Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Małej Świstówce
Inne nazwy W Małej Świstówce
Nr inwentarzowy T.D-10.05
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°53′43,14″, φ: 49°14′43,57″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SE
Pozostałe otwory 2 - ku SE, 1417,4 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.]
Wysokość względna [m] 45
Głębokość [m] 6,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 6,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W lewym orograficznie zboczu Małej Świstówki. Jaskinia ma dwa otwory widoczne z dna Małej Świstówki, położone na wąskich półkach skalnych rozdzielających ławice wapieni. Główny otwór usytuowany jest w odległości 40 m na S od otworu Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01, na tej samej powierzchni warstwowej, a górny znajduje się bezpośrednio nad nim.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy drogą biegnącą dnem Doliny Miętusiej, następnie percią prowadzącą po lewej (or.) stronie Wantul i dalej Małą Świstówką. Z dna kotła Małej Świstówki podchodzimy na prawo, pod górną część progu prowadzącego do otworu Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01. Dalej kilka kroków na lewo, następnie do góry, przez przewieszoną, kruchą ściankę (V). Dostajemy się nią na wąską półkę, którą eksponowanym trawersem po kosówkach idziemy ku S ok. 40 m, aż do dolnego otworu poszukiwanej jaskini. Konieczne jest użycie liny do asekuracji. Zwiedzanie jaskini łatwe.
Opis jaskini

Główny otwór o wymiarach 2,5x1,2 m ma kształt trójkąta. Zasłonięty jest częściowo kosodrzewiną porastającą obszerną w tym miejscu półkę. Wyższy otwór, również trójkątny (1,8x1,1 m) uchodzi nad mniejszą półkę z kosodrzewiną.

Od dolnego otworu biegnie w kierunku NWW na początku nieco do góry, dalej prawie poziomo korytarz o długości 22 m. Po lewej stronie, w znacznej części korytarza widać odpęknięte fragmenty warstwy wapienia. Jego przekrój jest zmienny. Na początku ma około 2,5 m szerokości i 1,2 m wysokości, dalej średnio 1,5 m szerokości i 0,8 m wysokości. W kilku miejscach zwęża się, a w końcowej części, za zaciskiem w piaszczystym syfonie jest bardzo ciasny.

W odległości 11 m od otworu na prawo odchodzi wysoki (6 m), krótki korytarzyk ślepo zakończony na wprost. Na lewo od jego konca, nad 4,6-metrowym progiem (II) widać okno prowadzące do 2 m nyży. Po przeciwnej stronie inne okno, również nad 4,6-metrowym progiem (II) wiedzie do 9-metrowego, prostego korytarza, który rozszerza się przy końcu i uchodzi na powierzchnię górnym otworem.

Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów), na dwóch równoległych szczelinach międzyławicowych. Kierunek rozwoju korytarzy związany jest z biegiem ławic. Ściany i znaczna część stropu są myte. Płaskie fragmenty stropu tworzy powierzchnia warstwy. Zaznaczają się młode przesunięcia tektoniczne lub grawitacyjne przesunięcia bloków. Widoczne są przesunięcia fragmentów korytarza po upadzie warstw, w kierunku NNW. Szatę naciekową reprezentują nacieki grzybkowe i mleko wapienne.

Namulisko przy otworach tworzy gleba zmieszana z rumoszem wapiennym, dalej rumosz z gliną. Po około 10 m od dolnego otworu występują szczątki roślinne. W końcowej części głównego korytarza znajduje się syfon wypełniony drobnoziarnistym piaskiem kwarcowym. W bocznym i górnym korytarzu widać namulisko piaszczysto-gliniaste i drobny gruz wapienny.

Jaskinia jest wilgotna. Między otworami wyczuwa się lekki przewiew. Światło sięga do 17 m. Półki przed otworami porasta kosodrzewina, do kilku metrów w głąb jaskini sięgają trawy, a do 10 m mchy i porosty. Na szczątkach organicznych rozwija się pleśń. W jaskini przebywają pająki, muchówki, ćmy i motyle Scoliopteryx libatrix. W górnym otworze znaleziono ptasie gniazda.

Historia badań
Historia eksploracji

Pierwszą wzmiankę o jaskini zamieścił Z. Wójcik (1966a). Prawdopodobnie znana była wcześniej grotołazom zakopiańskim, brak jednak danych o odkryciu. Identyczne nazwy (Jaskinia w Małej Świstówce i W Małej Świstówce) odnoszone były przez K. Kowalskiego (1953a) do Jaskini Miętusiej Wyżniej, aktualnie nie są używane.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację sporządziła dnia 7 sierpnia 1977 r. I. Luty przy współpracy A. Czernego, M. Lasoty i A. Szabunio. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu wg pomiarów zespołu Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca wykonanych 15 sierpnia 1981 r. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, osady); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje, osady); Kozik, A. 1972 (podaje długość); Borowiec, W. i in. 1977, 1978 (niektóre dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10.000); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Wójcik, Z. 1956 (uwagi o osadach).
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie