Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia przy Progu Mułowym
Inne nazwy Dziura pod Kozim Grzbietem
Nr inwentarzowy T.E-11.39
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′15,43″, φ: 49°14′25,59″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu N
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1474,80
Wysokość względna [m] 130
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 13,50
Deniwelacja [m] 13,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
37
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Miętusia, w prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, w Wielkiej Świstówce, w zachodniej części ściany Ratusza Mułowego, na wschód od cieku Progu Mułowego.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Szlakiem wiodącym z Doliny Kościeliskiej w kierunku Przysłopu Miętusiego docieramy do miejsca, z którego zaczyna on wznosić się na zbocze Doliny Miętusiej. Stąd podążamy nieznakowaną drogą dnem tej doliny, aż pod Wantule, następnie pod nimi wzdłuż cieku na lewo około 100 m, i dalej przez Wantule do góry ku SW niewyraźną percią, którą przed wojną prowadził szlak turystyczny (zachowały się na drzewach niebieskie znaki). Docieramy tą percią pod ściany, następnie ku S, do Wielkiej Świstówki. Z dna Wielkiej Świstówki idziemy do góry, pod Próg Mułowy, dalej trawersujemy pod skałami ku E, do najbliższego stromego trawniczka wchodzącego w ścianę. Wspinamy się trawniczkiem (ślisko!), następnie trawersem przez śliską, małą ściankę (trudności II) lub na wprost (trudności IV) docieramy do otworu. Otwór jest widoczny z Wielkiej Świstówki. Dojście i zwiedzanie dość trudne (niezwykle ciasne zaciski).
Opis jaskini

Otwór o nieregularnym, postrzępionym kształcie ma 1,9 m wysokości i 1,7 m szerokości. Dostajemy się do małej komory, z której liczne okna prowadzą do bocznych korytarzyków. Pierwszy z nich, wąski, 2 m długi, biegnący na zachód, wznosi się nad 1,1-metrowym prożkiem. Przez okno w jego lewej ścianie można wrócić równoległym korytarzykiem opadającym do komory 1,8-metrowym progiem. 

Na przeciwko otworu, nad 2,2-metrowym progiem, znajduje się mała komórka, z której na wprost odchodzi nyża, czy raczej początek korytarza zasypany piaskiem, a na lewo – wąski korytarzyk. Za 0,8-metrowym prożkiem następuje rozwidlenie korytarzyka na dwie odnogi, które niebawem zwężają się. Zwężenia i wypełniający je piasek uniemożliwiają dalsze przejście. Od otworu na wschód biegnie bardzo ciasny korytarzyk o długości prawie 10 m. Kilka metrów za wejściem do niego pokonujemy zacisk o szerokości 23 cm, a nieco dalej następny, o szerokości 21 cm i długości 1,3 m. Korytarzyk ma charakter wąskiej szczeliny, rozmytej w górnej części. Uchodzi on do komina o wysokości 8 m i średnicy 1,5 m 3,5 m nad dnem komina jest okno, przez które można przejść do obszernego, mytego korytarza prowadzącego do opisanych wcześniej szczelin zasypanych piaskiem (zasypane są one na odcinku 1 m, stwierdzono kontakt optyczny).

Jaskinia rozwinęła się w wapieniach malmo-neokomu serii wierchowej (fałd Czerwonych Wierchów, jednostka Organów). Została wymyta na równoległych do siebie szczelinach o przebiegu W–E. Namulisko tworzy głównie gruboziarnisty piasek granitowy oraz glina i okruchy wapieni. Przy otworze widać odrobinę gleby.

Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwa się lekki przewiew. Światło sięga do wstępnych części bocznych korytarzy.

Rośliny występują przy otworze, są to głównie mchy i glony. Faunę reprezentują owady troglokseniczne.

Historia badań
Historia eksploracji

Brak jednoznacznych danych o odkryciu jaskini. Mogła być znana grotołazom zakopiańskim, którzy w końcu lat pięćdziesiątych i na początku sześćdziesiątych prowadzili intensywne poszukiwania w Wielkiej Świstówce. Borowiec i in. (1977,1978) wymieniają w spisie jaskiń, jako jeden z obiektów budzących wątpliwości, „Dziurę pod Kozim Grzbietem”. Zamieszczone przez nich dane morfometryczne wskazują, że można by je odnosić do opisanej wyżej jaskini według stanu przed eksploracją w 1981 r.

Historia dokumentacji

Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ, w dniu 14 lipca 1981 r. W otworze znaleziono bardzo starą baterię. I. Luty pokonała wówczas pierwszy zacisk w korytarzu wschodnim, odkrywając główną część jaskini. Pomiary jaskini przeprowadziła przy współpracy A. Skarżyńskiego używając busoli geologicznej Meridian i taśmy parcianej. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe otworu wykonał tego dnia zespół pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Borowiec W. i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne pod nazwą „Dziura pod Kozim Grzbietem”, mogą dotyczyć tej jaskini); Kardaś, R. M. 1982b (lokalizacja na rysunku); Gradziński, R. i in. 1985a (dane morfometryczne pod nazwą „Dziura pod Kozim Grzbietem” i lokalizacja na mapie, mogą dotyczyć tej jaskini); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10 000); Jaskinie TPN 1999 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie