Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia w Kamieniu
Inne nazwy Jaskinia w Aniołowie, Jaskinia na Kamieniu
Nr inwentarzowy J.Wl-02.11
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°08′53,00″, φ: 50°49′34,00″
Gmina Częstochowa (gm. miejska)
Powiat Częstochowa
Województwo śląskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SW
Pozostałe otwory ku SW, 240 m n.p.m.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 240
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 0
Długość [m]
w tym szacowane [m]
100
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Wieluńska, Częstochowa.
Opis drogi dojścia do otworu
Z centrum Częstochowy kierujemy się ul. Warszawską na NE. Za skrzyżowaniem ulicy z dwupasmową drogą Katowice-Warszawa na prawo widoczny jest budynek kościoła. Wejścia do jaskini znajdują się w niewielkich skałkach ograniczających od południowego-zachodu teren kościelny. Jaskinia uciążliwa w zwiedzaniu ze względu na bardzo niskie i ciasne korytarze, z jeziorkami na dnie, oraz duże ilości gliniastych, płynnych osadów o miąższości kilkudziesięciu cm.
Opis jaskini

Otwory jaskini znajdują się u podstawy około 5 m wysokości wychodni wapieni skalistych. Za otworami ciągną się niskie, mocno zamulone korytarze tworzące sieć rozwiniętą na szczelinach o kierunkach NE-SW (20 m długości) oraz NW-SE (także 20 m długości). Na dnie często pojawia się woda, tworząc jeziorka w zależności od ilości opadów i pory roku.

Korytarze o wysokości kilkudziesięciu cm, w kilku miejscach dochodzącej do 1 metra i o szerokości do 3 m, w większości są wąskie. Na dnie występują gruz i głazy wapienne oraz ilaste, ciemne (brązowe i czarne) osady, w głębi zaś zawodniona glina o miąższości około 0,5 m. Przy wejściach na dnie gromadzą się śmieci. Ściany przy otworach są czarne, okopcone, wewnątrz pokryte cienką, czarną warstewką ilastego osadu.

Jaskinia o genezie krasowej powstała w wapieniach skalistych górnej jury (oksford górny). Korytarze powstały na fugach międzyławicowych i mają charakter anastomozów oraz poszerzonych krasowo pionowych pęknięć na kierunkach NW-SE i NE-SW. Na ogładzonych przez wodę, skorodowanych ścianach znajdują się liczne zagłębienia wirowe, wżery i drążące je drobne kanały. Jaskinia była odmładzana w holoceńskiej fazie rozwoju krasu na tym terenie, jest częścią nierozpoznanego jeszcze większego systemu związanego dawnym przepływem wód Warty.

Nacieki w jaskini nie występują. Namulisko obfite, brązowe do czarnego z gruzem wapiennym, wypełnia sporą część przekroju korytarzy. Na powierzchni ciemna, ilasta, warstewka osadzająca się po wypełnianiu korytarzy przez wodę.

Jaskinia wilgotna bez wyraźnego przepływu powietrza. Woda w jaskini występuje okresowo, związane jest to z wahaniem się zwierciadła wód gruntowych. Wewnątrz występują stałe jeziorka, na ścianach widoczne wyraźne ślady poziomu wody. Okresowo woda sięga otworów jaskini. Światło sięga kilka metrów w głąb.

W otoczeniu otworów na ścianach skalnych roślinność kserotermiczna, w otworach i wewnątrz na ścianach rosną glony.

Faunę reprezentują pajęczaki.

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia była znana od dawna. Na początku XX wieku Z. Simon pisał: Jest to poniekąd słup graniczny pasma skał wapiennych, ciągnących się od tego punktu ku Wawelowi. Jakby dla zadokumentowania piękna Jury, na samym progu skalistego szlaku, natura wyrzeźbiła w skale, obszerne, o potężnych sklepieniach, groty, z licznymi rozgałęzieniami ginącymi głęboko ciemnych czeluściach. Do niedawna nad wejściem do grot zwieszał się potężny cypel skalny. Znikł bezpowrotnie, rozbity młotami. W marcu 1996 roku M. Bąk poznaje 20 m ciasnych korytarzy z jeziorkami na dnie w NE części jaskini. Od lat w jaskini prowadzona jest eksploracja przez Speleoklub Częstochowa, nie znane są jednak jej wyniki, z informacji ustnych wiadomo, że odkryto kilkadziesiąt metrów korytarzy ze stałymi zbiornikami wody na dnie, z duża ilością gliniastych, płynnych osadów niezwykle uciążliwych do pokonania. Jaskinia jest często odwiedzana, przy otworach często palone są ogniska, sporo jest śmieci wewnątrz, na ścianach w otworach znajdują się napisy.

Historia dokumentacji
Pierwszy plan jaskini wykonał J. Klimas (1957), kolejne Z. Biernacki (1971) i M. Bednarek (1976).Aktualną dokumentację sporządzili w październiku 2008 r. A. Górny i M. Szelerewicz.

Plan opracował M. Bednarek, uzupełniony przez M. Bąka.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Simon Z. początek XX w. (wzmianka o jaskini); Bednarek M. i in. 1977 (opis jaskini, plan); Szelerewicz M., Górny A. 1986 (inwentarzowy opis jaskini, plan, zaznaczona na mapce, wymieniona w pełnym wykazie jaskiń i schronisk Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej pozycja VI.B.81); Bąk M. 1996d (plan jaskini); Klimas J. 2006 (plan jaskini); Płowecki J. 2006 (opis eksploracji jaskini); Cabała S. i in. 2007 (opis jaskini, szkicowy plan, 2 fotografie otworów); Jaskinie Wyżyny Wieluńskiej 2010 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Biernacki Z. 1971 (opis jaskini pod nazwą Jaskinia w Aniołowie, nr inw. 560, plan, cytowania z książki Z. Simona opisującego okolice i jaskinię, podaje długość jaskini około 50 m); Szynkiewicz A. 1993 (opis jaskini, zaznaczona na szkicu geologicznym).
Autorzy opracowania Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie