Dane szczegółowe jaskini
| Nazwa | Szczelina w Osmętnicy |
| Inne nazwy | |
| Nr inwentarzowy | T.D-05.04 |
| Region | Tatry |
| Współrzędne WGS84 | λ: 19°49′15,20″, φ: 49°14′51,93″ |
| Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
| Powiat | tatrzański |
| Województwo | małopolskie |
| Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
| Podstawa ochrony | |
| Ekspozycja otworu | SE |
| Pozostałe otwory | |
| Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1245 |
| Wysokość względna [m] | 230 |
| Głębokość [m] | 0 |
| Przewyższenie [m] | 5 |
| Deniwelacja [m] | 5 |
|
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
19
|
| Rozciągłość horyzontalna [m] | |
| Położenie geograficzne | W prawym orograficznie zboczu Doliny Chochołowskiej, na północno-wschodnim stoku Dudzińca (sensu Wrzosek 1933), w Osmętnicy. |
| Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Dnem Doliny Chochołowskiej docieramy w okolice otworu Dziury nad Potokiem T.D-5.1 (około 200 m za odgałęzieniem Ścieżki nad Reglami). Stąd skręcamy na lewo i podchodzimy nieznakowaną, zwykle zarośniętą ścieżką, wiodącą rozległym żlebem w Dudziniec. Przy pierwszym, niewyraźnym rozwidleniu w dolnej części tego żlebu, idziemy jego główną gałęzią, nieco na prawo, ku S, a przy drugim rozwidleniu skręcamy na lewo do góry, do trawiastego, stromo wznoszącego się, bocznego żlebu. Podchodzimy nim ponad 250 m, w pobliże skał położonych po lewej (północnej) stronie żlebu. W dolnej części tych skał, około 20–30 m od osi żlebu, odnajdujemy pod ścianą otwór poszukiwanej jaskini. Dojście i zwiedzanie łatwe, we wnętrzu szczeliny ciasno.
|
| Opis jaskini |
Otwór ma kształt zbliżony do prostokąta o szerokości 1 m i wysokości 0,8 m. Przy południowym jego skraju widać bardzo wąską, wysoką, pionową szczelinę. Otwór prowadzi do prawie kwadratowej nyży wstępnej, z dużym głazem na dnie. Przy jej lewej ścianie schodzimy 1-metrowym prożkiem do wysokiej na 4 do 5 m szczeliny o szerokości 0,4 m, biegnącej prawie poziomo. Po niecałych 7 m docieramy do zacisku (0,23 m). Za nim niebawem wznosi się 3 m próg, nad którym szczelina biegnie nieco do góry i jest coraz węższa (po około 5 m zbyt ciasna, aby przejść). W rejonie progu, w szczelinie widać zaklinowane wanty. Jaskinia rozwinęła się na nieco rozmytej szczelinie tektonicznej w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Ściany są gładkie, miejscami występują na nich drobne nacieki grzybkowe. Dno buduje namulisko gliniaste i gruz wapienny, a we wstępnej nyży – gleba. Jaskinia jest sucha (namulisko – nieco wilgotne). Światło rozproszone sięga do około 10 m w głąb. Wyczuwa się lekki przewiew. W otworze i w nyży wstępnej rozwijają się niezbyt liczne rośliny kwiatowe oraz paprocie, mchy, glony i porosty. Faunę reprezentują liczne gatunki pająków, ćmy, motyle, kosarze i inne owady. W pobliżu otworu znaleziono też ryjówkę oraz ślimaki. |
| Historia badań |
|
| Historia eksploracji |
Wstępna nyża mogła być znana od dawna. Wrzosek (1933) opisując rejon Dudzińca i położony w pobliżu Schron w Dudzińcu wzmiankuje, że „trafiają się też [w tej okolicy] drobne jaskińki”. Także w tym samym roku zwiedził ją S. Zwoliński. W dniu 21 maja 1989 r. zwiedził opisywaną szczelinę W.W. Wiśniewski (prawdopodobnie do zacisku) i zamieścił ją w uzupełnieniu do spisu jaskiń Kominiarskiego Wierchu (Wiśniewski, 1989). |
| Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację obiektu sporządziła I. Luty przy współpracy A. Gajewskiej w dniu 4 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Sisteco oraz taśmy parcianej. Otwór sfotografowali K. Recielski i I. Luty. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). Plan opracowała I. Luty. |
| Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
| Literatura |
Wrzosek, A. 1933 (ogólna wzmianka bez nazwy, może dotyczyć opisywanego obiektu); Zwoliński, S. 1993 (wzmianka o zwiedzeniu); Wiśniewski, W.W. 1989 (wzmianka o zwiedzaniu, wymienia w uzupełnieniu do wykazu jaskiń Kominiarskiego Wierchu pod nazwą Szczelina w Osmętnicy); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).
|
| Materialy archiwalne |
|
| Autorzy opracowania | Izabella Luty |
| Redakcja | Jerzy Grodzicki |
| Stan na rok | 2010 |
| Grafika, zdjęcia |
plan
|
plan