Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Szczelina na Grzędzie |
Inne nazwy | Szczelina na Grzędzie Niżnia? |
Nr inwentarzowy | T.E-08.54 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′25,23″, φ: 49°14′31,06″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1220 |
Wysokość względna [m] | 140 |
Głębokość [m] | 1,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 1,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
4,60
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie stoku Doliny Kościeliskiej, w grzędzie ograniczającej od NW Głębowiec (żleb wcięty w prawym orograficznie zboczu Żlebu Żeleźniak). |
Opis drogi dojścia do otworu |
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Doliny Kościeliskiej skręcamy za pierwszym mostkiem powyżej Polany Pisanej na prawo i trawersujemy zbocze niewyraźną percią do dna Żlebu Żeleźniak. Dalej idziemy w górę tego żlebu około 300 m, następnie skręcamy na lewo, pod skałki widoczne w zachodnim ograniczeniu bocznego żlebu zwanego Głębowcem (jest to drugi licząc od dołu żleb, przy czym pierwszy jest mniej wyraźny, bez muru skalnego na dole). Głębowcem podchodzimy stromo ponad 150 m do malowniczej Żeleźniakowej Bramy. Powyżej bramy skręcamy na prawo do góry i pokonujemy strome, lesiste zbocze grzędy. Nie dochodząc do jej kulminacji wznosimy się wzdłuż niewielkich skałek rwącej się grańki (nieco poniżej), po wschodniej stronie grzędy, aż po kilkudziesięciu metrach dostrzeżemy u podnóża małej skałki otwór poszukiwanej szczeliny. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Otwór ma kształt trójkątny (1,1 m szerokości i 0,9 m wysokości). Wiedzie do szczelinowego korytarzyka, który na początku opada stromo do zacisku (0,2 m), następnie biegnie poziomo (na tym odcinku ma przekrój soczewki o szerokości 0,4 m i wysokości 1,1 m), dalej wznosi się znów pochyłym prożkiem, zwęża i kończy ślepo. Szczelina rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii paraautochtonicznej. Jej ściany są gładkie, częściowo myte, nieco zwietrzałe. Dno buduje do zacisku gleba z rumoszem, w obniżeniu widać nagromadzenie gruzu wapiennego, dalej – osad gliniasty. Szczelina jest wilgotna, bez przewiewu. Światło sięga do około 3 m (nieco za zacisk). W otworze szczeliny występują głównie mchy i nieco roślin kwiatowych, a na ścianach widać porosty. Faunę reprezentują owady i ślimaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Opisywany obiekt prawdopodobnie znany był wcześniej W.W. Wiśniewskiemu, który w latach 1975-76 poszukiwał jaskiń w rejonie Żeleźniaka. W wykazie jaskiń masywu Kominiarskiego Wierchu wymienia on Szczelinę na Grzędzie Niżnią (Wiśniewski, 1988). Identyfikacja z opisywaną tu jaskinią nie jest jednak pewna. |
Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich prowadzonych przez PTPNoZ, dokumentację szczeliny sporządziła I. Luty przy współpracy J. Łabęckiej w dniu 9 września 2003 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli i klizymetru Silva oraz taśmy parcianej. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wiśniewski, W.W. 1988 (wymienia w wykazie jaskiń Kominiarskiego Wierchu, podaje niektóre dane morfometryczne pod nazwą Szczelina na Grzędzie Niżnia; może dotyczyć opisywanego obiektu); Jaskinie TPN 2004 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia | plan |