Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia nad Wyżniem |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.D-12.13 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°55′04,38″, φ: 49°14′47,90″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1442 |
Wysokość względna [m] | 183 |
Głębokość [m] | 1,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 1,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
19
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W północnej ścianie Wielkiej Turni, w Łamanym Żlebie (Żlebie z Matką Boską), około 4 m nad 3 otworem nr 3 Tunelu Małołąckiego T.D-12.12, na półeczce w prawej or. ścianie żlebu. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Wyżniej Polany kierujemy się przez suche koryto potoku w stronę Żlebu Zagon. Idziemy stromo w górę porośniętymi młodnikiem piargami, trzymając się prawej (or.) strony. Powyżej młodnika mijamy połączenie piargów schodzących ze Żlebu Zagon i Żlebu pod Matką Boską. Dalej, mijając duży, samotny głaz, kierujemy się ku widocznemu otworowi Tunelu Małołąckiego T.D-12.12, który znajduje się kilka metrów ponad podnóżem ściany. Jaskinia stanowi dogodne ominięcie pierwszych, trudnych progów Żlebu pod Matką Boską. Początkowo idziemy do otworu nr 1 Tunelu Małołąckiego i następnie przez jaskinię do jej otworu nr 2. Stąd dnem żlebu wspinamy się na 8-metrowy próg (III), a znad progu - na półeczkę przy otworze. Trudniejsza droga (III+, IV) wiedzie dnem żlebu. Zwiedzanie łatwe, dojście wymaga wspinaczki.
|
Opis jaskini |
Za szczelinowym otworem rozwija się pochyła komora o wymiarach 8x5 m. Z jej najniższego punktu biegnie ku E bardzo ciasny korytarzyk, po kilku metrach zwężający się w niedostępną szczelinę, być może łączący się ze szczelinowatym kominkiem w okolicy trzeciego otworu Tunelu Małołąckiego T.D-12.12. W górnej części komory ku SE odchodzi ciasny, szczelinowaty kominek, zwężający się po 1 m w szczelinę niemożliwą do przejścia. Jaskinia, o genezie tektonicznej, rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów) na międzywarstwowej szczelinie 90°/35°N. Dno stanowi lita skała. Cała jaskinia jest w zasięgu rozproszonego światła padającego od otworu. Jej mikroklimat zależy od warunków atmosferycznych panujących na powierzchni. Jaskinia jest sucha. W okolicy otworu nie występuje roślinność zielona. Wewnątrz jaskini spotyka się liczne owady. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia została odkryta 5 lipca 1960 r. przez M. Kruczka i S. Wójcika z STJ Zakopane. Po raz pierwszy wzmiankuje o niej Habil (1961) podając właściwą lokalizację jaskini, jednak (omyłkowo?) zamieszczając opis topografii Tunelu Małołąckiego T.D-12.12 |
Historia dokumentacji |
Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Wysokość otworów określono ciągiem azymutalno-taśmowym (28 września 1976 r.) w nawiązaniu do wysokości kapliczki w Żlebie Zagon, odczytanej z mapy topograficznej Tatry Polskie 1:10.000 (1984). Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Habil W. 1961 (szkic orientacyjny położenia otworu, opis położenia); Kropiwnicka M., Burkacki M. 1976 (wzmianka o udokumentowaniu); Borowiec W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Zembrzuski J. 1979 (wymienia) Gradziński R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Luty I. 1988 (dane morfometryczne i historyczna, szkic lokalizacji); Jaskinie TPN 2000 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Jerzy Grodzicki |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia | plan |