Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Schronisko nad Bramą |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.E-07.49 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′20,30″, φ: 49°14′30,36″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | N |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1310 |
Wysokość względna [m] | 290 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
6
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kościeliska, w górnej części Żlebu Głębowiec wciętego w prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Schronisko znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu bocznego żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo ponad 150 m, do malowniczej Żeleźniakowej Bramy i dalej kilkaset metrów, aż do progu pozornie zamykającego ten żleb. Małe, śliskie prożki ponad bramą omijamy po lewej (or.) stronie, i przechodzimy na drugą stronę żlebu, gdzie w ww. progu widać duży otwór schroniska, nieco zasłonięty gałęziami drzew. Dojście i zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Otwór rozwinięty na ukośnej szczelinie ma 5,5 m wysokości i 2,5 m szerokości. Prowadzi do nyży o mytej wschodniej ścianie i płytowej, pochyłej – zachodniej. Po 3,5 m nyża przechodzi w zwężającą się szczelinę, która po dalszych 2,5 m jest prawie całkowicie zamulona. Schronisko rozwinęło się na szczelinie tektonicznej o kierunku N-S, w obrębie wapieni malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Ściany i strop są zwietrzałe, pozbawione nacieków. Namulisko stanowi gleba i gruz wapienny oraz - w dalszej części korytarza – jasnożółta glina. Schronisko jest widne, wilgotność zależy od warunków atmosferycznych, w szczelinie końcowej wyczuwa się niekiedy przewiew. Rośliny zielone rozwijają się w obrębie całego wnętrza, na zachodniej, często wilgotnej ścianie występują liczne mchy, glony i porosty. Fauny nie zaobserwowano. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Schronisko było znane od dawna, o czym świadczą liczne petroglify na jego zachodniej ścianie w pobliżu otworu - znaki poszukiwaczy skarbów. Mają one od kilku do 30 cm wielkości, nie wszystkie są czytelne. Ich rysunki zamieszczono wraz z dokumentacją (Jaskinie TPN, t2, 1993). W 2008 r. znaki były prawie zupełnie nieczytelne, zarośnięte bujnie rozwijającymi się porostami niszczącymi skałę. Schronisko nie było dotąd wzmiankowane w literaturze. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, jego niekompletną dokumentację sporządziła 28. 07. 1981 r. I. Luty przy współpracy A. Ciach i M. Kapełusia. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Jesienią 2004 r. i 2008 r. I. Luty uzupełniła obserwacje i pomiary. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wiśniewski, W.W. 1988 (dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1993a (szkic planu, rysunki znaków naskalnych i opis inwentarzowy pod nr E-8.38).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |