Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Koliba w Smytniej |
Inne nazwy | Mnichowa Dziura |
Nr inwentarzowy | T.E-07.24 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°50′52,62″, φ: 49°14′25,88″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1593 |
Wysokość względna [m] | 533 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
5,70
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kościeliska, po lewej orograficznie stronie Doliny Smytniej. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Dojście dnem doliny aż do jej rozwidlenia w górnej części, stąd Spadzistym Żlebem stromo do góry, do połowy jego wysokości. Dalej wyraźną ścieżką jeleni przez przełączkę do sąsiedniego żlebu, na wschód. Żlebem tym w górę, do otworu widocznego w pasie zamykających go skałek. Na E od nich znajduje się samotna piaskowcowa iglica zwana Mnichem. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Obszerny otwór (3,5 m szerokości i ok. 2,7 m wysokości) prowadzi do komory o płaskim dnie i stropie. W końcowej części, za ciasnym przełazem, znajduje się mała komórka (1 m długości), zakończona zawaliskiem. Koliba powstała w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej, na szczelinie tektonicznej o kierunku 35°. Szata naciekowa nie występuje. Namulisko tworzy gleba z niewielką ilością gruzu skalnego, a za przełazem żółta glina ze śladami naniesionej gleby. Przed przełazem, po nachylonej płycie skalnej osypuje się rumosz. Schronisko jest suche i widne, bez przewiewu. Bujna roślinność kwiatowa jest obecna w całej jaskini, mchy i porosty występują na ścianach. Faunę reprezentują nieliczne ślimaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Koliba była znana od dawna, o czym świadczą napisy na ścianach i stropie. Obecnie czytelne są daty 1944 r. i 1947 r. oraz nazwisko „Jan Naglak”. Paryski (1956), recenzując pracę Kowalskiego (1953), zwraca uwagę na brak wzmianki o jaskini położonej w okolicy Mnicha nad Doliną Smytnią. Wydaje się, że wzmianka ta może dotyczyć tej właśnie jaskini. Inni autorzy lokują w tej okolicy jaskinię o nazwie „Mnichowa Dziura”, jednak podawane przez nich dane morfometryczne znacznie się różnią od uzyskanych dla opisywanej jaskini w czasie pomiarów przeprowadzonych w ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ. Ze względu na te różnice, jak też fakt określania nazwą „Mnich” różnych miejsc w tej okolicy przez różnych autorów, jest prawdopodobne, że chodzi o różne jaskinie. Dlatego grota została opisana pod nazwą Koliba w Smytniej. Wiśniewski (1988) twierdzi, że nie można utożsamiać tych jaskiń, jednak w późniejszej pracy (Wiśniewski l989) zamieszcza fotografię otworu Koliby w Smytniej pod nazwą Mnichowa Dziura. Ponadto szukając Mnichowej Dziury wg przytoczonego przez niego opisu Paryskiego natrafia się na rejon wychodni utworów liasu. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentacja jaskini została sporządzona w dniu 14.09.1979 r. przez I. Luty przy współpracy M. Połońskiego . Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Paryski, W. H. 1956 (wzmianka bez użycia nazwy, być może dotyczy omawianej jaskini); Wiśniewski, W.W. 1988 (dane morfometryczne); Wiśniewski, W.W. 1989 (fotografia otworu jaskini pod nazwą Mnichowa Dziura); Jaskinie TPN, 1993a (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |