Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia nad Korytem
Inne nazwy Jaskinia pod Schodkami, Siwarowa, Siwarowa Dziura
Nr inwentarzowy T.D-12.10
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′38,87″, φ: 49°14′52,29″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NW
Pozostałe otwory 2 - ku E, 1618,7 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1622,62
Wysokość względna [m] 380
Głębokość [m] 8,40
Przewyższenie [m] 3,90
Deniwelacja [m] 12,30
Długość [m]
w tym szacowane [m]
60
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W lewym orograficznie zboczu Doliny Małej Łąki, w stoku Zagonnej Turni, około 120 m ku SE od Siwarowej Przełęczy.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Niebiesko znakowanym szlakiem wiodącym zboczem Skoruśniaka docieramy do źródełka w Żlebie Wodniściak: Stąd nieco na lewo i do góry perciami zwierzęcymi idziemy przez gęsty las do Przełęczy Siwarowej, dalej przez młodniki ku SE, do małej turniczki obrywającej się w stronę Doliny Małej Łąki, położonej po lewej (or.) stronie Żlebu Kamiennego. Z siodełka oddzielającego tą turniczkę od pierwszych skałek Zagonnej Turni kierujemy się kilka metrów ku SE i dalej niewyraźnym żlebkiem na południe, aż do skałki w kształcie zęba (ma ona około 20 m wysokości). Na prawo od niej, u podnóża niewysokiej ścianki znajduje się północno-zachodni otwór jaskini. Jest on ukryty w trawach, niewidoczny nawet z bliska. Do otworu wschodniego, położonego za żebrem skalnym, pod dużym okapem, dochodzimy przez jaskinię - uchodzi on na trawiastą płasienkę położoną w ścianach Zagonnej Turni. Otwór ten widoczny jest z dna Doliny Małej Łąki. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Otwór 1 (północno-zachodni) ma 4,5 m szerokości i od 0,4 do 1 m wysokości, a otwór 2 (wschodni) ma 1,5 m szerokości i 1,2 m wysokości. Od otworu 1 biegnie stromo w dół szeroki, na początku niski korytarz-pochylnia, od którego w górnej części odchodzi na lewo krótka, ślepa odnoga. Główny korytarz opada do komory o poziomym dnie (około 4,5 m szerokości i 1,5 m wysokości). Od wschodu komorę ogranicza pochyły, 2 m próg z want, przed którym na prawo (ku SW) odchodzi ciasny Korytarz Ślimaczy o długości 11,5 m, zakończony ślepo. Korytarz Ślimaczy wznosi się stromo do zacisku, za którym opada nierównomiernie, kilkakrotnie zakręcając.

Nad progiem w komorze rozciąga się obszerna salka o wymiarach 7,5x4,5 m Stąd na prawo, przez ciaśniejszy przełaz z lustrem tektonicznym na prawej ścianie, przechodzimy do następnej sali. Ma ona kształt trójkąta o boku 7 m. Od południowego krańca sali odgałęzia się ślepa odnoga, ze wschodniego skraju biegnie 5 m korytarz uchodzący otworem nr 2  na powierzchnię.

Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu łuski Turni Rabowskiego (seria wierchowa). Główny ciąg ma charakter zawaliska powstałego na dwóch szczelinach tektonicznych. W zwężeniu między salkami widać fragment lustra tektonicznego (273̊/73̊N). Ściany i strop są zwietrzałe, bez nacieków. Namulisko przy otworach tworzy głównie gleba, głębiej występuje rumosz wapienny i duże wanty oberwane ze stropu, a w bocznych odgałęzieniach – glina piaszczysta. Domieszkę w osadach stanowią kości nietoperzy oraz odchody kozic.

Światło odbite dociera do całego głównego ciągu, zupełnie ciemny jest Korytarz Ślimaczy. Wilgotność i przewiew między otworami zależne są od warunków atmosferycznych. Bujnie rozwijają się rośliny kwiatowe; sięgają one do około 5 m od otworu 1 i nieco płycej od otworu 2. M. Kropiwnicka oznaczyła niektóre z występujących tu gatunków. Z okolic otworu NW wymienia następujące kwiatowe: Archangelica officinalis, Aconitum callybotryon, Adenostyles alliriae, Primula elatior, Viola biflora, Arabis alpina, Rhodiola, rosea, Saxifraga punctata, Chrysosplenium alternifolium, Arabis halleri, Myosotis alpestris;z okolic otworu E – Aconitum callibotryon, Delphiniumoxysepalum, Adenostylesalliariae, Myostis alpestris, Primula elatior, Chrysosplenium alternifolium, Viola biflora, Arabis alpina, Arabis Halleri, Saxifraga punctata, Chrysanthenum alpinum. Głębiej występują mchy i porosty, a także paprocie, wątrobowce i glony.

Faunę reprezentują nietoperze, owady, a przy otworze ślimaki; widać też ślady przebywania kozic.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta 22 czerwca 1959 r. przez grotołazów zakopiańskich: M. Kruczka i S. Wójcika. W dniu 7 lipca 1959 r. ww. oraz M. Cetnarską i W. Habil odkryli Korytarz Ślimaczy. Pierwszą wzmiankę o odkryciu zamieścił Rudnicki (1959b), a opis groty opublikował Habil (1961).

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w 1975 r. wykonano szkic położenia otworu na podstawie ciągu busolowego przeprowadzonego pod kierownictwem P. Kulbickiego. W dniu 11 sierpnia 1985 r. dokumentację jaskini sporządziła I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej (M. Kropiwnicka oznaczyła też florę okołootworową). Pomiary przeprowadzono busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu wykonał w dniu 17 sierpnia 1981 r. zespół Naukowego Koła Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). W lipcu 2018 r. współrzędne otworu skorygował F. Filip.

Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Rudnicki J. 1959b (wzmianka o odkryciu pod nazwą Jaskinia pod Schodkami); Wójcik Z. 1960b (wzmianka, lokalizacja na szkicu pod nazwą Jaskinia pod Schodkami); Wójcik Z. 1960g (informacja o odkryciu, błędna długość); [Krygowski W.] x.y. 1961 (wzmianka o odkryciu); Habil W. 1961 (opis położenia i jaskini pod nazwą Jaskinia nad Korytem, szkic położenia otworu); Wójcik Z. 1966a, 1968 (wzmianki, niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapkach, używa nazwy Siwarowa); Burkacki M., Kropiwnicka M. 1976 (wzmianka o pracach inwentaryzacyjnych); Borowiec W. i in. 1977,1878 (dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (błędna lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Luty I. 1988 (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i rysunku ściany, dane historyczne); Cywiński W. 1995 (położenie); Jaskinie TPN 2000 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Wójcik, S. 1959 – sprawozdanie (wzmianka o odkryciu oraz przeprowadzeniu pomiarów); Wójcik, S. – Inwentarz (wymienia).
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie