Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Świstowa Szczelina |
Inne nazwy | Szczelina Miętusia |
Nr inwentarzowy | T.E-10.01 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°53′49,13″, φ: 49°14′41,04″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | WNW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1397 |
Wysokość względna [m] | 200 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 3,20 |
Deniwelacja [m] | 3,20 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
7
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Miętusia, w prawym orograficznie zboczu Małej Świstówki około 30 m nad jej dnem, w stoku grzędy dzielącej ją od Dziurawego. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy dnem Doliny Miętusiej, a następnie żlebem wiodącym do kotła Małej Świstówki, jak do Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01. Docieramy do miejsca, gdzie kończy się las (nad spłaszczeniem dna kotła). Stąd wprost do góry, nieco na lewo, do widocznego w zacięciu skałki otworu. Położony on jest powyżej trawersu między Małą i Wielką Świstówką, około 50 m ku wschodowi od rogu grzędy ograniczającej Małą Świstówkę. Wprost na trawers, w okolice otworu wiedzie również stara perć przez Wantule. Jest ona jednak bardzo niewyraźna, zarośnięta. Dojście oraz zwiedzanie łatwe.
|
Opis jaskini |
Otwór ma kształt soczewki. Nad pierwszym 0,9-metrowym prożkiem, nieco za linią okapu, ma ona 0,9 m wysokości i 0,4 szerokości. Prosty, szczelinowy korytarz wznosi się od otworu ku E niewysokimi (0,5–0,9 m), łatwymi prożkami. Grota rozwinęła się na nieco rozmytej szczelinie o kierunku 104° w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Ściany korytarza są myte, bez nacieków, zwietrzałe, spękane. Wzdłuż pionowej płaszczyzny w osi korytarza można prześledzić młode przesunięcie tektoniczne, wyraźnie widoczne w stropie. Jego wielkość wynosi około 15–20 cm. Dno na odcinkach między pionowymi skalnymi prożkami jest prawie płaskie. Namulisko tworzy rumosz wapienny. W najdalszej części przeważa żółta glina rezydualna z domieszką piasku, a przy otworze gleba. Szczelina jest wilgotna, bez przewiewu. Światło sięga do końca. Na ścianach prawie do końca występują porosty, glony, mchy i wątrobowce, a w otworze również paprocie i rośliny kwiatowe. W ramach prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ T. Bielska zebrała następujące okazy flory (oznaczenia mszaków wykonała J. Mickiewicz): kwiatowe – Viola biflora L., Heliosperma quadridentatum Sch. Et Thell., Bellidiastrum michelii Cass., Campanula polymorpha Witasek, Ranunculus alpestris L., Saxifraga aizoon Jacq., Saxifraga aizoides L., Swertia perennis L., Hieracium murorum L., Phyteuma orbiculare L., Deschampsia flexuosa Trin, Chrysosplenium alternifolium L., Podicularis palustris L.; paprocie – Cystopteris fragilis Bernh., Asplenium viride Huds., Cystopteris montana Desv.; mszaki – Conocephalum conicum (L.) Dum, Mnium orthorrynchum Br., Eurhynchium swartzii Hobkirk, Tortella tortuosa Limpr., Encalypta contorta Lindb., Barbula sp. Około 3 m od otworu, na szczątkach organicznych rozwija się pleśń. Faunę reprezentują owady, głównie ćmy i pająki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Szczelinę odkrył S. Zwoliński z towarzyszami prawdopodobnie w 1930 r., nie nazwał jej jednak, ani nie opublikował żadnych informacji. Przy otworze można jeszcze dziś odczytać wyrytą datę 26/3 (lub 8) 1930 i sygnaturę SZ. Pierwszą wzmiankę zamieścił Z. Wójcik (1966a) pod nazwą Szczelina Miętusia. |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ badania flory około otworowej przeprowadziła dnia 12 sierpnia 1980 r. T. Bielska. Dokumentację jaskini sporządziła I. Luty przy współpracy A. Czernego i M. Kropiwnickiej w dniu 6 lipca 1977 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu przeprowadził zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca w dniu 15 sierpnia 1981 r. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Wójcik Z. 1966a (orientacyjna wysokość względna i bezwzględna); Borowiec W. I in. 1977, 1978 (podają wysokość n.p.m., jaskinia wymieniona dwukrotnie pod różnymi nazwami: jako Szczelina Miętusia oraz Świstowa Szczelina); Kardaś R.M., Burkacki M. 1977 (informacja o udokumentowaniu, bez nazwy); Gradziński R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, wymieniają jako dwa oddzielne obiekty - Świstową Szczelinę i Szczelinę Miętusią); Jaskinie TPN 1996 (plan, przekrój i opis inwentarzowy); Bielska T., Mickiewicz J. 2000 (flora).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |