Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jasiowa Dziura |
Inne nazwy | K-19 |
Nr inwentarzowy | T.E-11.25 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°54′01,27″, φ: 49°14′28,85″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1580,90 |
Wysokość względna [m] | 236 |
Głębokość [m] | 25 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 25 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
40
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Mietusia, Wielka Świstówka, w Twardej Ścianie, u podnóża jej górnego spiętrzenia, nad wielkim, trawiastym zachodem dzielącym dolne i górne piętro ściany (kontynuuje się on w lewo, jako IV półka Twardych Spadów). |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z dna Doliny Miętusiej przez Dziurawe idziemy do kociołka za Dziurawymi Turniczkami (jak do Omszałej Szczeliny T.E - 11.37), następnie trawersujemy kociołek i wchodzimy na grzędę, ograniczającą go od SE i łączącą lewą z turniczek z Twardą Ścianą. Tu zaczyna się wielki zachód, porośnięty trawą, lepiężnikiem i kępami kosówki. Udajemy się nim pod skały górnego spiętrzenia Twardej Ściany i po około 20-30 m, w miejscu gdzie zachód zaczyna się gwałtownie obniżać, pod silnie przewieszoną skałą widać nyżę, w której znajduje się Zawaliskowy Korytarz T.E - 11.24. Stąd schodzimy zachodem stromo w dół za lewą z Dziurawych Turniczek, na rozległy trawnik ponad dolnym piętrem ścian nad Wielką Świstówką. Zaraz po zejściu skręcamy w prawo i pokonując w najdogodniejszym miejscu pas ścianek przecinający trawy, dostajemy się na wyższe piętro zachodu – szeroką, trawiastą półkę pod pionową ścianką. Tu skręcamy w prawo i po kilkunastu metrach, w miejscu gdzie półka praktycznie zanika, znajdujemy szczelinowy otwór jaskini. Dojście łatwe, zwiedzanie ze względu na zaciski bardzo uciążliwe, wymaga sprzętu wspinaczkowego.
|
Opis jaskini |
Zaraz za wąskim otworem znajduje się poziomy i niski pierwszy zacisk, za którym dno opada wstępnym, niespełna metrowym prożkiem. Po pokonaniu zacisku znajdujemy się w niewielkim rozszerzeniu pionowej szczeliny tektonicznej o mytych ścianach z wystającymi żebrami skalnymi. Szczelina ta jest wejściem do studni. Na jej wstępie pokonujemy następne, bardzo ciasne zwężenie (zacisk II), a kilka metrów niżej – zacisk III. Wszystkie te zaciski, zwłaszcza w drodze powrotnej, są dla osoby o średnich rozmiarach bardzo trudne i uciążliwe, a dwa niższe – także trudne technicznie. Za zaciskiem III studnia stopniowo rozszerza się. Szerokość jej wynosi około 1 m, miejscami do 2 m. W głębi górnej części tego odcinka jaskini odchodzi w głąb masywu szczelina, nie zbadana szczegółowo do końca. Studnia miejscami jest podzielona na dwie odnogi. Poniżej drugiego mostu stajemy na zasłanym gruzem i wantami dnie. Do tego miejsca jest możliwe schodzenie klasyczne z asekuracją. Posuwając się w głąb masywu możemy się stąd przedostać przez szczelinę do bocznej studzienki, mającej około 2 m głębokości. W przeciwnym kierunku opada krótka pochylnia o gruzowym dnie do kontynuacji studni. Zaraz za przewieszoną krawędzią studnia rozszerza się dzwonowato i po około 5 m wolnego zjazdu stajemy w sporej końcowej salce o wymiarach około 8 na 4 m. Dalsze przejście blokuje namulisko zaściełające całe dno. Jaskinia w swej górnej części ma charakter szczelinowy, partie przy dnie (salka) są zawaliskowe (możliwe, że wiąże się to ze zmianą litologii skał). Rozwinięta jest w obrębie kompleksu dolomitów i wapieni robaczkowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Namulisko stanowi przeważnie autochtoniczny gruz i bloki zawaliska. Jaskinia jest wilgotna; światło sięga w okolice III zacisku. Roślinność występuje tylko w otworze, fauna nie była obserwowana. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Wstępne partie jaskini (od otworu do II zacisku) były eksplorowane w dniu 16 sierpnia 1971 r. przez J. Chrobaka i M. Rutkowskiego ze Speleoklubu Warszawskiego PTTK oraz P. Podobińskiego (Koło Jaskinioznawcze PTTK, Zakopane). Nie wykluczone jednak, że ta część jaskini lub jej otwór były znane już dawniej. W 1977 r. głębokość jaskini (oceniana na podstawie czasu spadku kamieni rzucanych przez zacisk do studni - informacja ustna W.W. Wiśniewskiego) oceniana była na około 20 m (Borowiec i in. 1977, 1978). |
Historia dokumentacji |
W trakcie prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ w dniu 1 września 1979 r. wyeksplorowano partie za II zaciskiem. Po rozszerzeniu II zacisku R.M. Kardaś asekurowany przez H. Hercman osiągnął dno jaskini, wykonując szkic odkrytych partii. Otwór został zlokalizowany pomiarami wykonanymi w dniu 14 sierpnia 1982 r. przez zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierunkiem W. Borowca. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Borowiec, i in. 1977, 1978 (dane morfometryczne); Kardaś, R.M. 1980a (o wynikach eksploracji w 1979 r.); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie, bez nazwy); Gradziński, R. I in. 1985a (dane morfometryczne, lokalizacja); Kardaś, R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Jaskinie TPN 1996 (przekrój – szkic, opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Przybyszewski, W. 1971 (szkic planu, przekroju i lokalizacji pod symbolem K-19).
|
Autorzy opracowania | Rafał M. Kardaś |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |