Czarnym szlakiem, odchodzącym razem z czerwonym szlakiem za czwartym ku S mostkiem od Hali Pisanej, idziemy na prawo, aż do otworu. W końcowym fragmencie drogi pokonujemy ubezpieczony łańcuchami, łatwy próg skalny (około 15 m). Dojście i zwiedzanie łatwe.

Jaskinia stanowi  część systemu powstałego z połączenia Jaskini Mylnej T.E-08.04., Jaskini Obłazkowej T.E-08.05. i Jaskini Raptawickiej T.E-08.03.
Otwór Główny ma średnicę około 3 m. Jest on dziurą wyrwaną w stropie położonego niżej korytarza, stanowiącą początek 5 m głębokości studni. Pokonujemy ją przy użyciu zamontowanej na stałe drabiny ze stali nierdzewnej i stajemy na dnie Lewego Korytarza.
Opada on stromo w kierunku SW. Jego dno pokrywają duże wanty, gruz oraz niewielka ilość szczątków organicznych, które dostały się z powierzchni. Początkowo wysokość korytarza wynosi 5 m i stopniowo maleje, natomiast szerokość waha się od 5 do 3 m. Przed jego gwałtownym obniżeniem możemy wspiąć się po prawej stronie łatwym, 3 m progiem do szczeliny, która po 4 m urywa się 4 m progiem do dalszej części korytarza. Przechodzimy pod obniżeniem stropu i stajemy w znowu wysokim korytarzu. Z prawej strony, u góry, widać wylot opisanej wcześniej szczeliny.  Na końcu Lewego Korytarza, po lewej stronie, znajduje się lejkowate zagłębienie prowadzące do połączenia z Jaskinią Mylną T.E-08.04. Przejście zostało zasypane trosce o bezpieczeństwo turystów. Po przeciwnej stronie połączenia z Jaskinią Mylną znajduje się wejście do ciasnej, kilkumetrowej szczeliny, którą można dostać się przez zacisk (Z II) do dalszej części jaskini (opis w dalszej części tekstu).
Wracamy pod Otwór Główny. Na tym samym pęknięciu, co Lewy Korytarz, ciągnie się w przeciwnym kierunku Prawy Korytarz. Wkrótce w lewo odchodzi od niego obszerny chodnik prowadzący do dalej opisanych partii. Wysokość Prawego Korytarza za rozgałęzieniem wynosi 16 m. Szerokość zawiera się w wartościach od 9 do 5 m.
Z prawej strony widać w stropie dwa okna, do których prowadzi około 5 m korytarz za Otworem Górnym. Posiada on profil soczewki i skaliste dno. Studnie opadające z okien na dno Prawego korytarza mają kolejno 9,5 i 8 m.
Z lewej strony, u góry, widać okna do Partii Przystropowych o łącznej długości 71 m. Aby się do nich dostać trzeba się wspiąć 5,5 m zacięciem w ścianie (trudności V) na pierwszą półkę. Znajduje się na niej wejście do krótkiego, kilkumetrowego, ciasnego korytarzyka. Kolejna półka znajduje się 3 m wyżej. Również tutaj bierze początek korytarzyk, który po paru metrach rozwidla się na dwie odnogi. Ich końce łączą się niedostępną szczeliną. Spąg opisanych wyżej korytarzyków pokrywa glina oraz gruz.Z wyżej położnej półki możemy strawersować w lewo (ku SW) do wylotu stromej, piarżystej pochylni, która kończy się ona ślepo. Z półki można także strawersować (IV) kilka metrów w prawo (ku NE), do wylotu korytarza rozwiniętego na szczelinie. Zaraz za jego początkiem odchodzi w lewo ciasna, szczelinowata pochylnia prowadząca do najwyżej położonego punktu w systemie (+53,8 względem otworu Jaskini Mylnej). Korytarz posiada długość kilkunastu metrów, jest wysoki na około metr i kończy się zawaliskiem, z którego podczas wiatru halnego dało się wyczuć silny przewiew. Prawdopodobnie miejsce to znajduje się blisko powierzchni. Ściany korytarza pokrywa gruba warstwa z mleka wapiennego, natomiast spąg tworzy glina oraz gruz.
Wracamy do Prawego Korytarza. Kilka metrów dalej, po prawej stronie, znajduje się wielka wanta odspojona od stropu. Wchodzimy za nią od lewej strony trawersując nad opisaną dalej 4 m studzienką. Za wantą znajduje się otwór 4,5 m ciasnej studzienki. Schodzimy nią zapieraczką do Salki pod Zawaliskiem. Jej najniższy punkt znajduje się na poziomie +29,7 m (względem otworu Jaskini Mylnej). Z salki odchodzą trzy korytarzyki. Pierwszy, idący ku SW, kończy się wkrótce w zawalisku tworzącym spąg Prawego Korytarza. Drugi korytarz biegnie do góry ku SE. Zamyka go zawalisko, z którego podczas wiatru halnego można było wyczuć silny przewiew. Prawdopodobnie jest to zagruzowany dolny otwór jaskini. Trzeci korytarzyk ciągnie się ku N i doprowadza pod 4 m studzienkę, nad którą wcześniej trawersowaliśmy.
Wspomnianą wyżej 4 m studzienkę pokonujemy bez użycia liny. Z jej dna odchodzi szereg Korytarzy w Zawalisku. Ku N ciągną się dwie ślepe, krótkie odnogi. Ku S znajduje się wejście do kilkunastometrowego korytarza z dwoma krótkimi odnogami, kończącego się prawie pod Otworem Głównym.
Wracamy ponownie do Prawego Korytarza. Dalsza droga prowadzi pomiędzy ogromnymi blokami skalnym odpadłymi od stropu. Po kilkunastu metrach korytarz opada i kończy się na poziomie +34,8 m (względem otworu Jaskini Mylnej). Z prawej strony można przejść jeszcze 3 m ciasnym, ślepym korytarzykiem.
Około 5 m przed końcem Prawego Korytarza, przy prawej ścianie, znajduje się 2 m głębokości studzienka. Prowadzi ona do drugiej części Korytarzy w Zawalisku. Za studzienką ciągnie się korytarz, początkowo ciasny, który po kilku metrach staje się wyższy. Dochodzimy do rozgałęzienia. Na wprost korytarz kontynuuje się jeszcze przez 4 m. W lewo, w dół schodzi kilkunastometrowy ciąg zawaliskowych korytarzyków sprowadzających w najniższym punkcie na poziomie +29,5 m(względem otworu Jaskini Mylnej).
Od początku Prawego Korytarza idziemy w kierunku NW obszernym korytarzem o szerokości 7 m i wysokości 5 m. Jego dno pokrywają głazy i drobny gruz. Po około 10 m stajemy nad Dolną Komorą. Jest to największa sala w jaskini. Posiada nieregularny kształt o wymiarach 15x20 m i wysokość miejscami do 10 m. Jej dno pokrywają różnych rozmiarów wanty.
Od końca korytarza, którym tu doszliśmy, odchodzi w lewo (ku SW) obszerny chodnik o prostokątnym profilu i wymiarach 6x6 m. Schodzimy opadającym dnem po wielkich głazach. Wkrótce widzimy po lewej stronie wylot kilkumetrowego, ślepego korytarza o przekroju zbliżonym do ósemki. Kilka metrów dalej chodnik rozdziela się na dwie części. Lewa odnoga posiada trójkątny przekrój o wysokości około 3 m. Po paru metrach odchodzi w prawo, do góry korytarz łączący się z prawą odnogą chodnika. Kilka metrów dalej, na wprost korytarz kończy się ślepo, natomiast z lewej strony dochodzi wspomniana wcześniej w opisie ciasna szczelina rozpoczynająca się na końcu Lewego Korytarza. Wracamy do rozwidlenia chodnika i przez prożek o wysokości 1 m wchodzimy w prawą odnogę. Jest to korytarz rozwinięty na szczelinie pochylonej w lewo, początkowo wysoki na około 3 m. Jego wymiary na przestrzeni 20 m stopniowo maleją, aż staje się nie do przejścia. Spąg korytarza pokrywa gruz zmieszany z gliną.
Wracamy do Dolnej Komory. Jej dnem schodzimy w kierunku N. Rozpoczyna się tu wysoki z początku na 10 m, szczelinowaty korytarz o długości około 10 m. Pod koniec przechodzi w połogi próg, za którym znajduje się szczelina nie do przejścia. Pięć metrów powyżej tego korytarza znajduje się okno (trudności dojścia IV), za którym biegnie 5 m korytarzyk.
W SW części komory znajdują się dwie ślepe odnogi o długości 5 m każda. Pomiędzy nimi można wejść, pokonując 3,5 m przewieszony próg, w kilkumetrowy korytarzyk łączący się zaraz kolejnym przebiciem z komorą.
W zachodniej ścianie komory znajduje się niskie (około 1 m) wejście do Partii Zachodnich. Dalej korytarz staje się wyższy i po 7 m docieramy do dużego głazu. Z lewej strony da się przejść jeszcze 4 m, aż dalsza droga kończy się szczeliną zbyt wąską do przejścia. Z prawej strony głazu znajduje się przekute przejście. Przeciskamy się przez nie i wchodzimy do wysokiego na 1,5 m korytarza. Po 10 m główny ciąg zmienia kierunek z E–W na NE–SW. W prawo odbija ciasny korytarz idący w dół. Przeciskamy się przez przekopane przewężenie (Z I) i docieramy do niewielkiej salki. Ku N idzie krótki korytarzyk zakończony niedostępną szczeliną. W jego stropie znajduje się ślepy, 2 m kominek. Ku SW ciągną się zawaliskowe, ciasne korytarzyki. W całej tej odnodze wyczuwalny jest silny przewiew.
Wracamy do głównego ciągu. Przeczołgujemy się przez obniżenie stropu i dostajemy się do wysokiego Korytarza z Kotłami Wirowymi. Po drodze mijamy po prawej stronie kilkumetrowy wykop. Korytarz do którego się dostaliśmy posiada charakter odmienny od reszty jaskini. Ściany są tutaj myte, a w stropie wydrążone są kotły wirowe. Po kilkunastu metrach koniec korytarza zablokowany jest zawaliskiem, natomiast ku E odchodzi ślepa szczelina. Spąg Korytarza z Kotłami Wirowymi tworzy glina oraz kamienie. W środku korytarza na glinie stoi niewielka kałuża.

Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmoneokomu autochtonicznej serii wierchowej. Główna, obszerna jej część ma charakter zawaliskowy. Ściany są spękane, zwietrzałe, dno jest pokryte blokami oberwanymi ze stropu i autochtonicznym gruzem wapiennym . Według Wójcika (1966a) na gruzie można znaleźć allochtoniczne żwiry i głaziki wymyte z korytarzy i kominków w stropie sali. Pod otworem utworzył się z gleby i gruzu stożek nasypowy. Dolna część jaskini (od korytarzyka z ciasnym przełazem) ma odmienny charakter. Ściany są ogładzone, a w stropie widać kociołki wirowe, świadczące o przepływie wody pod ciśnieniem. W namulisku występują otoczaki wapienne, a w końcowej części również piasek i żwir. Wójcik (1966a) podaje, że wśród żwirów występują głaziki gnejsów, piaskowców, wapieni piaszczystych, łupków i in. Materiał klastyczny jest tu wymieszany z kośćmi ssaków plejstoceńskich (m. in. Ursus spelaeus). Próby osadów są przechowywane w Muzeum Ziemi w Warszawie.

Wilgotność jaskini zależy od warunków atmosferycznych na powierzchni. Światło sięga daleko w głąb. Partie Zachodnie i dalsze części bocznych odnóg są ciemne. Kowalski (1953a) podaje, że zwykle brak przewiewu, jednak 13.06.1948 r. obserwowano przepływ powietrza między otworami, a częścią końcową i szczelinami pod ścianami sali wejściowej. Temperatura zmierzona w dniu 7.02.1951 r. wynosiła w korytarzu końcowym 3°C. Według Rajwy (1971) temperatury we wnętrzu wahają się od 1,4°C do 6,3°C, a roczna amplituda wynosi 4,9°C. Główna część jaskini w zimie wymarza i tworzą się w niej nacieki lodowe. Ciepłe powietrze napływa do wnętrza od kwietnia do listopada, a zimą wypływa z korytarza końcowego. Taka cyrkulacja powietrza oraz rozkład temperatur stanowią podstawę przypuszczenia (potwierdzonego w 2015 r. połączeniem obu jaskiń) wyrażonego przez Rajwę (1971), że jaskinia stanowi górny otwór „systemu Jaskini Mylnej”.

