Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Szczelina na Grzędzie
Inne nazwy Szczelina na Grzędzie Niżnia?
Nr inwentarzowy T.E-08.54
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°51′25,23″, φ: 49°14′31,06″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1220
Wysokość względna [m] 140
Głębokość [m] 1,50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 1,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
4,60
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W lewym orograficznie stoku Doliny Kościeliskiej, w grzędzie ograniczającej od NW Głębowiec (żleb wcięty w prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak).
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu bocznego żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo ponad 150 m do malowniczej Żeleźniakowej Bramy. Powyżej bramy skręcamy na prawo do góry i pokonujemy strome, lesiste zbocze grzędy. Nie dochodząc do jej kulminacji wznosimy się wzdłuż niewielkich skałek rwącej się grańki (nieco poniżej), po wschodniej stronie grzędy, aż po kilkudziesięciu metrach dostrzeżemy u podnóża małej skałki otwór poszukiwanej szczeliny. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Otwór ma kształt trójkątny (1,1 m szerokości i 0,9 m wysokości). Wiedzie do szczelinowego korytarzyka, który na początku opada stromo do zacisku (0,2 m), następnie biegnie poziomo (na tym odcinku ma przekrój soczewki o szerokości 0,4 m i wysokości 1,1 m), dalej wznosi się znów pochyłym prożkiem, zwęża i kończy ślepo.

Szczelina rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jej ściany są gładkie, częściowo myte, nieco zwietrzałe. Dno buduje do zacisku gleba z rumoszem, w obniżeniu widać nagromadzenie gruzu wapiennego, dalej – osad gliniasty.

Szczelina jest wilgotna, bez przewiewu. Światło sięga do około 3 m (nieco za zacisk). W otworze szczeliny występują głównie mchy i nieco roślin kwiatowych, a na ścianach widać porosty. Faunę reprezentują owady i ślimaki.

Historia badań
Historia eksploracji

Opisywany obiekt prawdopodobnie znany był wcześniej W.W. Wiśniewskiemu, który w latach 1975-76 poszukiwał jaskiń w rejonie Żeleźniaka. W wykazie jaskiń masywu Kominiarskiego Wierchu wymienia on Szczelinę na Grzędzie Niżnią (Wiśniewski, 1988). Identyfikacja z opisywaną tu jaskinią nie jest jednak pewna.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację szczeliny sporządziła I. Luty przy współpracy J. Łabęckiej w dniu 9 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu, podaje niektóre dane morfometryczne pod nazwą Szczelina na Grzędzie Niżnia; może dotyczyć opisywanego obiektu); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie