Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia z Dolomitami
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-12.10
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°55′12,84″, φ: 49°14′29,92″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu NW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1845,60
Wysokość względna [m] 325
Głębokość [m] 18,50
Przewyższenie [m] 2
Deniwelacja [m] 20,50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
55
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Małej Łąki.Otwór jaskini znajduje się w Kotlinach, pomiędzy ramieniem Małołaczniaka a granią Wielkiej Turni.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Doliny Mietusiaj podchodzimy niebieskim szlakiem prowadzącym na Małołączniak. Szlak opuszczamy około 30 m powyżej Kobylarzowego Siodełka. Dalsza droga wiedzie ku SE niewyraźną z początku ścieżką. Trawersujemy nią Czerwony Grzbiet, mijamy otwór Awenu w Ratuszu i wchodzimy na ramię wyrastające z Czerwonego Grzbietu i zakończone Wielką Turnią. Następnie idziemy około 240 m ku SE, w dół, do dużego, podłużnego rumowiska wapieni i wietrzejących na żółto dolomitów. Opada ono w kierunku Baranich Schodów. W południowym skraju rumowiska, między wantami znajduje się niewielki otwór. Widoczny jest on dopiero z bliska. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Trójkątny otwór o wymiarach 1x1 m prowadzi do niskiego korytarza urywającego się wkrótce 2 m progiem. Schodzimy nim do niewielkiej salki, której dno pokrywają osady wydobyte z dalszej części jaskini. Po prawej stronie wznosi się stroma pochylnia. Na jej końcu znajduje się najwyżej położony punkt w jaskini (+2 m). Z tego miejsca odgałęzia się w lewo zawaliskowy korytarz. Posiada on długość około 5 m. W jego lewej ścianie znajduje się ciasne przebicie do salki poniżej, a w końcowej części zasypane przejście do dalszej części jaskini.

Wracamy do salki za otworem. Idziemy ku SE i schodzimy przez 1,5 m prożek do korytarzyka utworzonego na skośnej szczelinie. Jego dno pokrywa gruz oraz piaszczysta glina. Po około 3 m, po prawej stronie, znajduje się zasypane przejście do opisanego wcześniej zawaliskowego korytarzyka. W lewo natomiast opada pochylnia o rozmytym dnie. Po 2 m, za zwężeniem, pochylnia urywa się 5 m, przewieszonym progiem. Wpada on do obszernego korytarza, który ciągnie się lekko w dół ku SE. Jego dno pokrywa gruz. Przechodzimy pod niebezpiecznie zaklinowaną płytą i po 7 m schodzimy 1 m prożkiem do najniżej położonego miejsca jaskini (–18,5 m). Dalszą drogę blokuje zawalisko spojone piaszczystą gliną. Spod 5 m progu można się wspiąć ku NW, do przedłużenia opisanego wcześniej korytarza. Wejście do niego znajduje się na tej samej wysokości, jak koniec pochylni, którą się tu dostaliśmy. Ciąg ten posiada zawaliskowy charakter i kończy się po kilku metrach na poziomie –7,7 m względem otworu. Miejsce to znajduje się prawdopodobnie w pobliżu powierzchni.

Jaskinia rozwinęła się w utworach triasu środkowego (wapienie z wkładkami margli i dolomity) należących do jednostki Ździarów (fałd Czerwonych Wierchów). Górna część jaskini powstała na szczelinie przy kontakcie warstw dolomitu (w spągu) i ławic wapieni robaczkowych. Partie ponad otworem oraz NW część korytarza stanowiącego dolne piętro utworzone są w zawalisku zablokowanym pod płytowym stropem. Pozostałą część jaskini tworzą myte korytarze. Ściany pokrywają nacieki grzybkowe oraz fragmenty cienkiej polewy naciekowej. Namulisko stanowi gruz wapienno – dolomityczny oraz glina, a także materiał krystaliczny (granitoidy) w postaci piasku, żwiru i otoczaków. W pobliżu otworu dno korytarza pokrywa humus oraz odchody świstaków. W osadach znaleziono także kości nietoperzy.

Jaskinia jest wilgotna. Wyczuwalny jest niewielki przewiew. Światło rozproszone sięga do końca salki za otworem.

W pobliżu otworu występują rośliny kwiatowe, mchy i porosty. Faunę reprezentują owady i nietoperze. Wnętrze jaskini wykorzystują jako kryjówkę świstaki.

Historia badań
Historia eksploracji

Dokładna data odkrycia jaskini nie jest znana. Prawdopodobnie znana była ona zakopiańskim grotołazom, badającym zbocza Małołączniaka w 1959 r. i w latach sześćdziesiątych. Nie zostały jednak zamieszczone w literaturze żadne wzmianki o tym obiekcie. Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ w 1975 r., S. Wójcik, a następnie Z. Wójcik wskazali otwór jaskini (bez podania nazwy).

Historia dokumentacji

7 września 1979 r. I. Luty przy współpracy H. Hercman sporządziła dokumentację jaskini. Grocie nadano nazwę Jaskinia z Dolomitami. Współrzędne położenia otworu wyznaczył 16 sierpnia 1989 r. zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. 14 sierpnia 2004 r. F. Filar i M. Parczewski przedostali się przez zacisk w najgłębszym miejscu jaskini i odkryli położone niżej partie o długości 30 m. Nowe pomiary jaskini przeprowadzili F. Filar i K. Zaczyński dnia 26 sierpnia 2004 r. W listopadzie 2017 r. F. Filar skorygował współrzędne geograficzne otworu.
Plan opracował F. Filar

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Luty I. 1982 (informacja o pomiarach sytuacyjno-wysokościowych); Luty I. 1989a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie, dane historyczne); Jaskinie TPN 2000 (opis inwentarzowy i plan); Filar F. 2005e (informacje o pogłębieniu jaskini, nowy plan jaskini, opis nowoodkrytych partii).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty, Filip Filar
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie