Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Schron przy Arkadzie
Inne nazwy Szczelina przy Arkadzie?, Dziura pod Arkadą?
Nr inwentarzowy T.E-09.25
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°52′25,50″, φ: 49°14′11,58″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu WSW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1200
Wysokość względna [m] 34
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
6
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Wąwozu Kraków, w stoku opadającym spod Upłazkowej Turni.
Opis drogi dojścia do otworu
Schron znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Podchodzimy dnem wąwozu, omijając żleb, którym prowadzi droga do Żółtej Dziury T.E-09.16 (pierwszy żleb po prawej orograficznie stronie wąwozu, odchodzący nad pierwszym małym progiem, licząc od bariery zamykającej szlak turystyczny). Wąwóz zakręca tu pod kątem prostym na prawo. Za zakrętem spostrzegamy po prawej stronie, w ograniczeniu bardzo stromego, wąskiego żlebu, otwór Jaskini pod Oknem T.E-09.10. Idziemy dalej dnem wąwozu, który skręca na prawo (zwężenie między wysokimi skałami), a następnie ostrym łukiem w lewo. Za kolejnym zakrętem w prawo wychodzimy na rozszerzenie wąwozu o dnie częściowo porośniętym smrekami. Z tego rozszerzenia prowadzi w górę kilka żlebów, a trzeci licząc od ostatniego zakrętu, położony w prawym orograficznie zboczu wąwozu, wiedzie do Arkady T.E-09.07. Jest on stromy, porośnięty aktualnie lasem. Podchodzimy kilkadziesiąt metrów tym żlebem do maleńkiej skałki (wysokiej na 2 m) i dalej około 10 m w górę do dolnego otworu Arkady. Stąd trawersujemy na prawo, na drugą (lewą or.) stronę żlebu, nieco wznosząc się, do podnóża skałki ograniczającej żleb (przed jego zwężeniem). Po drugiej stronie widać skałkę z otworami Jaskini nad Arkadą T.E-09.05 i Szczeliny przy Arkadzie T.E-09.06. Dojście i zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwór schronu ma wysokość 2 m i szerokość 0,7 m Za otworem, nad 1,5 m, pochyłym prożkiem, znajduje się szczelinowy, obszerny korytarz o poziomym dnie. Blisko otworu, 3 m nad dnem, widać niewielkie okno prowadzące na powierzchnię.

Schron rozwinął się na uskoku (na południowej ścianie lustro tektoniczne) w obrębie wapieni malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Ściany nieco rozmyte, występują na nich niewielkie (do 0,5 cm) nacieki grzybkowe. Namulisko piaszczysto-gliniaste pokryte jest gruzem skalnym i blokami wapienia (do 0,6 m). Materiał gruzowy zanika ku końcowi korytarza.

Schronisko jest wilgotne. Przewiewu brak. Światło sięga do końca. Rośliny kwiatowe występują przy otworze, a do około 1 m sięgają mchy. W otworze zaobserwowano ślimaki, głębiej owady.

Historia badań
Historia eksploracji

Schron prawdopodobnie był znany już dawniej, brak jednak o nim jednoznacznych informacji w publikacjach i materiałach archiwalnych. Nie wykluczone, że poznany został jednocześnie z innymi w rejonie Arkady (patrz opis Arkady, Jaskini nad Arkadą, Szczeliny przy Arkadzie i Dziury pod Arkadą) w latach 50-tych, gdy działali tu grotołazi zakopiańscy i prowadził badania geologiczne jaskiń Z. Wójcik. Nie można zupełnie wykluczyć, że informacje Wójcika (1966a, 1969a) o Szczelinie przy Arkadzie lub Dziurze pod Arkadą mogły dotyczyć tego obiektu, a nie nazwanych tak obecnie krótszych nieco korytarzy położonych bliżej Arkady.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dane do dokumentacji jaskini zebrała w dniu 8 lipca 1977 r. E. Kuźniak przy współpracy P. Herzyka, M. Kardasia i R. Kardaś, a następnie w dniu 13 sierpnia 1994 r. I. Luty przy współpracy R. Cygana. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Już wcześniej (9 lipca 1975 r.) otwór został zlokalizowany pomiarami przez R. M. Kardasia i P. Kulbickiego. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowały E. Kuźniak i I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wójcik, Z. 1966a, 1969a (lokalizacja na mapkach, dane morfometryczne i geologiczne – mogą dotyczyć opisywanego schronu); Gradziński R. i in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie – mogą dotyczyć opisywanego obiektu); Jaskinie TPN 1994 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty, Eugenia Kuźniak
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie