Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Dzwonnica
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-08.16
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°51′52,23″, φ: 49°14′11,32″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu E
Pozostałe otwory 2 - ku SW, 1225 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1225
Wysokość względna [m] 178
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
20
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej przed Krzyżem Pola, w skałkach Zbójnickiej Turni.
Opis drogi dojścia do otworu
Schronisko znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Od miejsca, w którym z dna Wąwozu Kraków odchodzi na lewo szlak do Smoczej Jamy T.E-08.07, idziemy jeszcze 20 m w górę wąwozu i skręcamy na prawo. Skalną, porośniętą trawą, półką, biegnącą ukośnie u stóp przewieszonych skał, dostajemy się na strome, lesiste zbocze. Idziemy nim w pobliżu skał około 15 min. do góry niewyraźną percią, aż do miejsca, skąd widać na prawo skalne żebro odchodzące od turni w grzbiecie Żaru, a na lewo, w górze, częściowo zasłoniętą smrekami ścianę, w której znajduje się otwór Jaskini Poszukiwaczy Skarbów T.E-08.18. Dalej niewyraźną percią podchodzimy w pobliżu ściany omijając otwór Jaskini Groby i dalej, przez las, około 30–40 m do góry, w stronę grani. Nie dochodząc do niej spostrzegamy w ścianie wielki otwór wschodni Dzwonnicy. Wspinamy się do niego około 6 m, bardzo trudno. Nie ma aktualnie (2009) ostrewki ułatwiającej wejście. Do otworu zachodniego można dostać się trawersując wąską, eksponowaną półką z grani w pobliżu otworu wschodniego, prowadzącą na stronę Doliny Kościeliskiej, omijając żebro skalne (nieco trudno). Zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwory są myte, w kształcie półkoliste. Wschodni ma około 3 m średnicy, zachodni – około 5 m. Schronisko jest łukowatym tunelem, przebijający na wylot szczytową turnię w grani Zbójnickiej Turni. Otwór zachodni rozdzielony jest niewielkim, skalnym filarem.

Schronisko powstało w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Według Zwolińskiego (1955b, 1961), a także Wójcika (1960b, 1966a), stanowi ono stary, podziemny przepływ Potoku Kościeliskiego. Wójcik przyjmuje plioceński wiek tego przepływu i zalicza schronisko do VI poziomu jaskiń tatrzańskich. Dno tunelu pokrywa gruzowisko wapienne zmieszane z mułem i iłem, podrzędnie występuje piasek kwarcowy (Wójcik 1960b, 1966a).

Schronisko jest w całości oświetlone padającym z otworów światłem i suche.

W otworach występują nieliczne rośliny kwiatowe, głębiej - nieco porostów.

Historia badań
Historia eksploracji

Schronisko z pewnością od dawna znane było góralom. Pierwszy opis podaje Pawlikowski (1887). W 1925 r. T. i S. Zwolińscy publikują w swoim przewodniku opis schroniska i drogi dojścia. Później schronisko jest wzmiankowane w przewodnikach i różnych publikacjach. 22 czerwca 1952 r.

Historia dokumentacji

K. Kowalski sporządził inwentarzowy opis i plan schroniska. Wójcik (1960b, 1966a) podaje schematyczną lokalizację i wysokość położenia otworów. Wysokość położenia otworów ustalono na podstawie mapy topograficznej 1:10 000 TATRY POLSKIE 1984, która podaje jego lokalizację. Fotografię otworu wykonała I. Luty. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan wg K. Kowalskiego (1953a).

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Pawlikowski, J. G. 1887 (opis); Zwoliński, T. i S. 1925 (plan, opis, droga dojścia); Zwoliński, S. 1955b (geneza); Wójcik, Z. 1960b (lokalizacja, osady,); Zwoliński, S. 1961 (geneza, historia, lokalizacja na mapie 1:25 000), Wójcik, Z. 1966a (geneza, osady, wiek); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja); Gradziński, R. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (szkic terenowo-pomiarowy, plan 1:200).
Autorzy opracowania Jerzy Grodzicki, Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie