Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Awen z Korkiem Śnieżnym |
Inne nazwy | Studnia Zaruskiego |
Nr inwentarzowy | T.E-12.30 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°55′03,51″, φ: 49°14′42,23″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | ku górze |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1644,40 |
Wysokość względna [m] | 385 |
Głębokość [m] | 10,40 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 10,40 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
12
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie zboczu Doliny Małej Łąki, w północnym stoku Wielkiej Turni, w prawym (or.) zboczu Łamanego Żlebu. Żleb ten nazywany też jest Depresją Północną (dawniej jego dolną część nazywano Kominem Flacha lub Żlebem z Matką Boską). Otwór z drogi podejścia niewidoczny, znajduje się dokładnie naprzeciwko widocznej z daleka czarnej „nyży” (nie kryjącej żadnej jaskini), położonej po lewej (or.) stronie żlebu. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego - dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Przysłopu Miętusiego niebiesko znakowanym szlakiem podchodzimy nad Kobylarzowy Żleb, następnie trawersujemy ku SE Czerwony Grzbiet i po około 300 m schodzimy około 300 m stromym żlebem nazywanym Depresją Zachodnią, opadającym od Źródła Ratusz pod ściany Pośredniej Turni. Żleb staje się w dolnej części kamienisty. Omijamy Nyżę pod Ratuszem T.E-12.18 widoczną z lewej strony i schodzimy nieco na prawo skalnym progiem o trudnościach II (spod progu na prawo widać duży otwór Jaskini Strzelistej T.E-12.32). Dalej nieco na lewo i kilkadziesiąt metrów w dół stromym trawiastym zboczem (Małołącki Ogród) opadającym po lewej (or.) stronie żlebu. Naprzeciwko czarnej „nyży” widocznej na prawo od żlebu, pod małą ścianką, trawersujemy żleb w jej kierunku trafiając do szukanego otworu. Krótsza droga dojścia wiedzie z dna Doliny Małej Łąki przez Wyżnie, piargi pod Zagonem i dolną część Komina Flacha (V) do Małołąckiego Ogrodu (ewentualnie z wariantem obejścia dolnego progu przez Tunel Małołącki T.D-12.12). Dojścia eksponowane, trudności II (od Źródła Ratusz) lub V (z Piargów pod Zagonem). Zwiedzanie wymaga użycia liny.
|
Opis jaskini |
Otwór jest myty, owalny, prawie okrągły, o wymiarach 3,5x2,5 m. Prowadzi pionowo w dół do studni z korkiem śnieżno-lodowym. Zjeżdżamy 8 wąską szczeliną wzdłuż korka omijając na głębokości 5,6-metrową półkę skalną. Dostępny, nie zajęty lodem skrawek dna, stromo opada i można przecisnąć się pod korkiem jeszcze kilka metrów w dół. Studnia została wymyta w wapieniach malmo-neokomu wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Tworzy kieszeń skalną oddzieloną od powierzchni terenu tylko cienką ścianką. Namulisko buduje częściowo obtoczony materiał wapienny i drobny żwir. Awen jest wilgotny. Znaczną jego część wypełnia stale zalęgający korek lodowo-śnieżny. Latem 1981 r. zaczynał się on około 2 poniżej otworu, w ostatnich latach śniegu było mniej, podobnie jak w innych lodowych jaskiniach tatrzańskich. Światło dociera do końca. Wyczuwa się niewielki, bardzo zimny przewiew. Roślinność reprezentowana jest głównie przez glony, mchy i porosty, które rozwijają się na ścianach studni i sięgają aż do jej dna. Rośliny kwiatowe są nieliczne i występują jedynie w szczelinach skały przy otworze. Obecności fauny nie zauważono |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Otwór studni został odkryty w 1912 r. przez M. Zaruskiego, podczas jednej z akcji TOPR poszukujących zwłok A. Szystowskiej. Pisze on: „Schodząc dalej (od otworu Jaskini Strzelistej) płytkim żlebem, stanowiącym naturalne przedłużenie wspomnianego komina, w odległości jakich 30 - 40 m widzimy z prawej strony dziurę pionową, okrągłą - rodzaj studni 2 m średnicy. Na dnie tej studni, gdy do niej zajrzałem, leżał śnieg, nie mogłem więc określić jej głębokości” (Zaruski,1923). W dniu 22 lipca 1959 r. grotołazi zakopiańscy (W. Habil, E. Korzeniewska, M. Kruczek i S. Wójcik) przeszukiwali stoki Wielkiej Turni. S. Wójcik w sprawozdaniu z 1959 r. podaje, że kilkadziesiąt metrów poniżej Jaskini Strzelistej „znaleziono awen o głębokości około 4 m dł., na dnie którego znajdował się śnieg”. Prawdopodobnie i wówczas nie zjeżdżano do wnętrza, pod korek śnieżny. Danych o ewentualnych zwiedzaniach w późniejszym okresie brak. Studnia figuruje jedynie w spisie jaskiń Borowca i in. (1977,1978) jako jaskinia bez nazwy (Studnia Zaruskiego) nr 233, bez danych o długości i głębokości. Według informacji ustnej Z. Wójcika nazwa Studnia Zaruskiego bywała też odnoszona do Awenu w Ratuszu. |
Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację studni sporządziła I. Luty przy współpracy A. Skarżyńskiego w dniu 3 sierpnia 1981 r, wykonała też zdjęcia otworu. Pomiary studni i położenia otworu przeprowadzono busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów wykonanych w dniu 17 sierpnia 1981 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). Plan opracowała I. Luty. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Zaruski, M. 1923 (opis położenia, bez nazwy); Wrzosek, A. 1933 (wzmianka bez nazwy, być może dotyczy również opisywanego obiektu); Borowiec, W. i in. 1977,1878 (wymieniają pod nr 233); Luty, I. 1982a (wzmianka o pracach dokumentacyjnych); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński, R. i in. 1985a (wymieniają, lokalizacja na mapie); Luty, I. 1988 (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i szkicu ściany, dane historyczne); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Wójcik, S. 1959 - sprawozdanie (wzmianka).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |