Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Schron w Progu Mułowym
Inne nazwy K-1
Nr inwentarzowy T.E-11.32
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′13,71″, φ: 49°14′25,08″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NNE
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1535,40
Wysokość względna [m] 190
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 3,40
Deniwelacja [m] 3,40
Długość [m]
w tym szacowane [m]
11
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Miętusia, Wielka Świstówka, w Progu Mułowym, w kociołku nad jego pierwszym spiętrzeniem, w osi żlebu. Otwór jest widoczny z daleka.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy Doliną Miętusią przez Wielką Świstówkę do podnóża Progu Mułowego. Prawą stroną progu wspinamy się przez jego pierwsze spiętrzenie (II, III), do wybitnego, głębokiego kociołka w żlebie progu. U podstawy spiętrzenia zamykającego kociołek od południa, w linii cieku znajduje się szukany otwór. Trudności dojścia II, III; zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Wysoki, trójkątny, szczelinowaty otwór prowadzi do wznoszącego się korytarza na pęknięciu tektonicznym, po kilku metrach zablokowanego głazami. Przed jego końcem przez 1 m prożek dostajemy się w prawo do niskiego, owalnego, mytego korytarzyka, którym po 2 m docieramy do końcowej salki o płaskim, gruzowym dnie. Pod lewą ścianą przez niedostępny dla człowieka otworek niemal zablokowany namuliskiem, można zajrzeć w małą próżnię w zawalisku bloków skalnych (patrz przekrój poprzeczny).

W odróżnieniu od korytarza wstępnego, salka wraz z prowadzącym do niej korytarzykiem noszą wyraźne ślady działania wody. W części tej występują ładne nacieki grzybkowe. Schron rozwinął się w obrębie warstw anizyku (wapienie robaczkowe i dolomity płytowe) należących do jednostki Organów (seria wierchowa, fałd Czerwonych Wierchów). Namulisko stanowi gruz skalny i wanty, przy otworze z pewną domieszką gliny. Na jego powierzchni w salce końcowej występuje materiał kostny: kości długie i kręgi (o długości około 4 cm) – należące do zwierzęcia o rozmiarach miej więcej kozicy, niewielka czaszka (długość około 3 cm) oraz odchody nietoperzy i muszla ślimaka.

Jaskinia jest dosyć wilgotna, o zmiennym stopniu wilgotności (wg I. Luty w sierpniu 1994 r. jaskinia była zupełnie sucha). Światło sięga niemal do końca prawej odnogi. Przy otworze występują rośliny kwiatowe, a w szczelinowym korytarzu mchy i glony. W końcowej salce (pod prawą ścianą i na końcu) obserwowano ciemne (nie zielone) włókna roślinne bez liści, rosnące na dnie – na guanie nietoperzy i zwieszające się z przewieszonej ściany salki. W prawym ciągu występują nieliczne owady (ćma, komar), widziano też dżdżownicę.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia musiała być znana od dawna (prawdopodobnie od końca lat 50-tych lub na początku lat 60-tych) ze względu na swoje położenie przy drodze przez Próg Mułowy poprowadzonej przez J. Januszkowskiego i M. Mischke w dniu 22 kwietnia 1956 r. Trudno przypuszczać, by nie była zauważona, jednak nie została odnotowana w literaturze. Nie wykluczone, że nie zauważając jej prawego, niskiego i wąskiego korytarzyka, uważano ją za szczelinę zbyt krótką jak na jaskinię. Jedyną informację o niej znajdujemy w materiałach archiwalnych M. Rutkowskiego pochodzących z wyprawy poszukiwawczej Speleoklubu Warszawskiego PTTK, z września 1970 r. Jest to krótki opis, z którego wynika, że poznano jedynie wiodący od otworu korytarz zablokowany wantami, którego długość oceniono na 3 m. Brak jakiejkolwiek wzmianki o istnieniu prawego odgałęzienia. Odgałęzienie to wygląda na nie odwiedzane. Wstępne partie zwiedzane są rzadko.

Historia dokumentacji

Dokumentację całości jaskini w ramach prac inwentaryzacyjnych OW PTPNoZ opracował R.M. Kardaś przy współpracy I. Luty w dniu 3 września 1979 r. Pomiary wykonano przy pomocy busoli geologicznej Meridian, klinometru Freiberg i taśmy parcianej. Lokalizacja otworu oparta jest na pomiarze sytuacyjno-wysokościowym, wykonanym przez zespół Koła Naukowego Geodetów AGH pod kierunkiem W. Borowca w dniu 14 sierpnia 1981 r. Zaktualizował R.M. Kardaś (2009 r.).
Plan opracował R .M. Kardaś.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kardaś, R .M. 1985f (dane morfometryczne, historyczne, lokalizacja); Jaskinie TPN 1996 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Rutkowski, M. 1970 (opis i położenie jaskini).
Autorzy opracowania Rafał M. Kardaś
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie