Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Draba |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | J.Wl-01.06 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 18°47′33,00″, φ: 51°05′56,00″ |
Gmina | Działoszyn (gm. miejsko-wiejska) |
Powiat | pajęczański |
Województwo | łódzkie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa | Rezerwat przyrody Węże |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | W |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 210,50 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 3,80 |
Przewyższenie [m] | 1,50 |
Deniwelacja [m] | 5,30 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
67
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Wyżyna Wieluńska, Węże, Góra Zelce. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Do jaskini dochodzimy idąc od osady Węże w kierunku północnym. Prowadzi tędy droga gruntowa, a na pewnym odcinku towarzyszy nam niebieski szlak turystyczny. Po przejściu (od Wężów) około 1 km, dochodzimy do skrzyżowania, gdzie naszą drogę przecina czerwony szlak turystyczny (w tym miejscu jesteśmy już po północnej stronie góry Zelce). Kierujemy się w lewo (na zachód) ścieżką, którą biegnie czerwony szlak. Ścieżka prowadzi wzdłuż zalesionego zbocza góry, na prawo (północ) łąki-nieużytki. Po przejściu około 200 m ścieżka wchodzi w teren zalesiony i zaczyna się podejście na wzniesienie. Po przejściu 50 m, po lewej stronie (na zboczu) znajduje się niewielkie wyrobisko z widocznym trójkątnym otworem jaskini.
W jaskini istnieje niebezpieczeństwo obrywania się stropowych ławic wapienia, niestabilne są również ściany Ciasnej Studni, należy tutaj zachować szczególną ostrożność.
|
Opis jaskini |
Otwór jaskini znajduje się w niewielkim wyrobisku, jest to lej kilkumetrowej średnicy ze ścianką skalną, pod którą jest trójkątny otwór wejściowy do jaskini. Ma on szerokość 1,2 m, i wysokość 0,8 m. Za nim początkowo opadający Korytarz Wejściowy ma długość 11 m, szerokość do 3 m i prowadzi ku SE. W odległości 5 m od otworu wejściowego w lewo odchodzi 7 metrowy korytarz (Prosty) początkowo mający 3 m szerokości i 1,3 m wysokości, stopniowo zwężający i zacieśniający się. Kontynuacją Korytarza Wejściowego ku S jest Sala na Rozdrożu z dużymi blokami wapienia na dnie. Ma ona 7 m długości i do 6 m.szerokości. Idąc dalej na południe, napotykamy zalegające w dnie duże bloki i płyty wapienne, tworzące wznoszące się progi skalne. Jesteśmy w Wielkiej Sali Złomisk długości 10 m i szerokości do 7 metrów. W końcowej, najwyższej części znajduje się ciasny korytarz 6 metrowej długości utworzony miedzy odspojonymi ławicami wapienia. We wschodniej części Sali znajduje się 2 metrowej głębokości Ciasna Studnia (o średnicy 0,5 m). Z jej dna odchodzą Korytarze Szpatowców, o łącznej długości 18 m i wysokości do 1,8 m o przebiegu NW-SE i SW-NE. Na uwagę zasługuje tutaj namulisko wypełniające miejscami cały przekrój korytarzy. Zachowały się tutaj pozostałości po robotach górniczych w postaci skalnych kaszt i zbutwiałej obudowy. Jaskinia o genezie krasowej, została znacznie zmieniona przez roboty górnicze i zawaliska powstałe w wyniku obrywania się stropowych ławic wapieni. Powstała w wapieniach ławicowych zawodziańskich i skalistych górnej jury (środkowy oksford). Nacieki zostały w znacznej mierze zniszczone podczas eksploatacji kalcytu. Resztki połamanych stalaktytów widoczne są w stropie Korytarza Prostego, są tam również, polewy, żebra i grzybki naciekowe, a wzdłuż ścian widoczna jest żyła krystalicznego, laminowanego kalcytu (pozostałość po polewie naciekowej. Namulisko zachowane w Korytarzu Prostym, jest stare, rdzawo-czerwone, częściowo scementowane kalcytem. W dolnej części jaskini w Korytarzach Szpatowców namulisko wypełnia miejscami cały przekrój korytarzy, jest brunatne i rdzawe, ilaste, laminowane. W części przyotworowej, Korytarzu Wstępnym i Prostym na dnie zalega hałda - gruz wapienny z materiałem ilasto-piaszczystym przemieszczony podczas robót górniczych. W całej jaskini występuje duża ilość bloków i płyt wapiennych. Jaskinia jest wewnątrz wilgotna, wyczuwa się przewiew powietrza. Światło oświetla początkową część Korytarza Wstępnego przy otworze. W zasięgu światła na ścianach występują glony. W otworze rosną mchy. Wewnątrz zaobserwowano pajęczaki i komary. W jaskini przebywają nietoperze, głównie gacki brunatne Plecotus auritus (Harmata 1993). |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia prawdopodobnie została odsłonięta podczas eksploatacji wapienia. W czasie II wojny światowej służyła jako schronienie miejscowej ludności. W latach 1950-57 w jaskini prowadzono eksploatację kalcytu. Zniszczony został pierwotny charakter jaskini, wewnątrz widać ślady po eksploatacji w postaci resztek szalunków i hałdy zapełniających niektóre korytarze.
|
Historia dokumentacji |
Pierwszy plan i opis inwentarzowy opublikował Szykiewicz (1971d). Aktualną dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz w sierpniu 2008 r. Pomiary wykonali w 2003 r. Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz i Norbert Sznober.
Plan opracował M. Szelerewicz . |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Szynkiewicz A. 1971a (lokalizacja na mapie); Szynkiewicz A. 1971d (opis jaskini, lokalizacja na mapie); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wymieniona w pełnym wykazie jaskiń pozycja VI.D.12); Harmata W. 1993 (nietoperze w jaskini); Gradziński M., Szelerewicz M. 2004 (wymieniona w wykazie jaskiń Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej o długości większej niż 40 m); Jaskinie Wyżyny Wieluńskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Kontny M. 1977 (w projekcie urządzenia rezerwatu Węże); Szynkiewicz A. 1993 (opis jaskini, lokalizacja na mapie); Szynkiewicz A. 1995 (opis jaskini, plan, 2 przekroje poprzeczne, przekrój rozwinięty, 8 fotografii otworu i z wnętrza jaskini).
|
Autorzy opracowania | Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia | plan przekrój |