Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Sowia Jama I |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.D-08.42 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′51,23″, φ: 49°14′50,80″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | N |
Pozostałe otwory | 2 - ku S, 1049 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1050 |
Wysokość względna [m] | 55 |
Głębokość [m] | 9,20 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 9,20 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
18
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Na lewym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, tuż pod szczytem Sowy. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Od pierwszego mostku za Bramą Kraszewskiego idziemy po zachodniej stronie doliny niewyraźną percią początkowo nad potokiem, dalej trawersując nieco w górę, aż do podnóża skał. Stąd percią do miejsca, gdzie odchodzą one w górę, a następnie stromym żlebkiem na Przełączkę pod Sową. Otwory jaskini znajdują się tuż pod przełączką, główny – po jej północnej stronie. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Otwór północny, o wymiarach ok. 0,6 m szerokości i 1,5 m wysokości, ukryty jest w niewielkim leju krasowym, za dużymi głazami. Wiedzie w dół do korytarzyka przeciętego poprzecznymi szczelinami, od którego po kilku metrach, przy dużej wancie odchodzi na prawo odnoga prowadząca do ciasnego (0,3x0,3 m) otworu południowego. W przeciwną stronę odgałęziają się dwie szczeliny połączone znów w jedną, bardzo wąską. Od skrzyżowania idziemy w dół przez dwa prożki (0,8 m i 2,4 m) aż do pochyłej studzienki, o głębokości 4,5 m, utworzonej na poprzecznej szczelinie. Z jej dolnej części odchodzą dwie szczeliny zbyt ciasne do przebycia. Za wylotem studzienki, na wprost, korytarz kontynuuje się jeszcze kilka metrów. Jaskinia rozwinęła się w strefie spękań na prostopadłych do siebie szczelinach utworzonych w wapieniach dolomitycznych triasu środkowego jednostki Organów (seria wierchowa, płaszczowina Czerwonych Wierchów). Nacieki nie występują. Namulisko tworzy głównie rumosz autochtoniczny z domieszką iłu rezydualnego oraz gleby. Jaskinia jest sucha. Światło sięga do ok. 7 m w głąb. Wyczuwa się przewiew między otworami. Przy otworach występują rośliny kwiatowe, paprocie, mchy, wątrobowce oraz porosty. Faunę reprezentują przy otworach ślimaki, a głębiej ćmy, motyle i komary. Na dnie widać kości nietoperzy. Kowalski (1955a) dla Sowich Jam wymienia następujące troglokseny: Vanessa io (L.) (błędna nazwa, winno być Inachis io – przyp.red), Vanessa urticae (L.), Scoliopteryx libatrix (L.), Triphosa dubitata (L.). |
Historia badań |
Kowalski (1955a) podał wyniki badań fauny występującej w Sowich Jamach. |
Historia eksploracji |
Latem 1935 r. S. Zwoliński zauważył dwa otwory, obserwując okolice Sowy z przeciwległego stoku. W późniejszych latach sporządził plany czterech jaskiń w tej okolicy pod nazwą Dziury nad Sową (wśród nich znajduje się opisywany obiekt). Planów tych jednak nie opublikował; w wersji brudnopisów wykonanych w ołówku przechowywane są one w domowym archiwum Zwolińskich (aktualnie zbiory te znajdują się w Muzeum Tatrzańskim). |
Historia dokumentacji |
Kowalski (1953a) zamieścił plan i opis groty wraz z dwoma innymi, pod wspólną nazwą Sowie Jamy (datowane na 31.10.1951 r.). W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, dokumentację jaskini wykonała I. Luty przy współpracy S. Juziuka i H. Hercman w dniu 6.09.1979 r. Pomiary przeprowadzono taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Kowalski, K. 1953a (plan i opis); Kowalski, K. 1955a (fauna); Bac, M, 1963 (ogólna lokalizacja na mapie); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o zauważeniu otworów nad Sową, może dotyczyć tej jaskini); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (brudnopis planu S. Zwolińskiego).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |