Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia pod Nyżą |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | J.BK-02.12 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°54′08,43″, φ: 50°02′19,67″ |
Gmina | Kraków (gm. miejska) |
Powiat | Kraków |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Komunalny |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | S |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 214,80 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 3,50 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 3,50 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
15
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Brama Krakowska, Zręby Południowe, Skałki Twardowskiego (Park Twardowskiego), Kraków-Podgórze. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia położona jest w zachodniej części Skałek Twardowskiego. Od przystanku MPK przy ulicy Tynieckiej (w pobliżu wejścia do jednostki WP) kierujemy się w stronę wejścia do jednostki i dalej ścieżką wzdłuż betonowego ogrodzenia, przechodzimy ok. 60 m do miejsca gdzie w odległości 10 m na N od ogrodzenia, u stóp kilkumetrowej ścianki skalnej znajduje się pionowy otwór jaskini. Nad otworem, 2 m wyżej, widoczna jest charakterystyczna nyża skalna. Korytarz w kierunku północnym łatwy w zwiedzaniu, ciąg prowadzący ku zachodowi (aktualnie zasypany) ciasny, na jego końcu trudny zacisk. W jaskini jest trudny do pokonania zacisk Z III w korytarzu odchodzącym ku NE.
|
Opis jaskini |
W otworze wejściowym próg 2,5 m głębokości utworzony z bloków wapiennych tkwiących w piaszczysto‑humusowym osadzie sprowadza do 2 metrowego, niskiego biegnącego ku NE korytarza. Jego dno pokrywa gruz wapienny na dnie. Dalej napotykamy metrowy próg skalny i kolejne 2 metry ciasnej rury skalnej zakończonej zwężeniem (Z III). Za zaciskiem napotykamy metrowy próg i 2 m korytarza, który ciągnie się dalej lecz jest ciasny, częściowo zamknięty naciekami. Z okna za otworem w kierunku zachodnim odchodzi niski korytarz o charakterze rury skalnej, który po 3,5 m skręca ku NW. Korytarz stromo opada i jest bardzo ciasny. Dalszą jego kontynuację zamyka namulisko. Jaskinia znajduje się w wapieniu uławiconym górnej jury (oksford), powstała w warunkach freatycznych, korytarze mają charakter rur, a na ścianach widoczne są koliste wżery. Rozwój korytarzy uwarunkowany jest pionowymi spękaniami ciosowymi na kierunku NE‑SW. W głębi korytarza, w lewej części jaskini, na stropie występują białe stalaktyty o długości do 10 cm (kilka sztuk) z drobnokrystalicznego kalcytu, stalaktyty i polewy znajdują się również na końcu korytarza za zaciskiem Z III. Miejscami polewa naciekowa jest kilkucentymetrowej grubości. Bloki wapienne zamykające otwór wejściowy pokrywały grzybki naciekowe. Namulisko jest niezbyt obfite, w części humusowo‑piaszczyste, w głębi gliniaste i gliniasto‑piaszczyste, na powierzchni występuje ostrokrawędzisty gruz wapienny, w głębi w namulisku tkwią skorodowane bryły wapienne i krzemienie. W okolicy otworu na ścianach występują glony i mchy. Przy otworze spotyka się pająki i komary. |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Aktualnie na dnie pod otworem znajduje się duża ilość gruzu skalnego zamykającego dostęp do odnogi biegnącej ku W i NW. Otwór został odsłonięty 7.11.1997 r. przez Andrzeja Górnego, Grażynę Krawczyk i Annę Kwapień. Koniec zasypanego aktualnie ciągu osiągnął Tomasz Wajzyk w lipcu 1998 r. W 2004 roku Marcin Pruc, Jarosław Rogalski i Jacek Sikora poszerzyli wąski korytarzyk biegnący ku NE odkrywając dalszą jego kontynuację.
|
Historia dokumentacji |
Dokumentację sporządził A. Górny (09.1999 r.). Dane zaktualizował w 2009 r. A. Górny.
Plan opracował A. Górny. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Słobodzian B. 1997f (informacja o odkryciu); Górny A. i in.1999 (plan na mapie kierunków i prędkości lateralnego przemieszczania się znacznika); Motyka J. i in.. 1999 (zaznaczono na mapach i uwzględniono w tabeli); Goc P. 2000 (plan na mapie izolinii stężeń azotanów w wykropleniach w jaskiniach zrębu Zakrzówka); Motyka J. i in. 2000 (usytuowanie jaskini na mapie geologicznej Zakrzówka, plan na rozmieszczeniu jaskiń Zakrzówka, plan na mapie izolinii koncentracji chlorków w jaskiniach Zakrzówka, na mapie kierunków i prędkości przemieszczania się znacznika); Motyka J. i in. 2001 (plan na mapie prędkości i kierunków przemieszczania się znacznika); Jędrys J. i in. 2002 (na mapie rozmieszczenia jaskiń na Zakrzówku); Jędrys J., Krajewski M. 2002 (na mapie rozmieszczenia jaskiń i profili georadarowych); Górny A. 2007 (plan na zestawieniu jaskiń Zakrzówka); Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Baryła J., Górny A., Pruc M., Słobodzian B., Szelerewicz M. 2000 (opis inwentarzowy i plan).
|
Autorzy opracowania | Andrzej Górny |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |