Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Żytniej Skale Górna
Inne nazwy Schronisko Górne w Żytniej Skale
Nr inwentarzowy J.Olk.I-04.94
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°48′05,90″, φ: 50°11′07,80″
Gmina Wielka Wieś (gm. wiejska)
Powiat krakowski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Park krajobrazowy Dolinki Krakowskie
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 448
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 1,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 1,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
13
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Olkuska, Bębło, Żytnia Skała, Dolina Kluczwody.
Opis drogi dojścia do otworu
Z drogi krajowej 94 Kraków-Olkusz skręcamy w kierunku Bębła, w ulicę Krakowską. Po przejściu ok. 350 m skręcamy w lewo, w ulicę Kwiatową i dalej idziemy ok. 420 m. Następnie skręcamy w lewo i idziemy drogą między domami w kierunku Żytniej Skały. Otwór jaskini znajduje się w szczytowej części tego zbocza.
Opis jaskini

Otwór jaskini stanowi studzienka o głębokości 1,5 m i średnicy 1 m. W jej dnie znajdują się kamienie. Od niej na SW odchodzi ciasna szczelina o długości 1 m. Natomiast główny ciąg jaskini odchodzi od studzienki w kierunku N. Jest to korytarz, którego początek jest niski. Na pierwszym metrze pod SE ścianą znajdują się kamienie. W tym miejscu szerokość korytarza dochodzi do 2 m a jego wysokość nie przekracza 0,5 m. Dalej korytarz robi się wyższy i osiąga 1,3 m wysokości na 4. metrze. Na 5. metrze dno korytarza lekko opada, a pod NE ścianą leży duża wanta. Dalej korytarz skręca na NW. Od tego miejsca jego szerokość wynosi 1 m, natomiast wysokość dochodzi to 0,4 m. Korytarz ten ma długość 4 m i kończy się niewielkim rozszerzeniem z zawaliskiem w kierunku północy. Zawalisko to prowadzi ku powierzchni.
Jaskinia o krasowej genezie utworzyła się w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Powstała w warunkach freatycznych, o czym świadczą kotły i nyże oraz myte ściany, powstałe podczas płynięcia wody pod ciśnieniem. Szata naciekowa jest reprezentowana przez grzybki naciekowe występujące na ścianach oraz skonsolidowane mleko wapienne. Namulisko w jaskini gliniaste, w większości ma barwę ciemnobrązową oraz zawiera gruz wapienny.
Jaskinia jest wewnątrz wilgotna, wyczuwalny jest w niej ruch powietrza (w zimie z otworu wydobywa się silny strumień ciepłego powietrza). Światło słoneczne dociera jedynie na dno studzienki.
W otworze rosną mchy i trawy, natomiast na ścianach wewnątrz jaskini występują kolonie glonów.

Wewnątrz obserwowano pajęczaki, muchówki i komary.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkopana przez A. Górnego na początku lat 70. XX wieku. Następnie została zasypana i nie była dostępna przez kilkadziesiąt lat. Została ponownie odkopana przez P. Sojkę.

Historia dokumentacji

Dokumentację i pomiary wykonali 30.09.2017 r. Andrzej Górny i Tomasz Siwecki.
Plan opracował Tomasz Siwecki.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniają pod nr II.C.47. jako Schronisko Górne w Żytniej Skale, podają długość 7 m); Siwecki T. 2017 (opis, plan); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018a (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Tomasz Siwecki
Redakcja Halina Grodzicka
Stan na rok 2018
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie