Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Ruda Nyża |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.D-14.02 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°56′20,61″, φ: 49°15′04,73″ |
Gmina | Zakopane (gm. miejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | S |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1815 |
Wysokość względna [m] | 430 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 5,40 |
Deniwelacja [m] | 5,40 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
9
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie stoku Doliny Kondratowej, pod zachodnią częścią grani Długiego Giewontu. Otwór znajduje się u podstawy ściany, zaraz za skalisto-trawiastym, płytkim żlebem opadającym z pierwszej (licząc od W) małej przełączki, widocznej w tej grani. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Niebieskim szlakiem wiodącym z Kuźnic przez Kalatówki idziemy w kierunku przełęczy Kondrackiej. Około 350 m za schroniskiem na Polanie Kondratowej skręcamy ze ścieżki na prawo, do Suchego Żlebu. Podchodzimy nim przez trawy i maliny spotykając zwierzęce perci, aż pod kosówki ciągnące się szerokim pasem poniżej grani. Kilkadziesiąt metrów ku W od osi żlebu odnajdujemy dogodne przejście przez kosówki (perć zwierzęca) i nad nimi idziemy ponad 200 m trawiastym, dalej trawiasto-skalistym zboczem stromo do góry, na lewo (ku W), wprost do poszukiwanego otworu. Ukośną szczelinę Rudej Nyży, z charakterystycznymi rudymi porostami, widać z daleka. Można tam też dotrzeć od Szczerby w Giewoncie trawersując pod granią ku E, półką położoną powyżej dolnego pasa skał, lub drogą taternicką wiodącą od Wrótek granią Długiego Giewontu (trudności II), schodząc następnie z ww. przełączki. Dojście i zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Otwór jest ukośny, rozwinięty na szczelinie zapadającej stromo ku E, ma 6 m długości. Wiedzie do szczelinowej, płytkiej nyży z kilkoma małymi odnogami. Jej dno wznosi się stromo ku W pochyłymi prożkami, strop jest prawie równoległy do dna. Z niżej położonej części nyży odchodzi krótka (około 2 m), zwężająca się szczelina, z półką skalną nad 1,5-metrowym prożkiem. Półka i zaklinowane na niej wanty rozdzielają szczelinę na część dolną i górną. Nieco na W od prożka, w głąb skały wiedzie niezwykle wąska, 1,5-metrowa szczelina o kierunku 160°/62°N. Ruda Nyża rozwinęła się w wapieniach malmu serii wierchowej (fałd Giewontu), na szczelinie nachylonej pod kątem około 45° ku E. Ściany są zwietrzałe, bez nacieków. Dno schroniska jest lite, w miejscach mniej stromych występuje nieco nawianej gleby i drobny rumosz wapienny, a w bocznych szczelinach – również rezydualny osad gliniasty. Wilgotność, temperatura i przewiew zależne są od warunków atmosferycznych. Światło sięga do końca. Rośliny kwiatowe obecne są przy otworze. W głębi rozwijają się mchy, glony oraz porosty (głównie o rudej barwie). Występują owady i ślimaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Nyża mogła być znana od dawna, jednak brak o niej wzmianek do czasu zinwentaryzowania. |
Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez OW PTPNoZ obserwacje terenowe i częściowe pomiary wykonała w dniu 29 lipca 1979 r. I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej, uzupełniając je w dniu 28 października 2000 r. za pomocą busoli Silva i taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Kardaś, R. M. 1980a (wzmianka o pracach inwentaryzacyjnych, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (błędna lokalizacja na mapie 1:10000); Wiśniewski, W.W. 1990b (wzmianka); Jaskinie TPN 2002b (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia | plan |