W jaskini obficie występuje roślinność zielona. Jej badania prowadził Żmuda (1912, 1915), który opisał stąd nowy gatunek mchu Oxyrrhynchium speciosum T. Bielska 20.07.1978 r. zebrała następujące gatunki (mszaki oznaczyła J. Mickiewicz):

kwiatowe – Bellidiastrum micheli Cass., Saxifraga aizoon Jacq., Phyteuma orbiculare L., Pimpinella maior Huds., Primula auricula L., Primula elatior Grufb., Galium anisophyllum Vill., Arabis halleri L., Poa alpina L., Gypsophila repens L., Dinathus praecox W.K., Carduus glaucus Bmq., Delphinium oxysepalum Borb. et Pax, Draba aizoides L., Myosotis alpestris Schm, Helianthemum grandiflorum Lam et D.C., Ranunculus alpestris L., Heliosperma quadridentatum Sch. et Thell., Thymus pulcherrimus Schur., Sempervivum soboliferum Sims.;

paprocie – Cystopteris fragilis Bernh., Cystopteris regia Desv., Asplenium ruta-muraria;

mszaki – Neckera crispa /L./B.eur., Encalypta contorta Lindb., Ctenidium molluscum Mitt., Distichium montanum Hag., Eurhynchium swartzii Hobkirk., Thamnobryum alopecurum /L./B.eur., Barbula convoluta Hedw., Encalypta extinctoria Sw., Bryum capillare L. var. flaccidum Br.eur.

Faunę reprezentują owady oraz nietoperze. Kowalski (1953a) wymienia zimujące tu gacki (Plecotus auritus L.) i mroczki pozłociste (Eptesicus nilssonii Keyserling), a w innej pracy (Kowalski 1955a) ponadto podaje gatunki owadów: Scoliopteryx libatrix L. i Triphosa dubitata L.

Piksa (1998) wymienia następujące gatunki nietoperzy: Eptesicus nilssonii /Keyserling/, Barbastella barbastellus, Plecotus auritus/L.,  Myotis nattereri; Nowak i in. (2001) – Myotis dasycneme; Piksa i Nowak (2001) – wymieniają jaskinię w opracowaniu o Barbastella barbastellus.

Namulisko jaskini badał Wójcik (1960a,b, 1966a); uwagi o genezie przedstawili m.in. Zwoliński (1955a, 1961,1993) i Wójcik (1966a). [Baryła] (1966h) podaje, że jaskinia była kartowana w 1965 r. przez Koło Naukowe Geodetów WSR z Krakowa. W 1967 r. zespół speleologów polskich i belgijskich sporządził analizy wody i powietrza (Kobyłecki 1968). Rajwa (1971) w latach 1964–65 badał mikroklimat. W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ okazy flory zebrała w 1978 r. T. Bielska; wykonano też fotografie otworu i jego okolicy. Kowalski (1953b, 1955a) przeprowadził badania fauny .

Jaskinia była znana już w XIX wieku. Pierwszy jej opis i schematyczny plan przedstawił Pawlikowski (1887). Od czasu wykonania pierwszej ścieżki do Jaskini Mylnej (w 1886 r.), jest często zwiedzana, a drogę do niej opisują wszystkie tatrzańskie przewodniki turystyczne. Badania flory przyotworowej prowadził Żmuda (1915), a jego oznaczenia rewidowali Gyöffry (1924) i Wiśniewski (1935).
W 1938 r. dentysta z Zakopanego usiłując popełnić samobójstwo zamurował się w końcowym korytarzyku; zrezygnował jednak z tego zamiaru i na pamiątkę wmurował w ścianę obraz Matki Boskiej, wykuł napis i pozostawił lichtarz ze świeczką. 5.09.1943 r. S. Zwoliński wraz z E. Winiarskim sporządzili plan jaskini załączony do dokumentacji. Znacznie wcześniej poszerzyli oni ciasny przełaz przy wancie w dolnej części jaskini (Zwoliński 1993). Według [Wójcika] (1959c) 1.12.1957 r. grotołazi z Zakopanego w składzie K. Stecki (jun.), Z. Stecka, E. Korzeniowska, L. Kastory i J. Korbel po przekopaniu namuliska odkryli 14-metrowej długości korytarz, w którym znaleźli kły Ursus spelaeus oraz kości innych ssaków. Opis tego stanowiska podał Wójcik (1958). W latach 2013-2014 F. Filar wraz z M. Parczewskim w trakcie wykonywanych na potrzeby TPN pomiarów jaskini odkrywają i dokumentują nowe partie jaskini. Część z nich prawdopodobnie była znana wcześniej, lecz nie była udokumentowana. W wyniku tych odkryć i pomiarów długość jaskini została określona na 536 m.

8 czerwca 2014 r. – B. Chlipała, F. Filar i M. Parczewski wspinają się do okna w NE części Dolnej Komory Jaskini Raptawickiej i eksplorują 5 m korytarzyk. 7 lutego 2015 r. – F. Filar i M. Parczewski łączą końcówkę Lewego Korytarza z korytarzykiem nad Kominem Połączeniowym w Jaskini Mylnej.

W 1887 r. J. G. Pawlikowski opublikował pierwszy, schematyczny plan jaskini wraz z opisem.
W 1943 r. S. Zwoliński sporządził plan jaskini.
26.05.1952 r. Kowalski (1953a) wykonał plan i opis inwentarzowy.

W 1993 r I. Luty publikuje na podstawie planu S.Zwolińskiego plan i opis inwentarzowy.
W 2014 r. F. Filar i M. Parczewski sporządzają plan oraz przekrój W-E na podstawie pomiarów przeprowadzonych w okresie 22.12.2013 r. – 19.01.2014 r. korygują długość jaskini ze 150 m na 536 m oraz deniwelację z 15 m na 27,2 m. Na tej podstawie F. Filar zaktualizował opis jaskini. Za zgodą Dyrektora Tatrzańskiego Parku Narodowego nowy plan jaskini został załączony do dokumentacji jaskini w niniejszej bazie danych. W czerwcu 2015 r. F.Filar z zespołem dokonuje pomiarów połączenia Jaskini Mylnej z Jaskinią Raptawicką i zestawia plan całego systemu z datą  15.06.2015 r.

Plan i przekrój całego systemu zostałał zamieszczony przy opisie systemu połączonych jaskiń Mylnej, Obłazkowej i Raptawickiej, nazwanego przez autorów połączenia "Jaskinie Pawlikowskiego".
Zamieszczony przy tym opisie plan i przekrój opracowali F. Filar i M. Parczewski.

Pawlikowski J. G. 1987 (opis, szkicowy plan); Chmielowski J. 1907 (opis); Żmuda A. 1912 (opis nowej odmiany mchu); Żmuda, A. 1915 (opis jaskini i jej flory); Zwolińscy, T. i S. 1923 (opis drogi dojścia i jaskini); Györffy J. 1924, Wiśniewski P. 1935 (rewizja oznaczeń Żmudy); Tatrzański Park Narodowy [Mapa w skali 1:20.000] 1938 (lokalizacja); Zwoliński S. 1951a (wiadomość o umieszczeniu nowej drabiny w otworze); Gradziński R., Rudnicki J. 1953 (fot. ); Kowalski K. 1953a (plan i opis); Kowalski K. 1953b (nietoperze); Kowalski K. 1955a (fauna); Zwoliński, S. 1955b (uwagi o genezie); Wójcik, Z. 1958 (opis stanowiska niedźwiedzia jaskiniowego); [Wójcik, Z.] 1959c (informacja o odkryciu nowego korytarza); Wójcik, Z. 1960a,b (osady); Zwoliński S. 1961 (geneza, historia poznania, 2 fotografie); [Baryła, J.] 1966h (informacja o kartowaniu); Wójcik,Z. 1966a (osady, geneza); Kobyłecki A. 1967 (o pomiarach jaskini); Kobyłecki A. 1968 ( o analizach wody i powietrza oraz obserwacjach fauny); Rajwa A. 1971 (badania mikroklimatu); Kardaś,R. M, 1984f (informacja o wypadku); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie); Gradziński R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja); Sałyga-Dąbkowska K. 1988 (informacja o wypadku); Jaskinie TPN 1993a (plan i opis inwentarzowy); Zwoliński S. 1993 (uwagi o genezie i historii, opis akcji planowania jaskini); Piksa K.1998 (nietoperze); Bielska T., Mickiewicz J. 2000 (flora); Nowak i in. 2001 (nietoperze); Piksa K., Nowak J. 2001 (nietoperze); Filar F. 2014a (wzmianka o nowych pomiarach w jaskiniach turystycznych TPN); Filar F. 2014c (aktualne dane morfometryczne); Filar F. 2014d (Informacja o nowych pomiarach, nowy plan i przekrój, dane morfometryczne); Filar F. 2015d (informacja o połączeniu J. Mylnej z J. Raptawicką, plan, przekrój, dane morfometryczne systemu); Filar F. 2016g (informacja o połączeniu J. Mylnej z J. Raptawicką, przekrój, dane morfometryczne systemu).

[Siarzewski W., Zwolińska Z.] 1984 (plan Zwolińskiego 1:200); Grodzicki J. i in. 1999 (zmiany antropogeniczne).