poloniusa.

Weryfikację danych przeprowadził w czerwcu 2015 r. A. Polonius.

Czarnowski S.J. 1911 (wymienia jako Jaskinię Paczółtowicką); Ciętak Z. 1935 (wzmiankuje); Danysz-Fleszarowa R. 1933 (podaje w wykazie); Kowalski K. 1951 (plan i opis inwentarzowy); Czepiel M. 1983 (plan); Szelerewicz M. i Górny A. 1986 (plan); Różkowski J. i in. 2005 (wzmiankują); Różkowski J. 2006 (wzmiankuje); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2016 (plan i opis inwentarzowy).