Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Studnia w Mnichu |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | T.L-22.04 |
Region | Tatry |
Współrzędne WGS84 | λ: 20°03′20,01″, φ: 49°11′36,08″ |
Gmina | Bukowina Tatrzańska (gm. wiejska) |
Powiat | tatrzański |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | ku górze |
Pozostałe otwory | 2 - ku NW, 1900 m n.p.m.; 3 - ku NW, 1893 m n.p.m. |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 1908 |
Wysokość względna [m] | 108 |
Głębokość [m] | 22,30 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 22,30 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
59,30
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Tatry Wysokie, Dolina Rybiego Potoku, w środkowej części wschodniej ściany Mnicha, 50 m. poniżej Mnichowych Półek. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Ze schroniska nad Morskim Okiem idziemy żółto znakowanym szlakiem prowadzącym na Szpiglasową Przełęcz. W miejscu, gdzie ścieżka wiedzie północnym zboczem Miedzianego opuszczamy szlak i wchodzimy do Mnichowego Kotła. Stąd idziemy ścieżką taternicką wiodącą do Żlebu pod Mnichem, dalej żlebem podchodzimy do wysokości połowy wschodniej ściany Mnicha. W miejscu, gdzie bierze początek kilka dróg wspinaczkowych na Mnicha i Mniszka (m.in. Komin Stanisławskiego), zaczynamy trawersować w prawo w górę w kierunku środka ściany. Trawersujemy systemem trawiastych półek i zachodów, a następnie ściankami z kosówką (0+) do skalnego kominka, którym wspinamy się (III+) 8 m w górę za odstrzeloną turniczkę. Stąd podchodzimy filarkiem (III) około 8 m na trawiastą półkę ponad otworem studni. Opisanym dojściem wiodą fragmenty dróg wspinaczkowych: WHP 535 wariant C (Paryski, 1967) oraz droga nr 14 (Głazek, Wirski, 1989). Dojście i zwiedzanie bardzo trudne, wymaga użycia sprzętu i technik alpinistycznych.
|
Opis jaskini |
Studnię tworzy szczelina pomiędzy ścianą, a odchylonymi blokami skalnymi. Możemy się do niej dostać trzema otworami. Otwór pierwszy, prostokątny w przekroju, o wymiarach 1x1,5 m stanowi początek studni. Do otworu tego doprowadza również zagruzowana pochylnia opadająca z północnego zachodu i kończąca się w studni na trzecim metrze jej głębokości. Zjazdem na linie dostajemy się na głębokości 8 m na pierwszy poziom utworzony z zaklinowanych w szczelinie kamieni. Tu na SE rozwija się 4-metrowej długości, nieznacznie opadający korytarz zablokowany kamieniami. W stronę przeciwną, ku NW trawersujemy nad studnią do wysokiego na 4 m i osiągającego 2,5 m szerokości korytarza. Doprowadza on po 8 m do otworu drugiego, który ma kształt zbliżony do prostokąta o wysokości 5 m i szerokości 1,5 m u podstawy. Na dnie w otworze i w górnej jego części znajdują się zaklinowane kamienie. 3 m przed otworem możemy wspiąć się SW ścianą około 5 m w górę (IV+) do zaklinowanych kamieni, między którymi wychodzimy na opisywaną wcześniej pochylnię, doprowadzającą do otworu pierwszego. Kolejny poziom (–18 m) utworzony z zaklinowanych kamieni osiągamy kontynuując zjazd. Tu korytarze rozwijają się w dwu kierunkach. Na S wiedzie 2,5 m długości korytarz nieznacznie opadający, kończący się skalną ścianą. Ku N prowadzi korytarz szeroki na 2 m. Po 8 m w jego dnie pomiędzy kamieniami znajduje się studzienka, którą schodzimy 2 m. Parę metrów dalej znajduje się kolejna studzienka o głębokości 2,5 m, którą osiągamy dno jaskini (–22,3 m). Trawersując nad pierwszą z powyżej opisanych studzienek dochodzimy korytarzem rozwijającym się w kierunku NW do trzeciego otworu o średnicy 1 m, znajdującego się w kamieniach. Studnia rozwinięta jest w granitoidach krystaliniku Tatr Wysokich. Ma genezę tektoniczną. Znajduje się w strefie dużego pęknięcia rozchylonego wskutek grawitacyjnego obsuwania się mas skalnych w kierunku Żlebu pod Mnichem. Ściany jaskini są lite, fragmentami kruche. Spąg składa się z autochtonicznego gruzu skalnego. W kilku miejscach obserwowano śmieci. W okolicach otworów jaskinia jest jasna, głębiej występuje światło rozproszone, w okolicach dna jest ciemna. Obiekt jest suchy, tylko w okolicach otworów po opadach wilgotny. W otworach występują porosty, mchy i roślinność zielona. Obserwacje fauny nie były prowadzone. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia wraz z sąsiednimi obiektami mogła być znana od czasów pierwszych przejść wspinaczkowych wschodniej ściany Mnicha. Mogli na nią natrafić W. Kulczyński (jr). i M. Świerz w czasie pierwszej próby zdobycia ściany. Jaskini dotyczy wzmianka w przewodniku wspinaczkowym Paryskiego (1967) w opisie drogi nr 535. Włodek (1977) zajmujący się obserwacją procesów neotektonicznych w Żlebie pod Mnichem wspomina o występowaniu szczelin we wschodniej ścianie Mnicha, wśród których zapewne znajduje się opisywany obiekt. Jaskinia została ujęta w spisie w Atlasie Tatrzańskiego Parku Narodowego (1985a). |
Historia dokumentacji |
Dokumentację jaskini sporządzili 26 września 2000 r. A. Gajewska i K. Recielski; pomiary wykonano busolą Sisteco i taśmą parcianą. Zaktualizował K. Recielski (2009 r.). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Paryski, W.H. 1967 (wzmianka, przybliżone parametry); Włodek, M. 1977 (geneza, lokalizacja na zdjęciu); TATRY POLSKIE 1984 (lokalizacja na mapie 1:10000 wraz z nazwą); Gradziński, R. i in. 1985a (lokalizacja na mapie, dane morfometryczne); Głazek, G., Wirski, Z. 1989 (lokalizacja na rysunku); Jaskinie TPN 2002 (plan i przekrój, opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Krzysztof Recielski |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2010 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |