Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jasiowa Dziura
Inne nazwy K-19
Nr inwentarzowy T.E-11.25
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′01,27″, φ: 49°14′28,85″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1580,90
Wysokość względna [m] 236
Głębokość [m] 25
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 25
Długość [m]
w tym szacowane [m]
40
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Mietusia, Wielka Świstówka, w Twardej Ścianie, u podnóża jej górnego spiętrzenia, nad wielkim, trawiastym zachodem dzielącym dolne i górne piętro ściany (kontynuuje się on w lewo, jako IV półka Twardych Spadów).
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z dna Doliny Miętusiej przez Dziurawe idziemy do kociołka za Dziurawymi Turniczkami (jak do Omszałej Szczeliny T.E - 11.37), następnie trawersujemy kociołek i wchodzimy na grzędę, ograniczającą go od SE i łączącą lewą z turniczek z Twardą Ścianą. Tu zaczyna się wielki zachód, porośnięty trawą, lepiężnikiem i kępami kosówki. Udajemy się nim pod skały górnego spiętrzenia Twardej Ściany i po około 20-30 m, w miejscu gdzie zachód zaczyna się gwałtownie obniżać, pod silnie przewieszoną skałą widać nyżę, w której znajduje się Zawaliskowy Korytarz T.E - 11.24. Stąd schodzimy zachodem stromo w dół za lewą z Dziurawych Turniczek, na rozległy trawnik ponad dolnym piętrem ścian nad Wielką Świstówką. Zaraz po zejściu skręcamy w prawo i pokonując w najdogodniejszym miejscu pas ścianek przecinający trawy, dostajemy się na wyższe piętro zachodu – szeroką, trawiastą półkę pod pionową ścianką. Tu skręcamy w prawo i po kilkunastu metrach, w miejscu gdzie półka praktycznie zanika, znajdujemy szczelinowy otwór jaskini. Dojście łatwe, zwiedzanie ze względu na zaciski bardzo uciążliwe, wymaga sprzętu wspinaczkowego.
Opis jaskini

Zaraz za wąskim otworem znajduje się poziomy i niski pierwszy zacisk, za którym dno opada wstępnym, niespełna metrowym prożkiem. Po pokonaniu zacisku znajdujemy się w niewielkim rozszerzeniu pionowej szczeliny tektonicznej o mytych ścianach z wystającymi żebrami skalnymi. Szczelina ta jest wejściem do studni. Na jej wstępie pokonujemy następne, bardzo ciasne zwężenie (zacisk II), a kilka metrów niżej – zacisk III. Wszystkie te zaciski, zwłaszcza w drodze powrotnej, są dla osoby o średnich rozmiarach bardzo trudne i uciążliwe, a dwa niższe – także trudne technicznie.

Za zaciskiem III studnia stopniowo rozszerza się. Szerokość jej wynosi około 1 m, miejscami do 2 m. W głębi górnej części tego odcinka jaskini odchodzi w głąb masywu szczelina, nie zbadana szczegółowo do końca. Studnia miejscami jest podzielona na dwie odnogi. Poniżej drugiego mostu stajemy na zasłanym gruzem i wantami dnie. Do tego miejsca jest możliwe schodzenie klasyczne z asekuracją. Posuwając się w głąb masywu możemy się stąd przedostać przez szczelinę do bocznej studzienki, mającej około 2 m głębokości. W przeciwnym kierunku opada krótka pochylnia o gruzowym dnie do kontynuacji studni. Zaraz za przewieszoną krawędzią studnia rozszerza się dzwonowato i po około 5 m wolnego zjazdu stajemy w sporej końcowej salce o wymiarach około 8 na 4 m. Dalsze przejście blokuje namulisko zaściełające całe dno.

Jaskinia w swej górnej części ma charakter szczelinowy, partie przy dnie (salka) są zawaliskowe (możliwe, że wiąże się to ze zmianą litologii skał). Rozwinięta jest w obrębie kompleksu dolomitów i wapieni robaczkowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów).

Namulisko stanowi przeważnie autochtoniczny gruz i bloki zawaliska. Jaskinia jest wilgotna; światło sięga w okolice III zacisku. Roślinność występuje tylko w otworze, fauna nie była obserwowana.

Historia badań
Historia eksploracji

Wstępne partie jaskini (od otworu do II zacisku) były eksplorowane w dniu 16 sierpnia 1971 r. przez J. Chrobaka i M. Rutkowskiego ze Speleoklubu Warszawskiego PTTK oraz P. Podobińskiego (Koło Jaskinioznawcze PTTK, Zakopane). Nie wykluczone jednak, że ta część jaskini lub jej otwór były znane już dawniej. W 1977 r. głębokość jaskini (oceniana na podstawie czasu spadku kamieni rzucanych przez zacisk do studni - informacja ustna W.W. Wiśniewskiego) oceniana była na około 20 m (Borowiec i in. 1977, 1978).

Historia dokumentacji

W trakcie prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ w dniu 1 września 1979 r. wyeksplorowano partie za II zaciskiem. Po rozszerzeniu II zacisku R.M. Kardaś asekurowany przez H. Hercman osiągnął dno jaskini, wykonując szkic odkrytych partii. Otwór został zlokalizowany pomiarami wykonanymi w dniu 14 sierpnia 1982 r. przez zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierunkiem W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Szkic opracował R.M. Kardaś.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Borowiec, i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Kardaś, R.M. 1980a (o wynikach eksploracji w 1979 r.); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie, bez nazwy); Gradziński, R. I in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja); Kardaś, R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Jaskinie TPN 1996 (przekrój – szkic, opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Przybyszewski, W. 1971 (szkic planu, przekroju i lokalizacji pod symbolem K-19).
Autorzy opracowania Rafał M. Kardaś
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki szkic przekroju
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie