Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Ostryszni
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.Olk.I-01.06
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°51′16,40″, φ: 50°18′42,00″
Gmina Trzyciąż (gm. wiejska)
Powiat olkuski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe) | Dłubniański Park Krajobrazowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu W
Pozostałe otwory 2 - ku górze, 384 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 367
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 13
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 13
Długość [m]
w tym szacowane [m]
18,20
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Olkuska, Imbramowice, zlewnia rzeki Dłubni.
Opis drogi dojścia do otworu
Wawóz Ostryszni (lewy, okresowy dopływ rzeki Dłubni). W samym centrum wsi Imbramowice (plac z remizą OSP) leży cmentarz. W okolicach południowo-zachodniego narożnika cmentarza znajduje się wylot Doliny Ostryszni. Dnem doliny biegnie, czasami zanikająca, polna droga, którą można dotrzeć do wsi Zawadka. W swym środkowym odcinku dolina ma charakter meandrującego przełomu, w którym odsłaniają się wychodnie wapieni skalistych (głównie w orograficznie lewym zboczu). Wychodnie te przyjmują formę kilku grup skalnych, w których pojawiają się otwory schronisk. Jaskinia znajduje się w miejscu, gdzie mur skalny wschodniego zbocza doliny zaczyna skręcać - z kierunku SE-NW zmienia się na N. Otwory leżą w rodzaju ostrogi skalnej wyrastającej z głównego muru. Podstawa tej skały znajduje się mniej więcej w połowie wysokości zbocza.
Opis jaskini

Otwór dolny jaskini jest bardzo łatwo dostępny - u podstawy skały leży wejście do półkoliście sklepionego korytarzyka, który najpierw pokonuje się na kolanach, a w jego końcowej części trzeba się czołgać. Korytarzyk kończy się progiem skalnym (w górę) o wysokości 0,7 m. Po wyjściu nad próg znajdziemy się w głównej komorze jaskini wysokiej na około 4 m i szerokiej na ponad 3 m. Dno jaskini stopniowo wznosi się w górę, aby w końcu przejść w niemal pionowy komin prowadzący do drugiego otworu w leju na szczycie skałki.  
Po lewej stronie głównej komory znajduje się skalna, pochyła półka, z której można wejść do 2 krótkich i ślepych szczelin.
    Jaskinia rozwinęła się w wapieniach skalistych górnej jury. W wapieniu zaznaczają się liczne spękania ciosowe oraz odspojenia międzyławicowe widoczne również w jaskini. Ściany noszą bardzo wyraźne ślady płynącej pod wysokim ciśnieniem wody. Są tu niewielkie kotły eworsyjne, jamki wirowe i ślepe kominki. Morfologia jaskini sugeruje, że jest to syfonalny odcinek kanału krasowego, który może w jakimś fragmencie jeszcze funkcjonować. Świadczyć o tym może zanik wody w potoku, dokładnie poniżej dolnego otworu jaskini.
Na ścianach zachowały się resztki polew mleka wapiennego. Widoczne są również wysuszone nacieki grzybkowe oraz zniszczone małe stalaktyty. W kilku miejscach, w skalnej ścianie widoczne są skamieliny gąbek. Niektóre drobne szczeliny wypełnione są brekcją wapienną spojoną mlekiem wapiennym.
Dno jaskini, w korytarzyku wejściowym jest gliniasto-humusowe z kamieniami. W komo-rze głównej dno jest wysłane grubą warstwą suchych liści i humusu. W kierunku komina dno staje się skaliste. Sam komin, ponieważ nie jest całkiem pionowy, zatrzymuje na dnie ogromne ilości materiału (głównie liści) wpadającego przez górny otwór. Stwarza to duże zagrożenie dla zwiedzających, ponieważ materiał leżący (a właściwie wiszący) w kominie (oraz w leju nad kominem) jest bardzo mało stabilny i może się zsunąć do komory głównej.
    Wnętrze jaskini jest całkowicie ciemne. Dzięki dwóm otworom jest silnie przewietrzane, lecz bardzo suche. W okresie zimowym wnętrze jaskini zapewne wymarza.
    Podczas prac dokumentacyjnych we wnętrzu nie zaobserwowano żadnych przedstawicieli flory.
    Jaskinia jest doskonałym siedliskiem dla różnorodnych form bezkręgowców. W trakcie prac we wnętrzu obserwowano liczne muchówki, kilka gatunków motyli nocnych i dzien-nych, kilka pająków oraz przedstawicieli rodzaju krocionogów. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że jaskinia mogłaby być doskonałym miejscem hibernacji nietoperzy. Aby te zwierzęta się tu zagnieździły należałoby wpierw zamknąć górny otwór, aby zlikwidować przeciąg we wnętrzu. Zamknięcie tego otworu w znacznej mierze zmniejszyłoby również zagrożenie związane z obsuwaniem się materiału do wnętrza, a jednocześnie zabezpieczyłoby przed wpadnięciem do jaskini kogoś od góry.

Historia badań
Historia eksploracji

Ze względu na łatwość dostępu jaskinia jest znana i zapewne często odwiedzana, lecz do tej pory nie była opisana w literaturze.

Historia dokumentacji

Pomiary wykonał we wrześniu 2014 r. A. Polonius.
Plan opracował A. Polonius.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018a (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Adam Polonius
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2014
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan i przekrój
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie