Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Lodowa w Twardych Spadach |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.E-11.44 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°54′02,31″, φ: 49°14′26,27″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NE |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1480 |
Wysokość względna [m] | 135 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 40 |
Deniwelacja [m] | 40 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
152
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Dolina Miętusia, w Wielkiej Świstówce, w dolnej części ściany Twardych Spadów, kilkanaście metrów nad piargami. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Jak do Schronu pod Twardymi Spadami T.E-11.35. Otwór jest położony pod około 2 m prożkiem nad którym znajduje się wspomniany schron, prawdopodobnie na tym samym pęknięciu. Dojście łatwe, zwiedzanie wymaga stosowania technik wspinaczkowych i sprzętu, nie nastręcza jednak dużych trudności.
|
Opis jaskini |
Trójkątny otwór o szerokości około 0,8 m i wysokości około 1,5 m jest rozwinięty na pęknięciu. Według materiałów archiwalnych K. Dudzińskiego “za otworem korytarz lekko opada i stając się coraz niższy przechodzi w 7-metrową rurę o szerokości 40–60 cm, która przez 1,5 m prożek doprowadza do lodowej salki. Jej dno i częściowo ściany pokrywa lód. W pd-zach. części salki znajduje się okno, przez które prowadzi 12-metrowy zjazd do dużej sali (Sala S. Zwolińskiego) o wymiarach 28x5 m.” Dno sali całkowicie pokryte jest lodem o zmiennej grubości, od 1–4 metrów. W kilku miejscach ze ścian sali opadają pokaźnych rozmiarów lodospady. W pd.-zach. części sali można wejść 5 m między ścianą a lodem do małej salki powstałej pod lodem zalegającym dno sali”. W południowej części sali, około 20 m nad dnem, znajduje się okno zablokowane ogromnymi wantami (Cikowski 1983a), które można osiągnąć techniką hakową. “Przez zawalisko znajdujące się pod jedną ze ścian sali (w jej najszerszym miejscu) można przedostać się do drugiej, równie dużej sali (Sala Lecha) o pochyłym dnie. W najwyższym punkcie sali, 9 m nad dnem znajduje się duże okno, za którym 10-metrowy komin doprowadza do pochyłego kilkunastometrowego korytarza zakończonego zawaliskiem”. (dojście A3, IV). “Miejsce to jest najwyższym punktem jaskini”. W Sali Lecha jest jeszcze jedno okno, nie badane ze względu na kruszyznę skały. Jaskinia rozwinęła się w kompleksie wapieni robaczkowych i dolomitów płytowych anizyku jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów) Dno pokrywa lód oraz bloki skalne i gruz. Jest to jaskinia lodowa jednootworowa (Siarzewski 1994), o mikroklimacie typowym dla takich jaskiń. Pokrywa lodowa utrzymuje się w niej cały rok. Jaskinia w nie zalodzonej części jest bardzo mokra, woda intensywnie kapie ze stropu. W wejściowym korytarzu obserwuje się intensywny wywiew powietrza na zewnątrz (latem). Światło sięga do zwężenia wstępnego korytarza. W otworze występują glony. W Sali Lecha obserwowano nietoperza. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Zablokowany głazami otwór jaskini, z wyczuwalnym przewiewem powietrza, został znaleziony 8 sierpnia 1982 r. przez K. Dudzińskiego (Speleoklub Tatrzański PTTK). Dalsza eksploracja była prowadzona przez odkrywcę przy współpracy G. Albrzykowskiego i W. Cikowskiego. Chronologię eksploracji przedstawił W. Cikowski (1983b). Odgruzowanie wstępnego korytarza zakończono 20 sierpnia, w dniu 22 sierpnia dokonano eksploracji i pomiarów jaskini do Sali S. Zwolińskiego – łącznie z salką pod lodem. We wrześniu dotarto do zawaliska w oknie nad Salą S. Zwolińskiego, a 7 listopada 1982 r. W. Cikowski i J. Ćwiklik po przekopaniu zawaliska odkryli Salę Lecha. Dalsze wejścia zakopiańczyków, kierowane przez K. Dudzińskiego zakończyły eksplorację odkryciem partii nad progiem w tej sali. Szczegółowy opis tych akcji opublikował W. Cikowski (1983c). Plan i krótki opis jaskini opublikował K. Dudziński (1983a). Dane na temat zjawisk lodowych podaje W. Siarzewski (1994). |
Historia dokumentacji |
Powyższy opis został zestawiony z niepublikowanego tekstu K. Dudzińskiego, uzupełnionego o uwagi A. Sadowskiej, informacje ustne K. Dudzińskiego i dane z publikacji. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Dudziński K. 1982 (opis, plan, informacja o odkryciu); Cikowski W. 1983a (historia eksploracji – cz. I); Cikowski W. 1983b (kalendarium wejść); Cikowski W. 1983c (historia eksploracji – cz.II); Dudziński K. 1983a (plan, opis, dane o odkryciu); Dudziński K. 1983c (wzmianki o akcjach); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie, bez nazwy); Kardaś R.M. 1985f (dane morfometryczne, lokalizacja, historia eksploracji); Kardaś R.M. 1989 (dane morfometryczne, lokalizacja); Siarzewski W. 1994 (dane o zjawiskach lodowych); Cywiński W. 1996 (wzmiankuje, podaje długość); Jaskinie TPN 1996 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Dudziński, K. 1983 (opis i plan jaskini).
|
Autorzy opracowania | Rafał M. Kardaś |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |