Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Dziura w Ścianie
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-08.22
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°51′54,76″, φ: 49°14′06,91″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu WNW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1298
Wysokość względna [m] 240
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 2
Deniwelacja [m] 2
Długość [m]
w tym szacowane [m]
19
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w zachodnim zboczu Żaru (Gubalca), w pobliżu przełęczy ograniczającej od południa Zbójnickie Turnie.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Za mostkiem powyżej Krzyża Pola skręcamy na lewo i niewyraźną, starą hawiarską drogą idziemy skosem do góry, w kierunku ujścia doliny aż za gęsty las ograniczający od północy niewielką polanę. Drogę aktualnie (2009) utrudniają zwalone drzewa. Wysoko na stoku widać skałki, a między nimi, nieco wyżej pod ścianką, ciemną nyżę. Za skałkami wznosimy się żlebem wprost do góry, nieco ku SE. Za pierwszym pasem skałek, w prawej or. stronie żlebu omijamy obszerny otwór Jaskini za Smrekiem T.E-08.02 (rośnie w nim rozłożysty, stary smrek, zasłaniający go nieco). Idziemy dalej wprost do góry żlebem z wiatrołomami (w pobliżu grani staje się on mniej wyraźny). W małych ściankach ograniczających żleb od wschodu, nieco na północ od Szczeliny w Ścianie T.F-08.26, nad 3-metrowym progiem, znajduje się poszukiwany otwór. Inna, mniej uciążliwa droga wiedzie z Wąwozu Kraków, od Jaskini pod Zamkiem T.E-08.01. Omijając otwór tej jaskini po wschodniej stronie, idziemy wprost do góry niewyraźną ścieżką. Przechodzimy przez małą przełączkę pod skałami Zbójnickiej Turni i kilkadziesiąt metrów dalej, za nimi opuszczamy ścieżkę. Teraz wznosimy się na wschód do wyraźnej, trawiastej przełęczy za ostatnią z wybitnych turni. Z przełęczy trawersujemy kilkadziesiąt metrów ku południowi, pod małe skałki porozdzielane trawniczkami, gdzie odnajdujemy niewidoczny z dołu otwór, ukryty wśród krzewów i traw. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Owalny otwór o wymiarach 1,4x1,2 m prowadzi do mytego korytarza o płaskim dnie. Na lewo odchodzą od niego do góry dwie ciasne, krótkie odnogi, łączące się po kilku metrach w małej komórce. Jest ona zablokowana od zachodu wantami, od wschodu drogę uniemożliwia namulisko sięgające stropu.

Główny korytarz wznosi się nieco, jego dno z prawej strony stanowi lita skała; równolegle do jej krawędzi w namulisku wyżłobiona jest rynna erozyjna. Nieco wyżej napotykamy duże bloki skalne, nad którymi korytarz przechodzi w ciasny przełaz z kałużą wody w dnie. Dalej rozszerza się, ale po 4 m błotnisty teraz ciąg skręca w lewo pod kątem prostym i kończy się niedostępną szczeliną.

Jaskinia została wymyta na szczelinach w wapieniach triasu środkowego autochtonicznej serii wierchowej. Na gładkich ścianach występują formy korozyjno-erozyjne. W końcowej części korytarza spotyka się niewielkie stalaktyty i polewę naciekową oraz nieco mleka wapiennego. Namulisko tworzą gliny piaszczysto-żwirowe (allochtoniczne) z domieszką autochtonicznego gruzu wapiennego. Przy otworze występuje nieco gleby.

Jaskinia jest wilgotna, woda kapie ze stropu, na namulisku tworzą się kałuże. Światło sięga około 9 metrów w głąb, ze szczeliny końcowej wyczuwa się przewiew.

Roślinność zielona rozwija się bujnie przy otworze, do 1 m w głąb sięgają mchy, nieco dalej – porosty. Obserwowano owady troglokseniczne (m. in. Triphosa dubitata).

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinię odkrył przed wojną S. Zwoliński, jednak nie zamieścił wówczas o niej żadnej wzmianki.

Historia dokumentacji

Podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w 1975 r. otwór jaskini wskazał E. Winiarski, informując także o jej odkryciu przez S. Zwolińskiego. Dokumentację sporządziła w dniu 23 lipca 1977 r. I. Luty przy współpracy M. Kardasia i M. Burkackiego, uzupełniając obserwacje terenowe 22 lipca 1992 r. przy współpracy T. Mardala. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kardaś R.M., Burkacki M. 1977 (wzmianka o udokumentowaniu, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10 000); Gradziński R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie); Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie