Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Szara Studnia
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.E-12.50
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°54′44,54″, φ: 49°14′38,89″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1750
Wysokość względna [m] 410
Głębokość [m] 50
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 50
Długość [m]
w tym szacowane [m]
125
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne W prawym orograficznie zboczu Doliny Miętusiej, na lewym (or.) zboczu Kobylarzowego Żlebu.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Przysłopu Miętusiego niebiesko znakowanym szlakiem wiodącym na Czerwone Wierchy dochodzimy do ubezpieczonego łańcuchami, płytowego progu w Kobylarzowym Żlebie. Około 100 m nad nim znajdujemy otwór, ukryty w niewielkiej depresji w małych skałkach przegradzających żleb.
Opis jaskini

Otwór stanowi myta studzienka o głębokości około 10 m, przez większą część roku wypełniona śniegiem. Po 10 m rozszerza się w niewielką salkę, której spąg stanowi lodowy korek, utrzymujący się cały rok. W najniższym punkcie salki wąski, wytopiony w lodzie korytarzyk schodzi około 4 m pod lód i kończy się ślepo.

Wracamy do salki. Na przeciwległym jej końcu lód oddziela się od ściany, tworząc wąską szczelinę (Ślizgawka) formującą stromą, lodową pochylnię. Po 5 m rozszerza się ona.łącząc się w tym miejscu z wyżej położoną częścią jaskini. Stąd schodzimy korytarzykiem wytopionym w lodzie do niewielkiej salki o zawaliskowym dnie, opadającym stromo do wąskiego przełazu utworzonego przez lód. Za przełazem niski korytarzyk doprowadza do końcowego zawaliska, gdzie także zanika lód.

Cofamy się pod Ślizgawkę. Omijając lodowy język podchodzimy obszernym korytarzykiem pod mocno zalodzony, 3,5 m wysoki Lodowy Prożek. Za nim znajduje się Sala Pod Wantą o wymiarach 4x5 m i wysokości około 6 m. W jej stropie zaklinowana jest charakterystyczna wanta, zza której wypływa woda, formująca lodowe polewy na ścianach oraz spągu i Lodowym Prożku. Wschodnia część sali przechodzi łagodnie w szczelinowy, zawaliskowy korytarz, prowadzący w górę. Po około 6 m, z prawej strony otwiera się niewielki przełaz pomiędzy wantami, wyprowadzający na dno niewielkiego, mytego kominka, który na wysokości około 4 m zwęża się w szczelinę nie do przejścia.

Wracamy do korytarza i podchodzimy jeszcze kilka metrów do jego najwyższego punktu, za którym korytarz zaczyna opadać. Po około 6 m korytarzyk doprowadza do 2,5 m prożka. Za nim opada szczelinowy korytarzyk, którego zawaliskowe dno urywa się 21 m. głęboką studnią. Przy dnie studnię dzieli obszerna półka, z której zjeżdża się 3 m na zawaliskowe dno, opadające do najniższego punktu jaskini.

Jaskinia powstała w wapieniach malmo-neokomu jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów), na szczelinie tektonicznej o przebiegu W–E. Ściany są myte, pozbawione szaty naciekowej, miejscami formują się nacieki lodowe. Spąg pokrywa lód, a w głębszych partiach autochtoniczny rumosz.

Jaskinia jest wilgotna, wody opadowe i roztopowe wnikają do niej szczelinami w stropie, tworząc miejscami intensywny deszcz podziemny (szczególnie w okresie wiosennym). Dzięki specyficznym warunkom morfologicznym w jaskini panuje mikroklimat statyczny zimny. Śnieg, gromadzący się zimą w przyotworowych partiach ulega rekrystalizacji w firn a następnie w lód formuje korek lodowy, zalegający cały rok. Stąd też jaskinię należy zaliczyć do jaskiń lodowych.

Przy otworze występuje roślinność zielona (nie badana dotychczas). W partiach przyotworowych występują owady – głównie ćmy i muchy.

Historia badań
Historia eksploracji

Dotychczas nie były publikowane jakiekolwiek informacje o jaskini, choć jej otwór zapewne był znany jako niewielki aven całkowicie wypełniony lodem i śniegiem. Otwór został przypadkowo zlokalizowany 14 listopada 1998 r. przez Z. Tabaczyńskiego (Speleoklub Tatrzański). 10 kwietnia 1999 r. M. Parczewski i Z. Tabaczyński przekopali się przez śnieg we wstępnej studni i dotarli nad Lodowy Prożek (–25 m). 18 kwietnia 1999 r. K. Dudziński i Z. Tabaczyński pokonali Lodowy prożek i dotarli nad II studnię, przerywając eksplorację z powodu braku sprzętu. 21 kwietnia 1999 r. ten sam zespól osiąga dno jaskini (–50 m). Próba przekopania zawaliska na dnie jaskini, podjęta przez D. Fuję i Z. Tabaczyńskiego 30 kwietnia 1999 r. nie przyniosła rezultatów.

Historia dokumentacji

Materiały dokumentacyjne zebrali w dniu 28 maja 1999 r. D. Fuja, Z. Tabaczyński i M. Parczewski. Pomiary wykonano przyrządem Topo-Vulcan.Dane zaktualizował Z. Tabaczyński (2009 r.).
Plan opracował Z. Tabaczyński.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie TPN 1999 (opis inwentarzowy i plan); Tabaczyński, Z. 2000d (opis, plan).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Zbigniew Tabaczyński
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan Podgląd grafiki przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie