Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Schronisko Małe w Żytniej Skale
Inne nazwy Jaskinia Mała w Żytniej Skale
Nr inwentarzowy J.Olk.I-04.96
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°48′05,80″, φ: 50°11′10,10″
Gmina Wielka Wieś (gm. wiejska)
Powiat krakowski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Park krajobrazowy Dolinki Krakowskie
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 443
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 11
Deniwelacja [m] 11
Długość [m]
w tym szacowane [m]
8,80
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Olkuska, Bębło, Żytnia Skała, Dolina Kluczwody.
Opis drogi dojścia do otworu
Z centrum Bębła jedziemy ul. Kwiatową w kierunku Wierzchowia. Przed samym ogrodzeniem posesji nr 45 skręcamy w lewo, w dół, w szutrową drogę w kierunku NE. Po ok. 150 m dojeżdżamy do tablicy informacyjnej omawiającej warunki przyrodnicze Żytniej Skały. Jesteśmy u podstawy południowo-zachodniego zbocza Żytniej Skały. Schronisko leży po północnej stronie wzgórza. Znajduje się tu grupa skalna rozciągnięta z zachodu na wschód. Otwór schroniska znajduje się u podstawy ściany, mniej więcej w środkowej części grupy skalnej.
Opis jaskini

Za „ósemkowatym” otworem w stropie komory widać kotły wirowe oraz wysoki komin krasowy. Jednocześnie pod stropem widoczne są okna skalne do ciasnych rur. Komora w połowie długości przegrodzona jest progiem o wysokości ok. 1 m. Rozwinęło się na pionowej szczelinie, która została rozmyta do obszernej komory.
Schronisko powstało w górnojurajskim (oksford) wapieniu skalistym. Ściany z licznymi śladami przepływu wody są pokryte ciemnymi nalotami. Brak nacieków jaskiniowych. Namulisko jest humusowo-gliniaste. Kowalski (1951) podaje, że nie było rozkopywane.
Schronisko jest całe widne i w całości znajduje się pod wpływem zewnętrznych warunków atmosferycznych.
Ponieważ schronisko jest widne, na ścianach rozwijają się glony i mchy.
Przedstawicieli fauny jaskiniowej nie zaobserwowano.

Historia badań

W 1982 roku T. Madeyska omawia interdyscyplinarne badania osadów jaskiniowych, a w 1986 roku E. Foltyn wymienia schronisko w kontekście paleolitycznych stanowisk jaskiniowych. W 2008 M. Lorenc omawia możliwość rekonstrukcji paleotemperatur vistulianu na podstawie kopalnych zespołów ptaków.

Historia eksploracji

Znane od bardzo dawna.

Historia dokumentacji

Jak wspomina Kowalski pierwszą wzmiankę podaje o nim Czarnowski w 1899 roku, później było kilkakrotnie wymieniane. W 1951 r. K. Kowalski podaje jego krótki opis i plan oraz nadaje mu numer 103. W 1967 roku (Kowalski i in.) przeprowadzono badania osadów znanych schronisk podskalnych na Żytniej Skale. W 1981 roku jego plan wykonuje D. Lisoń, a opis M.Czepiel. Później wymienia je Szelerewicz i Górny (1986) podając jego długość i nadając numer.
Pomiary wykonał w 2015 r. Norbert Sznober.
Plan opracował N. Sznober.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kowalski K. 1951 (plan, krótki opis); Kowalski K. et al. 1967 (sprawozdanie z badań osadów schronisk podskalnych); Madeyska T. 1982 (badania interdyscyplinarne osadów jaskiń i schronisk); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniają, podają długość); Foltyn E. 1986 (wymienia); Lorenc M. 2008 (o rekonstrukcji paleotemperatur vistulianu); Jaskinie Wyżyny Olkuskiej 2018a (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Czepiel M.1981 (opis, plan Lisonia).
Autorzy opracowania Adam Polonius, Norbert Sznober
Redakcja Halina Grodzicka
Stan na rok 2018
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki otwór na wprost Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie