Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Szpara pod Rysami
Inne nazwy
Nr inwentarzowy T.M-24.01
Region Tatry
Współrzędne WGS84 λ: 20°04′51,43″, φ: 49°10′53,77″
Gmina Bukowina Tatrzańska (gm. wiejska)
Powiat tatrzański
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa | Tatrzański Park Narodowy
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu ku górze
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 2047
Wysokość względna [m] 467
Głębokość [m] 7
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 7
Długość [m]
w tym szacowane [m]
16,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Tatry Wysokie, Dolina Rybiego Potoku, w płaskiej powierzchni szczytowej Buli pod Rysami.
Opis drogi dojścia do otworu
Obiekt znajduje się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego – dojście i zwiedzanie jest możliwe tylko po uzyskaniu zezwolenia Dyrekcji Parku. Ze schroniska nad Morskim Okiem idziemy czerwonym szlakiem na Rysy. Dochodzimy do płaskiej powierzchni szczytowej Buli pod Rysami, gdzie opuszczamy szlak i kierujemy się w stronę krawędzi Buli urywającej się w kierunku Czarnego Stawu pod Rysami. Otwór szczeliny znajduje się około 10 m od krawędzi. Dojście bez trudności, w zwiedzaniu może być przydatna lina.
Opis jaskini

Obiekt jest szczeliną otwartą ku górze, o zmiennym rozwarciu i zmiennej głębokości, rozwiniętą na kierunku E-W. Wschodnia część, szeroka na 0,8 m, osiąga głębokość 3,4 m. Ku zachodowi szczelina zwęża się do 0,3 m i osiąga maksymalną głębokość 7 m. W szczelinie na różnej wysokości zaklinowane są kamienie, które w jej zachodniej części tworzą fragmentaryczny strop.

Szczelina powstała w granitoidach krystaliniku Tatr Wysokich wskutek grawitacyjnego rozsunięcia płaszczyzny uskokowej - na jej ścianach widoczne jest lustro tektoniczne wraz z rysami ślizgowymi. Ściany są lite, spąg tworzą ostrokrawędziste kamienie i bloki skalne, a w części zachodniej pomiędzy kamieniami występuje humus.

Jest sucha, po opadach wilgotna. Światło dzienne występuje w całej szczelinie, tylko w jej zachodnim końcu jest rozproszone. W całym obiekcie występują porosty, mchy i glony. Obserwacji fauny nie prowadzono.

Historia badań
Historia eksploracji

Szczelina mogła być znana od dawna z racji bliskiego położenia przy szlaku na Rysy. Nie znaleziono jednak śladów świadczących o jej zwiedzaniu. Została odszukana na podstawie informacji ustnej W. Cywińskiego.

Historia dokumentacji

Dokumentacje jaskini sporządzili w dniu 28 września 2000 r. A. Gajewska i K. Recielski. Pomiary wykonano przy użyciu busoli Sisteco i taśmy parcianej. Zaktualizował K. Recielski (2009 r.).
Plan opracował K. Recielski.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie TPN 2002 (plan i przekrój, opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Krzysztof Recielski
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2010
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan i przekrój
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie