Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Balkonowa
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.D-08.13
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°52′08,25″, φ: 49°14′56,67″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SSW
Pozostałe otwory 2 - ku SSW, 1231 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1231
Wysokość względna [m] 240
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
22
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w Organach, w ścianie Dziurawej Turni obok południowych otworów Okien Zbójnickich Niżnich T.D-08.09.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy czarnym szlakiem od Lodowego Źródła w stronę północnego otworu Jaskini MroźnejT.D-08.07. Po dojściu do wyraźnej płaśni (za pierwszym skrętem szlaku w lewo), skręcamy w prawo, na nieco zarośniętą, nieznakowaną ścieżkę wiodącą przez las. Wyprowadza ona na malinisko z wykrotami, zarastające krzakami. W połowie maliniska skręcamy w niewyraźną perć trawersującą na prawo. Prowadzi ona do grani, do Okien Zbójnickich Niżnich T.D-08.09. Od otworu tej jaskini idziemy stromo do góry, przez zwalone drzewa, niewyraźną percią wiodącą granią Organów i docieramy w pobliże szczytu turni nad Oknami Zbójnickimi Niżnimi T.D-08.09. Stąd zjeżdżamy ponad 15 m i trudnym wahadłem dostajemy się pod potężny okap w ścianie, pod którym znajdują się dwa myte otwory, rozdzielone skalnym filarem. Oba otwory znajdują się około 20 m nad podstawą ściany, prawy z nich (patrząc od dołu) leży około 0,5 m niżej niż lewy. Widoczne są spod podstawy ściany oraz z przeciwległego zbocza doliny. Dojście trudne (lina niezbędna), zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Otwór lewy (zachodni), o wysokości 1,4 m i 0,75 m szerokości jest oddzielony filarem od prawego otworu, gruszkowatego kształtu i wysokiego na 2,3 m, przy szerokości 1,3 m. Za filarem biegnie prosty korytarz o płaskim dnie. Po około 15 m (wcześniej mijamy równoległą, krótką odnogę) przechodzimy wąskim przełazem do zamulonej, ciasnej komórki, zakończonej niedostępną szczeliną.

Jaskinia rozwinęła się na szczelinie w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Ściany są myte, w końcowej części pokryte mlekiem wapiennym, drobnymi stalaktytami oraz naciekami grzybkowymi. Namulisko stanowi brunatna glina z domieszką materiału allochtonicznego oraz okruchów wapieni. Za przełazem znaleziono piaszczyste konkrecje cementacyjne oraz szczątki kostne. W otworach występuje nieco nawianej gleby.

Jaskinia jest sucha, bez przewiewu. Rozproszone światło dociera prawie do końca. Roślinność przyotworowa to głównie mchy i porosty oraz nieliczne rośliny kwiatowe. W jaskini napotkano chruściki oraz motyle Triphosa dubitata. Za przełazem na namulisku spotyka się kości nietoperzy.

Historia badań
Historia eksploracji

Otwory były znane S. Zwolińskiemu i jego towarzyszom. W 1935 r. latem podjęli próbę dotarcia do nich, zakończoną niepowodzeniem „..nie można było dojść również z powodu przewieszki. Trzebaby z drabiny linowej zbudować pomost, co wymaga dużo sił, energji i ludzi” (Zwoliński 1993). Wójcik (1960b, 1966a) wymienia jaskinię o tej nazwie, opisując jej namuliska, jednak w oparciu o przytoczone przez niego dane wysokościowe, można stwierdzić, że z pewnością chodzi tu o inny obiekt - Jaskinię pod Ostrewką T.D-08.15.

Historia dokumentacji

Podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ otwory zostały wskazane (jako niedostępne) przez E. Winiarskiego pod nazwą „Jaskinia pod Balkonem”. W dniu 19. 08. 1979 r. I. Luty we współpracy z Ł. Małachowskim sporządziła dokumentację jaskini. W otworze znaleziono wtedy starą (przedwojenną?) butelkę. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński, S. 1993 (wzmianki o położeniu i próbie dojścia); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie