Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Szczelina w Tomanowym Grzbiecie I
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.F-10.12
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 19°53′45,80″, φ: 49°13′46,80″
Gmina Kościelisko (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu W
Pozostałe otwory 2 - ku S, 1775 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 1777
Wysokość względna [m] 250
Głębokość [m] 5,10
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 5,10
Długość [m]
w tym szacowane [m]
20
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Dolina Kościeliska, na prawym orograficznie zboczu Doliny Tomanowej, w Tomanowym Grzbiecie. Otwór znajduje się w grupie skałek powyżej punktu widokowego nad Wąwozem Kraków, nazywanego Kazalnicą, od strony Czerwonego Żlebu.
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Idziemy Doliną Tomanową zielonym szlakiem turystycznym do Kazalnicy. Stąd na wschód do góry (około 170 m) pod skałkami, do niezbyt wyraźnego żlebu odchodzącego z grani Tomanowego Grzbietu. Za płatami kosówki nieco do góry, do otworów ukrytych wśród skałek i want na zboczu, po prawej orograficznie stronie żlebu. Dojście bez trudności, zwiedzanie łatwe.
Opis jaskini

Otwór główny (zachodni), skierowany ku górze powstał na skutek częściowego zawalenia stropu szczeliny. Ma wymiary 0,6x3,3 m. Dalej w stropie widać jeszcze dwa okna wiodące do powierzchni terenu i małe prześwity w końcowym zawalisku. Otwór boczny (południowy) ma kształt trójkąta o wymiarach 0,5x0,6 m. Od otworu zachodniego schodzimy przez 2,3-metrowy prożek na dno wysokiej na około 7 m szczeliny o pochylonych ku N ścianach. Dno opada stromo, a następnie wznosi się na wielkich wantach. Nad największą z nich, na wprost, po kilku metrach drogę blokuje zawalisko, na prawo zaś wiedzie krótki, ciasny korytarzyk uchodzący do powierzchni otworem południowym. Tuż przed nim, ku E, odgałęzia się wąska szczelina, równoległa do głównej.

Opisywany obiekt powstał w wapieniach triasu wierchowej serii autochtonicznej. Jest nieco rozwartą i rozmytą szczeliną tektoniczną z zablokowanym w niej zawaliskiem, przeciętą poprzecznym pęknięciem. Namulisko stanowi rumosz wapienny z domieszką gleby oraz wanty.

Wilgotność zależna jest od warunków atmosferycznych. Na dnie, prawdopodobnie przez cały rok zalega płat śniegu (w dolnej części lodu). Światło dociera do końca. Wyczuwa się bardzo silny przewiew z zawaliska.

Roślinność kwiatową przy otworach reprezentują głównie skalnice, rojniki i trawy. Głębiej, na ścianach widać porosty i glony. Stwierdzono obecność komarów i much.

Historia badań
Historia eksploracji

Szczelina znana była od dawna, lecz dotychczas nie wzmiankowana w literaturze speleologicznej ze względu na niewielkie rozmiary. Zbocza Ciemniaka przeszukiwali na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych grotołazi zakopiańscy, a później również grotołazi innych środowisk. Na początku lat siedemdziesiątych ten i niektóre inne z niżej opisanych obiektów zwiedzała m. in. autorka opisów podczas akcji poszukiwawczych Speleoklubu Warszawskiego.

Historia dokumentacji

W ramach inwentaryzacji jaskiń tatrzańskich OW PTPNoZ dokumentację szczeliny sporządziła 22 lipca 1994 r. I. Luty przy współpracy M. Kurczewskiego. Pomiary wykonano taśmą parcianą i busolą geologiczną Meridian. Dane zaktualizowała I. Luty (2009).
Plan opracowała I. Luty.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie TPN 1994 (plan, przekrój i opis inwentarzowy pod numerem F-11.7).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Izabella Luty
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie