Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Świstowa Szczelina
Inne nazwy Szczelina Miętusia
Nr inwentarzowy T.E-10.01
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°53′49,13″, φ: 49°14′41,04″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu WNW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1397
Wysokość względna [m] 200
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 3,20
Deniwelacja [m] 3,20
Długość [m]
w tym szacowane [m]
7
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Miętusia, w prawym orograficznie zboczu Małej Świstówki około 30 m nad jej dnem, w stoku grzędy dzielącej ją od Dziurawego.
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy dnem Doliny Miętusiej, a następnie żlebem wiodącym do kotła Małej Świstówki, jak do Jaskini Miętusiej Wyżniej T.D-10.01. Docieramy do miejsca, gdzie kończy się las (nad spłaszczeniem dna kotła). Stąd wprost do góry, nieco na lewo, do widocznego w zacięciu skałki otworu. Położony on jest powyżej trawersu między Małą i Wielką Świstówką, około 50 m ku wschodowi od rogu grzędy ograniczającej Małą Świstówkę. Wprost na trawers, w okolice otworu wiedzie również stara perć przez Wantule. Jest ona jednak bardzo niewyraźna, zarośnięta. Dojście oraz zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwór ma kształt soczewki. Nad pierwszym 0,9-metrowym prożkiem, nieco za linią okapu, ma ona 0,9 m wysokości i 0,4 szerokości. Prosty, szczelinowy korytarz wznosi się od otworu ku E niewysokimi (0,5–0,9 m), łatwymi prożkami.

Grota rozwinęła się na nieco rozmytej szczelinie o kierunku 104° w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Ściany korytarza są myte, bez nacieków, zwietrzałe, spękane. Wzdłuż pionowej płaszczyzny w osi korytarza można prześledzić młode przesunięcie tektoniczne, wyraźnie widoczne w stropie. Jego wielkość wynosi około 15–20 cm.

Dno na odcinkach między pionowymi skalnymi prożkami jest prawie płaskie. Namulisko tworzy rumosz wapienny. W najdalszej części przeważa żółta glina rezydualna z domieszką piasku, a przy otworze gleba.

Szczelina jest wilgotna, bez przewiewu. Światło sięga do końca. Na ścianach prawie do końca występują porosty, glony, mchy i wątrobowce, a w otworze również paprocie i rośliny kwiatowe. W ramach prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ T. Bielska zebrała następujące okazy flory (oznaczenia mszaków wykonała J. Mickiewicz):

kwiatowe – Viola biflora L., Heliosperma quadridentatum Sch. Et Thell., Bellidiastrum michelii Cass., Campanula polymorpha Witasek, Ranunculus alpestris L., Saxifraga aizoon Jacq., Saxifraga aizoides L., Swertia perennis L., Hieracium murorum L., Phyteuma orbiculare L., Deschampsia flexuosa Trin, Chrysosplenium alternifolium L., Podicularis palustris L.;

paprocie – Cystopteris fragilis Bernh., Asplenium viride Huds., Cystopteris montana Desv.;

mszaki – Conocephalum conicum (L.) Dum, Mnium orthorrynchum Br., Eurhynchium swartzii Hobkirk, Tortella tortuosa Limpr., Encalypta contorta Lindb., Barbula sp. Około 3 m od otworu, na szczątkach organicznych rozwija się pleśń.

Faunę reprezentują owady, głównie ćmy i pająki.

Historia badań
Historia eksploracji

Szczelinę odkrył S. Zwoliński z towarzyszami prawdopodobnie w 1930 r., nie nazwał jej jednak, ani nie opublikował żadnych informacji. Przy otworze można jeszcze dziś odczytać wyrytą datę 26/3 (lub 8) 1930 i sygnaturę SZ. Pierwszą wzmiankę zamieścił Z. Wójcik (1966a) pod nazwą Szczelina Miętusia.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ badania flory około otworowej przeprowadziła dnia 12 sierpnia 1980 r. T. Bielska. Dokumentację jaskini sporządziła I. Luty przy współpracy A. Czernego i M. Kropiwnickiej w dniu 6 lipca 1977 r. Pomiary wykonano przy użyciu busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu przeprowadził zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierownictwem W. Borowca w dniu 15 sierpnia 1981 r. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wójcik Z. 1966a (orientacyjna wysokość względna i bezwzględna); Borowiec W. I in. 1977, 1978 (podają wysokość n.p.m., jaskinia wymieniona dwukrotnie pod różnymi nazwami: jako Szczelina Miętusia oraz Świstowa Szczelina); Kardaś R.M., Burkacki M. 1977 (informacja o udokumentowaniu, bez nazwy); Gradziński R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, wymieniają jako dwa oddzielne obiekty - Świstową Szczelinę i Szczelinę Miętusią); Jaskinie TPN 1996 (plan, przekrój i opis inwentarzowy); Bielska T., Mickiewicz J. 2000 (flora).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie