Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia w Małej Świstówce |
Inne nazwy | W Małej Świstówce |
Nr inwentarzowy | T.D-10.05 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°53′43,14″, φ: 49°14′43,57″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SE |
Pozostałe otwory | 2 - ku SE, 1417,4 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | |
Wysokość względna [m] | 45 |
Głębokość [m] | 6,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 6,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
50
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie zboczu Małej Świstówki. Jaskinia ma dwa otwory widoczne z dna Małej Świstówki, położone na wąskich półkach skalnych rozdzielających ławice wapieni. Główny otwór usytuowany jest w odległości 40 m na S od otworu Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01, na tej samej powierzchni warstwowej, a górny znajduje się bezpośrednio nad nim. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy drogą biegnącą dnem Doliny Miętusiej, następnie percią prowadzącą po lewej (or.) stronie Wantul i dalej Małą Świstówką. Z dna kotła Małej Świstówki podchodzimy na prawo, pod górną część progu prowadzącego do otworu Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01. Dalej kilka kroków na lewo, następnie do góry, przez przewieszoną, kruchą ściankę (V). Dostajemy się nią na wąską półkę, którą eksponowanym trawersem po kosówkach idziemy ku S ok. 40 m, aż do dolnego otworu poszukiwanej jaskini. Konieczne jest użycie liny do asekuracji. Zwiedzanie jaskini łatwe.
|
Opis jaskini |
Główny otwór o wymiarach 2,5x1,2 m ma kształt trójkąta. Zasłonięty jest częściowo kosodrzewiną porastającą obszerną w tym miejscu półkę. Wyższy otwór, również trójkątny (1,8x1,1 m) uchodzi nad mniejszą półkę z kosodrzewiną. Od dolnego otworu biegnie w kierunku NWW na początku nieco do góry, dalej prawie poziomo korytarz o długości 22 m. Po lewej stronie, w znacznej części korytarza widać odpęknięte fragmenty warstwy wapienia. Jego przekrój jest zmienny. Na początku ma około 2,5 m szerokości i 1,2 m wysokości, dalej średnio 1,5 m szerokości i 0,8 m wysokości. W kilku miejscach zwęża się, a w końcowej części, za zaciskiem w piaszczystym syfonie jest bardzo ciasny. W odległości 11 m od otworu na prawo odchodzi wysoki (6 m), krótki korytarzyk ślepo zakończony na wprost. Na lewo od jego konca, nad 4,6-metrowym progiem (II) widać okno prowadzące do 2 m nyży. Po przeciwnej stronie inne okno, również nad 4,6-metrowym progiem (II) wiedzie do 9-metrowego, prostego korytarza, który rozszerza się przy końcu i uchodzi na powierzchnię górnym otworem. Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów), na dwóch równoległych szczelinach międzyławicowych. Kierunek rozwoju korytarzy związany jest z biegiem ławic. Ściany i znaczna część stropu są myte. Płaskie fragmenty stropu tworzy powierzchnia warstwy. Zaznaczają się młode przesunięcia tektoniczne lub grawitacyjne przesunięcia bloków. Widoczne są przesunięcia fragmentów korytarza po upadzie warstw, w kierunku NNW. Szatę naciekową reprezentują nacieki grzybkowe i mleko wapienne. Namulisko przy otworach tworzy gleba zmieszana z rumoszem wapiennym, dalej rumosz z gliną. Po około 10 m od dolnego otworu występują szczątki roślinne. W końcowej części głównego korytarza znajduje się syfon wypełniony drobnoziarnistym piaskiem kwarcowym. W bocznym i górnym korytarzu widać namulisko piaszczysto-gliniaste i drobny gruz wapienny. Jaskinia jest wilgotna. Między otworami wyczuwa się lekki przewiew. Światło sięga do 17 m. Półki przed otworami porasta kosodrzewina, do kilku metrów w głąb jaskini sięgają trawy, a do 10 m mchy i porosty. Na szczątkach organicznych rozwija się pleśń. W jaskini przebywają pająki, muchówki, ćmy i motyle Scoliopteryx libatrix. W górnym otworze znaleziono ptasie gniazda. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Pierwszą wzmiankę o jaskini zamieścił Z. Wójcik (1966a). Prawdopodobnie znana była wcześniej grotołazom zakopiańskim, brak jednak danych o odkryciu. Identyczne nazwy (Jaskinia w Małej Świstówce i W Małej Świstówce) odnoszone były przez K. Kowalskiego (1953a) do Jaskini Miętusiej Wyżniej, aktualnie nie są używane. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację sporządziła dnia 7 sierpnia 1977 r. I. Luty przy współpracy A. Czernego, M. Lasoty i A. Szabunio. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu wg pomiarów zespołu Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca wykonanych 15 sierpnia 1981 r. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wójcik, Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, osady); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje, osady); Kozik, A. 1972 (podaje długość); Borowiec, W. i in. 1977, 1978 (niektóre dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10.000); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Wójcik, Z. 1956 (uwagi o osadach).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |