Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Lodowa Krakowska
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.F-10.03
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°53′21,69″, φ: 49°13′52,67″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1570
Wysokość względna [m] 25
Głębokość [m] 1,50
Przewyższenie [m] 4,50
Deniwelacja [m] 6
Długość [m]
w tym szacowane [m]
25
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu górnej części Wąwozu Kraków, w stoku Mechów.
Opis drogi dojścia do otworu
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Z Hali Pisanej żółtym szlakiem podchodzimy do Wąwozu Kraków. Jego dnem lub powyżej Rynku obejściem jego górnych progów idziemy aż do ujścia Żlebu Trzynastu Progów. Za odgałęzieniem tego żlebu podchodzimy jeszcze około 0,5 km, aż do rozszerzenia za wyraźnym zwężeniem wąwozu. Na lewo widać pasmo skał z charakterystycznymi, pionowymi szczelinami międzywarstwowymi, schodzące do dna wąwozu, porośnięte na górze kosodrzewiną. Idziemy pod skałami około 70 metrów do góry. Nieco nad podstawą skał, w szczelinie poniżej ich północnego krańca (pod wyraźną przełączką) odnajdujemy otwór Jaskini Lodowej Krakowskiej T.F-10.03 (jest on położony około 9 m powyżej Szczeliny pod Lodową T.F-10.11). Dojście i zwiedzanie bez trudności.
Opis jaskini

Otwór o kształcie trapezu (0,5x0,4x0,2 m) wiedzie pionowo w dół. Za nim opada niski, szczelinowy korytarzyk z zaklinowanymi w stropie głazami. Po około 3 m korytarzyk zaczyna się wznosić. Nieco dalej, w jego dnie, przy lewej ścianie, widać ciasny otwór (0,5x0,3 m), przez który schodzimy 2-metrową studzienką do dolnej części szczeliny. Po kilku metrach blokują ją z obu stron wanty. Wracamy do głównego ciągu. Po około 10 m od otworu przejście utrudniają duże bloki skalne tworzące tu zwężenie. Za zwężeniem korytarz staje się wyższy (do 2,5 m), a 6 m dalej zamyka go zawalisko. Nad zwężeniem można wejść do górnej części szczeliny wydzielonej przez zaklinowane wanty. Między nimi widać tu mały prześwit do powierzchni.

Jaskinia powstała w wapieniach malmo-neokomu wierchowej serii autochtonicznej. Jest rozwartą międzywarstwową szczeliną z zablokowanym w niej zawaliskiem. Ściany są nieco pochylone ku NNE. Namulisko tworzy gruz wapienny i wielkie wanty. Domieszkę stanowi osad gliniasty, a przy otworze gleba.

Ze względu na kontakt z powierzchnią terenu przez szczeliny w zawalisku, wilgotność jest zależna od warunków atmosferycznych. We wnętrzu występuje lód i śnieg. Stałe pokrywy lodowe utrzymują się w najniższym poziomie (pod studzienką) oraz w obniżeniu przed końcem korytarza, a ich zasięg zmniejsza się. Według Koisara i Parmy (1971) dawniej spąg był zalodzony na przestrzeni około 30 m (przy podawanej przez nich długości jaskini 35 m). Określają oni ją jako jednootworową dynamiczną, gdzie drugi otwór zastępowany jest systemem szczelin wyprowadzających na powierzchnię. Światło sięga do ok. 10 m. Wyczuwa się silny, zimny przewiew.

Roślinność zielona występuje w okolicy otworu (do 1 m w głąb). W dniu 25 lipca 1977 r., podczas inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ T. Bielska znalazła następujące gatunki roślin:

kwiatowe: Ranunculus alpestris L., Carex firma Host., Polygonum viviparum L., Saxifraga caesia L., Saxifraga aizoides L., Saxifraga moschata Wulf., Hutchinsia alpina R. Br., Silene acaulis L., Festuca versicolor Tausch.

mszaki: Distichium montanum Hag., Tortella tortuosa Limpr., Hypnum cupressiforme Hedw., Cirriphyllum sp. (oznaczenia mszaków wykonała J. Mickiewicz).

Faunę reprezentują głównie muchówki i komary. E. Sobiepanek-Krzyżanowska w sierpniu 1978 r. zaobserwowała występowanie następujących gatunków fauny:

Diptera: Helomyza modesta (2 ♀) i Helomyza captiosa (1 ♂).

Historia badań

Wójcik (1966a) zbadał jej osady, a Koisar i Parma (1971) oraz Kozik (1983) przeprowadzili obserwacje pokrywy lodowej.

Historia eksploracji

Jaskinia została odkryta latem 1961 r. przez B. Gocha i T. Paluszkiewicza z STJ Kraków.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ pomiary jaskini wykonał w dniu 25 lipca 1977 r. M. Burkacki przy współpracy P. Herzyka. Pomiary wykonane zostały busolą geologiczną Meridian i taśmą parcianą. T. Bielska zebrała wówczas okazy flory, a R. Kardaś sfotografowała otwór. W sierpniu 1978 r. E. Sobiepanek-Krzyżanowska przeprowadziła badania fauny, a w sierpniu 1994 r. I. Luty uzupełniła obserwacje terenowe. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracował M. Burkacki.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Wójcik Z. 1963b (informacja o odkryciu z błędną datą); Wójcik Z. 1966a (lokalizacja na mapkach, niektóre dane morfometryczne i geologiczne); Wójcik Z. 1969a (dane morfometryczne i geologiczne, lokalizacja na mapie geologicznej); Kardaś R.M., Burkacki M. 1977 (wzmianka o udokumentowaniu bez podania nazwy); Kozik A. 1983 (uwagi o występowaniu lodu); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie w skali 1:10.000); Gradziński R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, dane morfometryczne); Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy): Siarzewski W. 1994 (zjawiska lodowe); Bielska T., Mickiewicz J. 2000 (flora).
Materialy archiwalne
Sobiepanek-Krzyżanowska, E. 1979 (fauna).
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie