Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia w Żarze |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.F-08.03 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°51′49,45″, φ: 49°14′03,62″ |
Gmina | Kościelisko (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | W |
Pozostałe otwory | 2 - ku SW, 1240 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1240 |
Wysokość względna [m] | 180 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
11,50
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Na prawym orograficznie zboczu Doliny Kościeliskiej, w zboczach Żaru (Gubalca). |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Za mostkiem powyżej Krzyża Pola skręcamy na lewo i niewyraźną, starą hawiarską drogą idziemy skosem do góry, w kierunku ujścia doliny aż za gęsty las ograniczający od północy niewielką polanę. Drogę aktualnie (2009) utrudniają zwalone drzewa. Wysoko na stoku widać skałki, a między nimi, nieco wyżej pod ścianką, ciemną nyżę. Za skałkami wznosimy się żlebem wprost do góry, nieco ku SE. Za pierwszym (niższym) pasem skałek, w prawej or. stronie żlebu widać obszerny otwór Jaskini za Smrekiem T.E-08.02; rośnie w nim rozłożysty, stary smrek, zasłaniający go nieco. W następnym żlebie, położonym kilkadziesiąt metrów na południe od tej jaskini, znajduje się w analogiczny sposób usytuowany główny otwór Jaskini Przeziorowej T.F-08.01, również zasłonięty smrekiem. Od tego otworu trawersujemy żleb niewyraźną percią (która gubi się w gęstym lesie) kilkadziesiąt metrów na południe. W miejscu, gdzie rosną modrzewie odnajdujemy małą przełączkę, z której widać otwory jaskini. Są one położone kilkanaście metrów na wschód, w zachodnim ograniczeniu wybitnego żebra skalnego. Główny otwór znajduje się nad 2-metrowym progiem (trudności II), wznoszącym się powyżej 1,5-metrowej nyży. Dojście i zwiedzanie bez trudności.
|
Opis jaskini |
Główny otwór o wymiarach 1,4 m wysokości i 0,55 m szerokości wiedzie do obszernego, poziomego korytarza o długości 6 metrów, zakręcającego nieco na lewo. Kończy się on ciasną szczeliną, skierowaną ku powierzchni. Od głównego otworu można przetrawersować pod okapem w lewo, do mytego, 3-metrowego korytarzyka. Zaczyna się on małą niszą i przebija skalne żebro na wylot. Jego północny otwór o wymiarach 0,8x0,5 m uchodzi w ścianie około 2 m nad jej podstawą; południowy, okrągły otwór o średnicy 0,5 m, uchodzi w ścianie żebra nad 3-metrowym, pochyłym progiem. Jaskinia została wymyta na szczelinie w wapieniach triasu środkowego autochtonicznej serii wierchowej. Ściany głównego korytarza pokryte są naciekami grzybkowymi, namulisko stanowi glina z domieszką rumoszu wapiennego. Gleba namywana jest do wnętrza przez końcową szczelinę, występuje także przy północnym otworze korytarzyka przebijającego skalne żebro. Jaskinia jest wilgotna, woda kapie ze stropu. Światło sięga do około 4 metrów w głąb od otworu; przewiewu nie wyczuwa się. Rośliny zielone występują w nyży pod głównym otworem oraz w północnym otworze małego korytarzyka, głębiej widać mchy i porosty. W jaskini zauważono owady troglokseniczne. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia znana była braciom Zwolińskim, którzy penetrowali ten teren w latach trzydziestych i czterdziestych. Wprawdzie nie wymieniają tego obiektu w swoich notatkach, jednak w archiwum Zwolińskich (1986) znajduje się mapka skałek okolicy Jaskini Przeziorowej w skali 1:5 000, na której zaznaczony jest otwór opisywanej jaskini (bez nazwy). |
Historia dokumentacji |
W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację w dniu 12 sierpnia 1993 r. sporządziła I. Luty przy współpracy M. Kropiwnickiej. Fotografię otworu wykonała I. Luty. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Jaskinie TPN 1993b (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
[Siarzewski, W., Zwolińska, Z.] 1986 (lokalizacja na mapie 1:5 000, bez nazwy).
|
Autorzy opracowania | Izabella Luty |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia | plan |