Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Obłazkowa |
Inne nazwy | SYSTEM Jaskinia Mylna, Obłazkowa Jama, Jaskinie Pawlikowskiego |
Nr inwentarzowy | T.E-08.05 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′42,78″, φ: 49°14′22,68″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa (Lasy Państwowe) | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SSE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1096 |
Wysokość względna [m] | 70 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 8,10 |
Deniwelacja [m] | 8,10 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
214
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Na lewym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, na zboczu zwanym Obłazkami, nieopodal południowego otworu Jaskini Mylnej. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Do otworu Jaskini Obłazkowej docieramy z dna doliny szlakiem rozpoczynającym się naprzeciwko otworu Jaskini Wyzior oraz południowych otworów Jaskini Wodnej pod Pisaną. Początkowo trasę wskazują znaki czarne i czerwone. Podchodzimy połogim zacięciem skalnym ubezpieczonym łańcuchami, a następnie zakosami docieramy do rozwidlenia szlaków. Stąd podążamy ku SW za znakami koloru czerwonego i po kilkudziesięciu metrach docieramy do otworu.
|
Opis jaskini |
Jaskinia Obłazkowa T.E-08.05 stanowi część systemu Jaskinie Pwlikowskiego wraz z Jaskinią Mylną T.E-08.04 i Jaskinią Raptawicką T.E-08.03. Otwór jaskini Obłazkowej jest obszerny i bardzo dobrze widoczny z przeciwległego zbocza Doliny Kościeliskiej. Posiada 10 m szerokości, 3 m wysokości i łukowate, myte sklepienie. Za otworem znajduje się długa na 15 m i szeroka na 5–6 m Komora Wstępna. W jej wstępnej części odchodzi w prawo wysoki na 3 m, wąski korytarz. Po kilku metrach rozwidla się on na dwie ciasne, zaciskowate odnogi, które skręcają w prawo, łączą się i wypadają w prawej części otworu jaskini, tuż obok 2 m, ślepej szczeliny. W środkowej części wysokiego na 3 m korytarza widać jeszcze zbyt ciasne do przejścia przebicie pod okap otworu. Z lewej strony początkowej części Komory Wstępnej widać nyżę ze ślepą szczeliną oraz 4 m wąski korytarzyk wypadający w dalszej części komory. Korytarzyk z obu stron jest podcięty 1 m prożkami. Po przeciwnej (niż wylot 4 m korytarzyka) stronie sali, znajduje się nisza, a na jej końcu zagruzowane przejście do korytarza w dalszej części jaskini. Z końca Komory wstępnej przechodzimy przez lekkie obniżenie do korytarza o przebiegu SW-NE. Jest on rozwinięty na szczelinie i z początku ma wysokość 3 m. Dalej staje się stopniowo coraz niższy. Po 18 m, przed najniższym miejscem korytarza, odbija w lewo niski i ciasny korytarzyk. Po kilku metrach, za dwoma zakrętami, kończy się on niedostępnymi szczelinami. Wracamy do głównego ciągu. Kilka metrów za obniżeniem stropu odchodzi w lewo pierwsze z trzech przejść do Przekopu, prowadzącego do Komory Końcowej. Drugie i trzecie przejście znajduje się 5 m dalej. Korytarz, którym tu doszliśmy kończy się po kolejnych kilku metrach w ciasnej, zagruzowanej szczelinie, znajdującej się nad 2 m prożkiem. Drugie przejście do Przekopu jest najwygodniejsze. Podążamy nim na czworakach i po 6 m widzimy po lewej wylot pierwszego przebicia. Po 2 m z prawej strony dochodzi trzecie przejście. Jest ono najciaśniejsze i posiada po drodze dwie ślepe odnogi odchodząca ku NE. Nieco dalej rozpoczyna się Przekop. Czołgamy się nim przez około 5 m i wychodzimy na strome dno Komory Końcowej. Całość opisanych do tej pory ciągów posiada namulisko składające się z gliny zmieszanej z gruzem i żwirem. Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmu autochtonicznej serii wierchowej, na prostopadłych do siebie szczelinach. Sala końcowa ma charakter zawaliskowy. Jaskinia Obłazkowa jest częścią dużego systemu krasowego, w skład którego wchodzą wszystkie okoliczne groty. Genezę tego systemu bardziej szczegółowo omówiono przy opisie Jaskini Mylnej. Ściany są zwietrzałe, szata naciekowa skąpa; sala Końcowa ma charakter zawaliskowy. Na dnie korytarzy występują allochtoniczne osady żwirowo-piaszczyste oraz autochtoniczne iły rezydualne i gruz wapienny. W allochtonicznym namulisku wg Wójcika (1966a) we frakcjach powyżej 10 mm występują w większości otoczaki skał krystalicznych (37%) i piaskowce seisu (14%); we frakcjach drobniejszych widać głównie ziarna kwarcu. Próby tych osadów są przechowywane w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. Osady są zniszczone, zawierają śmiecie pozostawiane przez turystów, we wstępnej komorze widać ślady palenia ognisk. Jaskinia jest wilgotna; wilgotność się zwiększa podczas długotrwałych opadów. Światło sięga do szczelinowego korytarza za komorą wstępną. Wyczuwa się wyraźny przewiew. Według Rajwy (1971) jaskinia ma mikroklimat dynamiczny. Roczne amplitudy temperatur w Sali Końcowej wynoszą 4°C, ale temperatury są tam dodatnie. Ujemne temperatury notuje się jedynie w partiach przyotworowych, aż do ciasnych przełazów. Zimą obserwuje się stratyfikację powietrza: ciepłe utrzymuje się pod stropem, a zimne nad dnem W wyniku tej stratyfikacji we wstępnych partiach jaskini tworzą się nacieki lodowe. W komorze wejściowej obficie rozwija się roślinność. Była ona przedmiotem badań Żmudy (1915, 1916), a rewizję jego oznaczeń przeprowadzili Györffy (1924) i Wiśniewski (1935). W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ 20.07.1978 r. Teresa Bielska zebrała następujące gatunki (oznaczenia mszaków wykonała J. Mickiewicz): kwiatowe – Viola biflora L., Sambucus racemosa L., Chrysosplenium alternifolium L., Poa alpina L., Taraxacum officinale Web., Arabis alpina L., mszaki – Marchantia polymorphaL., Barbula convoluta Hedw., Anomodon attenuatus /Scherb./ Hub., Madotheca platyphylla L. Faunę reprezentują muchówki, ćmy, pająki i inne owady. W głębi znaleziono ślady występowania nietoperzy. Piksa (1995) wymienia Myotis brandtii. |
Historia badań |
Genezę jaskini omówili Rudnicki (1958), Zwoliński (1961) i Wójcik (1966a). Badania osadów przeprowadził Wójcik (1960a,b, 1966a). W latach 1964–65 badania mikroklimatu jaskini prowadził Rajwa (1971), a w 1967 r. zespół speleologów belgijskich i polskich wykonał analizy wody i powietrza (Kobyłecki 1968).T. Bielska badała florę przyotworową. |
Historia eksploracji |
Jaskinia była znana od dawna miejscowym pasterzom, którzy czasem prowadzali do grot turystów. Pierwsze wzmianki o zwiedzaniu pochodzą z XIX wieku. W 1845 r. Bogusz Zygmunt Stęczyński odwiedził jaskinie Raptawickiej Turni (najprawdopodobniej wstępne partie Jaskini Mylnej i Obłazkowej). Znana też była zapewne Ossowskiemu (1883). Pierwszy opis z użyciem nazwy zamieścił Pawlikowski (1887). W 1886 r. wykonano ścieżkę do Jaskini Mylnej. Od tego czasu rozpoczął się intensywny ruch turystyczny we wstępnych partiach jaskini; jest ona opisywana przez wszystkie przewodniki tatrzańskie. W 1912 r. badania flory przeprowadził Żmuda. Do 1934 r. znana była tylko część jaskini. S. Zwoliński wraz z J. Zahorskim 8.12.1934 r. odkryli Salę Końcową, wykonując przekop o długości ponad 5 m w prowadzącym do niej korytarzu. W dniu 15 czerwca 2014 r. Jaskinia Obłazkowa została połączona z Jaskinią Mylną w jeden system o długości 1835 m. W łączeniu jaskiń wzięli udział: F. Filar, M. Parczewski, A. Porębski i K. Zaczyński. W dniu 7 lutego 2015 r. do tego systemu została dołączona Jaskinia Raptawicka T.E-08.03. Sytemowi tych trzech jaskiń odkrywcy nadali nazwę "Jaskinie Pawlikowskiego". |
Historia dokumentacji |
W 1943 r. S. Zwoliński wykonał plan jaskini (załączony do niniejszej dokumentacji) oraz fotografię otworu. Kowalski (1953a) opublikował plan i opis inwentarzowy datowany na 23.07.1952 r. W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ okazy flory w 1978 r. zebrała T. Bielska, a obserwacje terenowe w późniejszych latach kilkakrotnie przeprowadziła wraz z zespołem I. Luty, wykonała też fotografie opraz opracował jej dokumentację (Jaskinie TPN 1993a). W ostatnich latach podejmowano próby eksploracji w korytarzykach odchodzących od Sali Końcowej, zmierzające do połączenia z Jaskinią Mylną. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). Ponowne pomiary jaskini zostały wykonane przez F. Filara, M. Parczewskiego i B. Chlipałę 1 grudnia 2013 r. na zlecenie TPN. W połączeniu z odkryciami nowych korytarzy umożliwiły sporządzenie nowego planu jaskini. Za zgodą Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego został on zamieszczony w niniejszej dokumentacji. Plan oraz przekrój ciągów głównych zrzutowany na płaszczyznę 240°-60° opracowali F. Filar i M. Parczewski pod nazwą "System Jaskinia Mylna-Jaskinia Obłazkowa" - stanowią one część planu i przekroju, zamieszczonego przy opisie całego systemu T- Jaskinie Pawlikowskiego. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Stęczyński, B.Z. 1860 (wzmianka bez nazwy); Ossowski, G. 1863 (wzmianka o 4 jaskiniach naprzeciwko Pisanej i znalezieniu w nich kości kozicy i niedźwiedzia jaskiniowego); Pawlikowski, J.G. 1887 (opis); Żmuda, A. 1915 (opis wstępnej części groty i roślinności zielonej); Györffy, J. 1924, Wiśniewski, P. 1935 (rewizja mchów zebranych przez Żmudę); Zwoliński, T. 1937 (opis drogi i jaskini, informacja o odkryciu nowej komory); Tatrzański Park Narodowy [mapa w skali 1:20.000] 1938 (lokalizacja); Kowalski, K. 1953a (plan i opis); Rudnicki, J. 1958a (geneza); Wójcik, Z. 1960a,b (osady); Zwoliński, S. 1961 (historia poznania, uwagi o genezie); Wójcik, Z. 1966a (osady, geneza); Kobyłecki, A. 1968 (wzmianka o analizach wody i powietrza); Rajwa, A. 1971 (wyniki badań mikroklimatu); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja); Zwoliński, S. 1993 (opis eksploracji, plan); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy); Piksa, K. 1995 (nietoperze) Bielska, T., Mickiewicz, J. 2000 (flora). Filar F. 2014c (informacja o pomiarach, nowe dane morfometryczne).
|
Materialy archiwalne |
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.,] 1986 (spis planów w archiwum Zwolińskich, plan w wersji roboczej w skali 1:200) Grodzicki, J. i in. 1999 (zmiany antropogeniczne).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty, Filip Filar |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2015 |
Grafika, zdjęcia |
![]() ![]() ![]() |