Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Dzwonnica |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.E-08.16 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′52,23″, φ: 49°14′11,32″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | E |
Pozostałe otwory | 2 - ku SW, 1225 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1225 |
Wysokość względna [m] | 178 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
20
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej przed Krzyżem Pola, w skałkach Zbójnickiej Turni. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Schronisko znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Od miejsca, w którym z dna Wąwozu Kraków odchodzi na lewo szlak do Smoczej Jamy T.E-08.07, idziemy jeszcze 20 m w górę wąwozu i skręcamy na prawo. Skalną, porośniętą trawą, półką, biegnącą ukośnie u stóp przewieszonych skał, dostajemy się na strome, lesiste zbocze. Idziemy nim w pobliżu skał około 15 min. do góry niewyraźną percią, aż do miejsca, skąd widać na prawo skalne żebro odchodzące od turni w grzbiecie Żaru, a na lewo, w górze, częściowo zasłoniętą smrekami ścianę, w której znajduje się otwór Jaskini Poszukiwaczy Skarbów T.E-08.18. Dalej niewyraźną percią podchodzimy w pobliżu ściany omijając otwór Jaskini Groby i dalej, przez las, około 30–40 m do góry, w stronę grani. Nie dochodząc do niej spostrzegamy w ścianie wielki otwór wschodni Dzwonnicy. Wspinamy się do niego około 6 m, bardzo trudno. Nie ma aktualnie (2009) ostrewki ułatwiającej wejście. Do otworu zachodniego można dostać się trawersując wąską, eksponowaną półką z grani w pobliżu otworu wschodniego, prowadzącą na stronę Doliny Kościeliskiej, omijając żebro skalne (nieco trudno). Zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Otwory są myte, w kształcie półkoliste. Wschodni ma około 3 m średnicy, zachodni – około 5 m. Schronisko jest łukowatym tunelem, przebijający na wylot szczytową turnię w grani Zbójnickiej Turni. Otwór zachodni rozdzielony jest niewielkim, skalnym filarem. Schronisko powstało w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Według Zwolińskiego (1955b, 1961), a także Wójcika (1960b, 1966a), stanowi ono stary, podziemny przepływ Potoku Kościeliskiego. Wójcik przyjmuje plioceński wiek tego przepływu i zalicza schronisko do VI poziomu jaskiń tatrzańskich. Dno tunelu pokrywa gruzowisko wapienne zmieszane z mułem i iłem, podrzędnie występuje piasek kwarcowy (Wójcik 1960b, 1966a). Schronisko jest w całości oświetlone padającym z otworów światłem i suche. W otworach występują nieliczne rośliny kwiatowe, głębiej - nieco porostów. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Schronisko z pewnością od dawna znane było góralom. Pierwszy opis podaje Pawlikowski (1887). W 1925 r. T. i S. Zwolińscy publikują w swoim przewodniku opis schroniska i drogi dojścia. Później schronisko jest wzmiankowane w przewodnikach i różnych publikacjach. 22 czerwca 1952 r. |
Historia dokumentacji |
K. Kowalski sporządził inwentarzowy opis i plan schroniska. Wójcik (1960b, 1966a) podaje schematyczną lokalizację i wysokość położenia otworów. Wysokość położenia otworów ustalono na podstawie mapy topograficznej 1:10 000 TATRY POLSKIE 1984, która podaje jego lokalizację. Fotografię otworu wykonała I. Luty. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Pawlikowski, J. G. 1887 (opis); Zwoliński, T. i S. 1925 (plan, opis, droga dojścia); Zwoliński, S. 1955b (geneza); Wójcik, Z. 1960b (lokalizacja, osady,); Zwoliński, S. 1961 (geneza, historia, lokalizacja na mapie 1:25 000), Wójcik, Z. 1966a (geneza, osady, wiek); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja); Gradziński, R. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (szkic terenowo-pomiarowy, plan 1:200).
|
Autorzy opracowania | Jerzy Grodzicki, Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |