Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Juhaska |
Inne nazwy | Juhaska |
Nr inwentarzowy | T.D-14.01 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°56′34,59″, φ: 49°15′17,28″ |
Gmina | Zakopane (gm. miejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NW |
Pozostałe otwory | 2 - ku górze, 1586 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1570 |
Wysokość względna [m] | 115 |
Głębokość [m] | 16 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 16 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
23
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Strążyska, Żleb Banie, jaskinia znajduje się w północnej ścianie Długiego Giewontu. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Doliny Białego idziemy stromym trawiastym stokiem do najwyższej części Żlebu Banie i wchodzimy na Wyżnią Suchą Przełęcz. 20 m powyżej niej wspinamy się w górę ścianką 5 m (II), następnie wąskim zachodzikiem na prawo, do piarżystego żlebku, położonego poniżej Juhaskiej Groty. Na ścianie i zachodziku są pręty ze stali zbrojeniowej, ułatwiające dojście. Żlebem tym łatwo do góry, do poszukiwanego otworu. Droga jest dość trudna, lina do asekuracji przydatna. Zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Opis wg Kowalskiego (1953a): „Jaskinia jest jakby częściowo zasklepionym żlebem skalnym. Otwór znajduje się w ścianie Giewontu, ponad stromym piarżyskiem nad przepaścią. Poza nim obszerna komora 23 m długa, a 5 m szeroka, ma dno wznoszące się w głąb pod kątem 45°. Ponad otworem leży wielkie okno skalne, widoczne dobrze z Zakopanego, nazwane przez Zaruskiego „Orlim Oknem”. Grota rozwinęła się w wapieniach urgonu płaszczowiny Giewontu. Wg Zwolińskiego (1955b) powstała przy udziale krótkich przepływów podziemnych wód opadowych przesiąkających na pewnej przestrzeni przez stromo zapadające warstwy wapieni. Dno pokryte jest głazami z próchnicą, stale przemywanymi przez wodę. Osady jaskini zbadał Wójcik(1966a). Cała grota jest jasna. Zimą leży w niej śnieg, który zachowuje się długo na wiosnę. Roślinność jest uboga, rozwija się tylko na ścianach. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Grotę po raz pierwszy zwiedzili w dniu 30.08.1907 r. M. Zaruski z A. Znamięckim, B. Romaniszynem i przewodnikiem Stanisławem Gąsienicą-Byrcynem. Przed jaskinią znaleźli oni resztki drewnianego krzyża postawionego tu w latach osiemdziesiątych XIX w. w miejscu, w którym natrafiono na zwłoki zabitego pasterza. Obecnie nie ma śladu krzyża. Opis groty opublikowali odkrywcy w r. 1907, potem powtórzył go Zaruski w r. 1914 i 1923. Opis ten powtarza również Szokalski (1934), ponadto o grocie wspominają Wrzosek (1933) i Fleszarowa (1933). Zwiedzana bywa rzadko. |
Historia dokumentacji |
Plan i opis groty datowany na 10.08.1951 r. opracował K. Kowalski. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). w październiku 2017 r. F.Filar wykonał zdjęcie górnego otworu (Orle Okno) i skorygował jego współrzędne geograficzne, a w listopadzie tego roku wykonał zdjęcie dolnego otworu. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Znamięcki, Romaniszyn, Zaruski, M. 1907 (wiadomość o odkryciu, droga, opis); Wrzosek, A. 1933 i Danysz-Fleszarowa R. 1933, Szokalski, J. 1934 (wymieniają); Kowalski, K. 1953a (plan i opis); Zwoliński, S. 1955b (wzmianka, geneza); Wójcik. Z. 1966a (osady); Borowiec, W. i in. 1977 (dane morfometryczne); TATRY POLSKIE1984 (lokalizacja na mapie 1:10 000); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1991 (plan, przekrój i opis inwentarzowy). Cywiński, W. 1994 (opis dojścia i groty); Paryski, W. H., Paryska, Z. 1995 (notatka encyklopedyczna).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia | otwór dolny otwór górny plan i przekrój |