Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Ruda Nyża
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.D-14.02
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°56′20,61″, φ: 49°15′04,73″
Gmina Zakopane (gm. miejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu S
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1815
Wysokość względna [m] 430
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 5,40
Deniwelacja [m] 5,40
Długość [m]
w tym szacowane [m]
9
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W lewym orograficznie stoku Doliny Kondratowej, pod zachodnią częścią grani Długiego Giewontu. Otwór znajduje się u podstawy ściany, zaraz za skalisto-trawiastym, płytkim żlebem opadającym z pierwszej (licząc od W) małej przełączki, widocznej w tej grani.
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Niebieskim szlakiem wiodącym z Kuźnic przez Kalatówki idziemy w kierunku przełęczy Kondrackiej. Około 350 m za schroniskiem na Polanie Kondratowej skręcamy ze ścieżki na prawo, do Suchego Żlebu. Podchodzimy nim przez trawy i maliny spotykając zwierzęce perci, aż pod kosówki ciągnące się szerokim pasem poniżej grani. Kilkadziesiąt metrów ku W od osi żlebu odnajdujemy dogodne przejście przez kosówki (perć zwierzęca) i nad nimi idziemy ponad 200 m trawiastym, dalej trawiasto-skalistym zboczem stromo do góry, na lewo (ku W), wprost do poszukiwanego otworu. Ukośną szczelinę Rudej Nyży, z charakterystycznymi rudymi porostami, widać z daleka. Można tam też dotrzeć od Szczerby w Giewoncie trawersując pod granią ku E, półką położoną powyżej dolnego pasa skał, lub drogą taternicką wiodącą od Wrótek granią Długiego Giewontu (trudności II), schodząc następnie z ww. przełączki. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwór jest ukośny, rozwinięty na szczelinie zapadającej stromo ku E, ma 6 m długości. Wiedzie do szczelinowej, płytkiej nyży z kilkoma małymi odnogami. Jej dno wznosi się stromo ku W pochyłymi prożkami, strop jest prawie równoległy do dna. Z niżej położonej części nyży odchodzi krótka (około 2 m), zwężająca się szczelina, z półką skalną nad 1,5-metrowym prożkiem. Półka i zaklinowane na niej wanty rozdzielają szczelinę na część dolną i górną. Nieco na W od prożka, w głąb skały wiedzie niezwykle wąska, 1,5-metrowa szczelina o kierunku 160°/62°N.

Ruda Nyża rozwinęła się w wapieniach malmu serii wierchowej (fałd Giewontu), na szczelinie nachylonej pod kątem około 45° ku E. Ściany są zwietrzałe, bez nacieków. Dno schroniska jest lite, w miejscach mniej stromych występuje nieco nawianej gleby i drobny rumosz wapienny, a w bocznych szczelinach – również rezydualny osad gliniasty.

Wilgotność, temperatura i przewiew zależne są od warunków atmosferycznych. Światło sięga do końca. Rośliny kwiatowe obecne są przy otworze. W głębi rozwijają się mchy, glony oraz porosty (głównie o rudej barwie). Występują owady i ślimaki.

Historia badań
Historia eksploracji

Nyża mogła być znana od dawna, jednak brak o niej wzmianek do czasu zinwentaryzowania.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez OW PTPNoZ obserwacje terenowe i częściowe pomiary wykonała w dniu 29 lipca 1979 r. I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej, uzupełniając je w dniu 28 października 2000 r. za pomocą busoli Silva i taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kardaś, R. M. 1980a (wzmianka o pracach inwentaryzacyjnych, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (błędna lokalizacja na mapie 1:10000); Wiśniewski, W.W. 1990b (wzmianka); Jaskinie TPN 2002b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie