Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia nad Wyżniem
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.D-12.13
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°55′04,38″, φ: 49°14′47,90″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1442
Wysokość względna [m] 183
Głębokość [m] 1,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 1,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
19
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W północnej ścianie Wielkiej Turni, w Łamanym Żlebie (Żlebie z Matką Boską), około 4 m nad 3 otworem nr 3 Tunelu Małołąckiego T.D-12.12, na półeczce w prawej or. ścianie żlebu.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Wyżniej Polany kierujemy się przez suche koryto potoku w stronę Żlebu Zagon. Idziemy stromo w górę porośniętymi młodnikiem piargami, trzymając się prawej (or.) strony. Powyżej młodnika mijamy połączenie piargów schodzących ze Żlebu Zagon i Żlebu pod Matką Boską. Dalej, mijając duży, samotny głaz, kierujemy się ku widocznemu otworowi Tunelu Małołąckiego T.D-12.12, który znajduje się kilka metrów ponad podnóżem ściany. Jaskinia stanowi dogodne ominięcie pierwszych, trudnych progów Żlebu pod Matką Boską. Początkowo idziemy do otworu nr 1 Tunelu Małołąckiego i następnie przez jaskinię do jej otworu nr 2. Stąd dnem żlebu wspinamy się na 8-metrowy próg (III), a znad progu - na półeczkę przy otworze. Trudniejsza droga (III+, IV) wiedzie dnem żlebu. Zwiedzanie łatwe, dojście wymaga wspinaczki.
Opis jaskini

Za szczelinowym otworem rozwija się pochyła komora o wymiarach 8x5 m. Z jej najniższego punktu biegnie ku E bardzo ciasny korytarzyk, po kilku metrach zwężający się w niedostępną szczelinę, być może łączący się ze szczelinowatym kominkiem w okolicy trzeciego otworu Tunelu Małołąckiego T.D-12.12. W górnej części komory ku SE odchodzi ciasny, szczelinowaty kominek, zwężający się po 1 m w szczelinę niemożliwą do przejścia.

Jaskinia, o genezie tektonicznej, rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów) na międzywarstwowej szczelinie 90°/35°N. Dno stanowi lita skała.

Cała jaskinia jest w zasięgu rozproszonego światła padającego od otworu. Jej mikroklimat zależy od warunków atmosferycznych panujących na powierzchni. Jaskinia jest sucha.

W okolicy otworu nie występuje roślinność zielona. Wewnątrz jaskini spotyka się liczne owady.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta 5 lipca 1960 r. przez M. Kruczka i S. Wójcika z STJ Zakopane. Po raz pierwszy wzmiankuje o niej Habil (1961) podając właściwą lokalizację jaskini, jednak (omyłkowo?) zamieszczając opis topografii Tunelu Małołąckiego T.D-12.12

Historia dokumentacji

Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Wysokość otworów określono ciągiem azymutalno-taśmowym (28 września 1976 r.) w nawiązaniu do wysokości kapliczki w Żlebie Zagon, odczytanej z mapy topograficznej Tatry Polskie 1:10.000 (1984). Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował J. Grodzicki.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Habil W. 1961 (szkic orientacyjny położenia otworu, opis położenia); Kropiwnicka M., Burkacki M. 1976 (wzmianka o udokumentowaniu); Borowiec W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Zembrzuski J. 1979 (wymienia) Gradziński R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Luty I. 1988 (dane morfometryczne i historyczna, szkic lokalizacji); Jaskinie TPN 2000 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Jerzy Grodzicki
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie