Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Arkada
Inne nazwy Most, Brama
Nr inwentarzowy T.E-09.07
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°52′24,38″, φ: 49°14′12,80″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SSW
Pozostałe otwory 2 - ku ENE, 1201 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1194
Wysokość względna [m] 28
Głębokość [m] 7
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 7
Długość [m]
w tym szacowane [m]
8
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, w prawym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, w stoku opadającym spod Upłazkowej Turni.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego - dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy dnem wąwozu do pierwszego progu. Udajemy się dalej dnem wąwozu, skręcającym tu w lewo. Przed oczami mamy widok na skały Saturna i żleb wcinający się między nie, a odosobnioną skałę z prawej (za progiem jest to pierwszy żleb w prawym orograficznie zboczu wąwozu). Idziemy dalej dnem Wąwozu, który skręca w prawo (zwężenie między wysokimi skałami), a następnie ostrym łukiem w lewo. Za kolejnym zakrętem w prawo wychodzimy na rozszerzenie wąwozu o dnie częściowo porośniętym smrekami. Z rozszerzenia tego prowadzi w górę kilka żlebów (piąty z odchodzących w lewo na omawianym odcinku). Podchodzimy trzecim żlebem (licząc od ostatniego zakrętu). Jest on stromy, porośnięty roślinnością. Po kilkudziesięciu metrach dochodzimy do maleńkiej skałki (wysokiej na około 2 m), przy której rosną jawory. Od nich idziemy w górę około 10 m, gdzie widnieje otwór Arkady - tunelu przebijającego skałkę w prawym orograficznie ograniczeniu naszego żlebu. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

     Grotę stanowi obszerny, wznoszący się stromo myty tunel, przebijający na wylot skałkę. Przy górnym otworze połogi prożek o wysokości około 3 m.

     Tunel Arkady rozwinął się w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Dno, z wyjątkiem skalnego progu, tworzy próchnica pokryta suchymi liśćmi oraz stanowiąca ich podłoże piaszczysta glina.

     Próg wilgotny, porośnięty mchem. Ściany suche. Temperatura całkowicie uzależniona od warunków zewnętrznych. Tunel suchy i przewiewny, cały oświetlony.

    Roślinność występuje w całej grocie. Stwierdzono obecność owadów, m.in. pająków, much i ciem.

Historia badań
Historia eksploracji

Grota musiała być znana już w latach 50-tych, gdyż w pracach Wójcika (1960a,b) występuje już Jaskinia za Arkadą (obecnie - Nad Arkadą), położona nad górnym otworem Arkady - w kontynuacji jej korytarza. Podane w materiałach archiwalnych S. Wójcika informacje wskazują, że już w 1951 r. zwiedzał ją prawdopodobnie W. Habil, a 17 sierpnia 1959 r. - M. Kruczek, S. Wójcik i Z. Wójcik. W latach 50-tych i 60-tych opisany tunel zwany był przez grotołazów zakopiańskich "Mostem" lub "Bramą" (mat. arch. S. Wójcika). Z. Wójcik (1960a,b, 1968, 1969a) Arkadę nazywa "Jaskinią za Arkadą", natomiast naszą "Arkadę" opisuje wraz z bramą (mostem skalnym).

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację jaskini sporządził M. Kardaś przy współpracy R. Kardaś i E. Kuźniak w dniu 9 lipca 1977 r. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Obserwacje terenowe uzupełniła w lipcu 1994 r. I. Luty. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował M. Kardaś.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wójcik, Z. 1960a,b (nazwa jaskini); Wójcik, Z. 1966a (dane morfometryczne i geologiczne, informacje odnośnie najwyższego otworu i osadów dotyczą tu Jaskini nad Arkadą); Wójcik, Z. 1968 (wzmiankuje "most skalny przy Arkadzie"); Wójcik, Z. 1969a (dane morfometryczne i geologiczne - w części dotyczącej "mostu skalnego" - czyli 2 dolnych otworów; informacje o najwyższym otworze i osadach dotyczą Jaskini nad Arkadą); Kardaś, R. 1980 (dojście); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie - bez nazwy); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy); Baścik, M. 2001 (wzmiankuje).
Materialy archiwalne
Wójcik, S. 1959, Inwentarz jaskiń tatrzańskich oraz Sprawozdanie (podaje informacje dotyczące Jaskini nad Arkadą - używając nazwy "Nad Mostem" i "Za Bramą", co pośrednio świadczy również o znajomości Arkady - inaczej "Mostu" lub "Bramy"; Rudnicki, J. 19571959 [notatnik terenowy], (wymienia).
Autorzy opracowania Michał Kardaś
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie