Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Studnia przy Przechodzie |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.E-12.39 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°55′24,95″, φ: 49°14′30,60″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | N |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1610,40 |
Wysokość względna [m] | 140 |
Głębokość [m] | 15 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 15 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
45
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | W lewym orograficznie zboczu Doliny Małej Łąki, w Niżniej Świstówce, pod ścianami opadającymi z Kotlin ku północy. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki, następnie skręcamy na prawo, do Niżniej Świstówki i wyraźną, nieznakowaną ścieżką docieramy nad bulę, w pobliże progu, którym prowadzi ukośną płytą Przechód do Wyżniej Świstówki. Stąd kierujemy się na prawo (ku W) bez ścieżki, do widocznego z daleka, położonego nad piargami, dolnego (1) otworu Jaskini przy Przechodzie T.E-12.38. Następnie przechodzimy przez tą jaskinię do jej górnego (3) otworu. Otwór Studni przy Przechodzie znajduje się w niewielkim, trawiastym upłazie, 20 m na zachód od górnego otworu Jaskini przy Przechodzie. Ukryty jest w trawie, pod ścianą. Dojście trudne, w końcowej części eksponowane, zwiedzanie łatwe (konieczne 11 m liny do zjazdu).
|
Opis jaskini |
Otwór jest szczelinowy, ma około 2,5 m długości i 0,4 m szerokości. Z jego krawędzi zjeżdżamy (10 m) na dno obszernej (około 10x3,5 m), wysokiej sali z dużymi wantami tworzącymi niskie prożki (0,4–1 m). Ku W sala zwęża się i przechodzi w szczelinowy korytarzyk, który po 5 m doprowadza do niewielkiej komory z 8-metrowym kominem w stropie. Dalej, przez mały prożek (1,1 m) schodzimy do prostego, szczelinowego korytarza. Po kilku metrach, za zaciskiem docieramy w strefę zawaliska, które wkrótce zamyka dalszą drogę. Jaskinia rozwinęła się na szczelinie o kierunku W–E, w wapieniach triasu środkowego wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów), na kontakcie wapieni robaczkowych i żółto wietrzejących wapieni dolomitycznych. Od sąsiedniej Jaskini przy Przechodzie T.E-12.38 oddziela ją jedynie wąska strefa zawaliska. Namulisko stanowi głównie autochtoniczny gruz wapienny oraz wielkie wanty. Na dnie, pod otworem znaleziono kości świstaka wraz z kompletną czaszką. Jaskinia jest wilgotna, woda kapie ze stropu. Podczas zwiedzania w lipcu 1978 r. w sali znajdował się gruby płat zlodowaciałego śniegu; w następnych latach śniegu nie było lub płat śnieżny miał znacznie mniejsze rozmiary. Wyczuwa się przewiew. Światło sięga do zwężenia na końcu sali (kilkanaście metrów od otworu). Roślinność kwiatowa rozwija się w otworze. Wschodnią ścianę sali miejscami pokrywają mchy i porosty. Faunę reprezentują nietoperze i owady troglokseniczne (m.in. komary, muchówki i chruściki), a przy otworze – ślimaki. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Otwór studni odkryto latem 1975 r., podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ. Nie zwiedzano wówczas wnętrza groty. Jaskinia została umieszczona w spisie inwentaryzacyjnym pod nazwą Studnia przy Przechodzie, a następnie w spisach opublikowanych przez Borowca i in. (1977,1978). |
Historia dokumentacji |
Eksplorację i dokumentację jaskini przeprowadził w dniu 21 lipca 1979 r. M. Kardaś przy współpracy I. Luty oraz J. Mędzy i K. Pohoskiego. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie ciągu busolowo-taśmowego wykonanego latem 1980 r. przez I. Luty z zespołem. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). 20 listopada 2017 r. F. Filar skorygował współrzędne geograficzne otworu. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Borowiec, W. i in. 1977,1878 (niektóre dane morfometryczne); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000, bez nazwy); Gradziński, R. i in. 1985a (niektóre dane morfometryczne, orientacyjna lokalizacja na mapie); Luty, I. 1989a (dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i szkicu ściany, dane historyczne); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia | plan |