Dane szczegółowe jaskini
| Nazwa | Mnichowa Studnia |
| Inne nazwy | |
| Nr inwentarzowy | T.E-13.10 |
| Region | Tatry |
| Współrzędne WGS84 | λ: 19°55′42,61″, φ: 49°14′35,75″ |
| Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
| Powiat | tatrzański |
| Województwo | małopolskie |
| Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
| Podstawa ochrony | |
| Ekspozycja otworu | ku górze |
| Pozostałe otwory | |
| Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1639,91 |
| Wysokość względna [m] | 120 |
| Głębokość [m] | 13,10 |
| Przewyższenie [m] | 5 |
| Deniwelacja [m] | 18 |
|
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
45
|
| Rozciągłość horyzontalna [m] | |
| Położenie geograficzne | Dolina Małej Łąki, w prawym orograficznie zboczu Doliny Małej Łąki (Niżniej Świstówki), w zachodnim stoku Zadnich Mnichów nazywanych ostatnio Koprowymi Mniszkami. |
| Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Żółto znakowanym szlakiem podchodzimy Doliną Małej Łąki, następnie skręcamy na prawo, do Niżniej Świstówki i wyraźną, nieznakowaną ścieżką docieramy nad bulę. Stąd skręcamy bez perci na lewo i wznosimy się pod skałki trawiastym stokiem położonym na S od Żlebu między Mnichy, omijając kosówki z lewej strony. Pod skałkami trawersujemy na prawo, do małego żlebu zakończonego ciemnym, widocznym z daleka kominem. Nieco na lewo od linii spadku komina, wspinamy się około 30 m trawiasto-skalnym żlebem do filarka, w którym jest otwór Jaskini Lodowej Małołąckiej T.E-13.02, również widoczny z daleka. Od tego otworu trawersujemy płytki trawiasto-skalny żleb kilkanaście metrów ku N, do wyraźnego żeberka skalnego. W dogodnym miejscu przechodzimy przez żeberko na jego północną stronę i zaraz za nim wspinamy się kilka metrów tuż przy ścianie, do obszernego otworu Mnichowej Studni (położony jest 6 m wyżej niż otwór Jaskini Lodowej Małołąckiej). Od zbocza oddzielony jest on cienką ścianką, tworzącą 1,5-metrowy prożek. Jest to największy otwór w Mnichowych Turniach. Widać go tylko od góry, z żeberka lub z przeciwległych zboczy (z Kotlin i Wielkiej Turni). Można też dojść tam rozpoczynając wspinaczkę od podnóża turni ww. żeberkiem (trudniej), na N od wyżej podanej drogi. Dojście w końcowej części dość trudne, eksponowane, zwiedzanie wymaga użycia sprzętu jaskiniowego.
|
| Opis jaskini |
Owalny otwór o wymiarach 1,8x1 m znajduje się w stropowej części obszernej komory. Zjeżdżamy około 6,5 m na płat śnieżno-lodowy zajmujący prawie całe dno komory. Opada ono stromo ku zachodowi. Szczeliną brzeżną płata lodowego można przedostać się jeszcze około 7 m niżej. Komora ma 9 m długości i 3 m szerokości. Ku E przechodzi w 9-metrowy komin, wznoszący się pod kątem 62°. Nieco ku W od niego, za obniżeniem nierównego stropu do 5,5 m, widać następny komin. Sięga on kilka metrów wyżej, jest niedostępny, kończy się ślepo. Kominy te powstały wzdłuż szczeliny rozwinięcia jaskini. W północnej ścianie komory, nad 3-metrowym, nieco trudnym progiem, widać duże, około 4-metrowej wysokości okno. Wiedzie ono do małej, prawie okrągłej komórki o wymiarach 2,6x2,6 m. Od niej, przez 6-metrowy próg z wąską półką w połowie wysokości, wchodzimy do krótkiego (3 m), wznoszącego się korytarzyka. Zakończony jest on ciasną szczeliną prowadzącą do powierzchni terenu (widać przez nią światło dzienne). Studnia rozwinęła się w wapieniach tzw. „węzła Rabowskiego”, należących do wierchowej jednostki Organów (fałd Czerwonych Wierchów). Powstała na skrzyżowaniu częściowo rozmytych szczelin tektonicznych o kierunku W–E oraz 185/60 W. Namulisko tworzy gruz wapienny z domieszką piasku. Studnia jest wilgotna. Zalega w niej przez cały rok płat śnieżno-lodowy. wyczuwa się przewiew. Światło rozproszone sięga do końca. Przy otworze występuje reprezentowana ubogo roślinność kwiatowa i paprocie, głębiej – mchy, glony i porosty. Faunę reprezentują owady oraz nietoperze. |
| Historia badań |
O geologii, tektonice i genezie wzmiankuje J. Szczygieł (2015b). |
| Historia eksploracji |
Studnia została odkryta w dniu 13 września 1959 r. przez grotołazów zakopiańskich z STJ: W. Habila, M. Kruczka, D. Strelau i S. Wójcika. Wcześniej, w końcu sierpnia, S. Wójcik zauważył otwór z Kotlin (Wójcik 1959 - mat. arch.). Pierwszą wzmiankę o odkryciu zamieścił Rudnicki (1959b) pod nazwą Awen w Mnichach. Habil (1961) wymienia jako dzień odkrycia 13 sierpnia 1959 r. – prawdopodobnie jest to pomyłka. Odkrywcy zeszli do otworu przy pomocy poręczówki prowadzonej ze szczytowych partii Mnichowych Turni. Zbadali wówczas jaskinię. Habil (1961) zamieścił jej opis oraz szkicowy przekrój i plan pod nazwą Mnichowa Studnia. Wójcik (1962), Koisar i Parma (1971) oraz Kozik (1983) podali uwagi na temat stałego występowania śniegu i lodu, klasyfikując grotę jako statycznie zimną. |
| Historia dokumentacji |
Podczas prac nad inwentaryzacją jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację studni sporządziła w dniu 23 sierpnia 1979 r. I. Luty przy współpracy A. Gruzy. Pomiary wykonano busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. Dane sytuacyjno-wysokościowe położenia otworu podano na podstawie pomiarów przeprowadzonych w dniu 22 września 1982 r. przez Zespół Koła Naukowego Geodetów Górniczych AGH pod kierownictwem W. Borowca. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). Współrzędne geograficzne otworu skorygował 22.11.2017 r. F. Filar. |
| Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
| Literatura |
Rudnicki J. 1959b (informacja o odkryciu pod nazwą Awen w Mnichach); Habil W. 1961 (opis jaskini, szkicowy plan i przekrój pod nazwą Mnichowa Studnia); Wójcik S. 1962 (opis, uwagi o występowaniu śniegu i lodu); Wójcik Z. 1966a (niektóre dane morfometryczne, lokalizacja na mapkach, w tym geologicznej); Wójcik Z. 1968 (lokalizacja na mapce); Koisar B., Parma C. 1971 (uwagi o występowaniu śniegu i lodu); Tatry Polskie 1976 (błędna lokalizacja na mapie 1:10000 pod nazwą Studnia w Mnichach); Parma C., Rajwa A. 1978 (wzmianka pod nazwą Śnieżna Mnichowa Studnia); Borowiec W. i in. 1977,1878 (dane morfometryczne); Luty I. 1982b (informacja o pomiarach sytuacyjno-wysokościowych, bez nazwy); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000); Gradziński R. i in. 1985a (dane morfometryczne, orientacyjna lokalizacja na mapie); Luty I. 1989b (nowe dane morfometryczne, lokalizacja na mapie i rysunku ściany, dane historyczne); Siarzewski W. 1994 (zjawiska lodowe); Jaskinie TPN 2000 (plan, przekrój i opis inwentarzowy); Szczygieł J. 2015b (wzmiankuje w kontekście genezy i uwarunkowań tektonicznych).
|
| Materialy archiwalne |
Wójcik S. 1959 - sprawozdanie (wzmianka o odkryciu); Wójcik S. - Inwentarz (wymienia pod nr 4.1.4).
|
| Autorzy opracowania | Izabella Luty |
| Redakcja | Jerzy Grodzicki |
| Stan na rok | 2013 |
| Grafika, zdjęcia |
plan i przekrój
|
plan i przekrój