Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Na Gołąbcu |
Inne nazwy | Spyrlaczowa Jama, nad Jeziorzyskiem |
Nr inwentarzowy | J.BK-04.09 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°47′21,68″, φ: 50°00′47,59″ |
Gmina | Liszki (gm. wiejska) |
Powiat | krakowski |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Komunalny |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 213 |
Wysokość względna [m] | 10 |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 0 |
Deniwelacja [m] | 0 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
32
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Brama Krakowska, okolice Piekar, Stróżnica (Na Gołąbcu), Piekary |
Opis drogi dojścia do otworu |
Jaskinia położona jest we wzniesieniu Na Gołąbcu. Z Piekar kierujemy się w stronę Wisły (na widoczne zabudowania klasztorne w Tyńcu) do wału przeciwpowodziowego i nim na południe. Dalej drogą biegnącą u podnóża wzniesień. Omijamy górą pionową ścianę Okrążka. Widać przed nami kopulaste wzniesienie Na Gołąbcu, z wyraźnymi pozostałościami grodziska. Jaskinia znajduje się w skałach po południowej stronie wzniesienia. Dojście bez trudności, korytarz w końcowej części niski.
|
Opis jaskini |
Do jaskini prowadzi obszerny otwór szerokości 6 m i ponad 3 m wysokości. Za nim płytka komora całkowicie oświetlona światłem dziennym. Z niej prowadzi w głąb, na północ, 23 m długości, prosty korytarz. Korytarz jest początkowo wysoki, głębiej nie przekracza 1,5 m wysokości. Jaskinia powstała w wapieniu skalistym górnej jury (oksford). Jest utworzona na pionowym pęknięciu ciosowym o przebiegu NS, w warunkach freatycznych (oksford). Brak szaty naciekowej. Namulisko w komorze jest wyeksploatowane; w korytarzu zalega gruz skalny. Komora przy otworze jest jasna i sucha, a korytarz ciemny i wilgotny.
W komorze, na spągu pod okapem rosną: Artemisia scoparia, Cichorium intybus, Convolvulus arvensis, Cornus sanguinea (siewki), Malva sp., Silene sp., Taraxacum officinale i in. Na ścianach wstępnej części korytarza obserwowano obfite skupienia sino‑zielonych glonów oraz pojedyncze osobniki Asplenium ruta‑muraria. W przyotworowych partiach stwierdzono (9.09.1999 r.) liczne wije, a głębiej - pająki i komary. |
Historia badań |
Badania archeologiczne - Namulisko zostało rozkopane przez Ossowskiego (1879) |
Historia eksploracji |
Jaskinia była znana od dawna. Kształt otworu został zmieniony w końcu ubiegłego stulecia, kiedy wydobywano tu kamień dla potrzeb regulacji Wisły; wówczas korytarz sięgał 19 m w głąb skały. W roku 1917 poszerzono i przedłużono korytarz poszukując komory z guanem nietoperzowym. Jaskinia jest oznaczona na mapie Czarnowskiego (1911) i opatrzona nazwą „Nad Galoską”. |
Historia dokumentacji |
Zinwentaryzowana została przez Kowalskiego (1951) pod pozycją 14. Dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz (09.1999 r.). Dane zaktualizowali w 2009 r. A. Górny i M. Szelerewicz. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Ossowski G. 1880a (opis badań); Ossowski G. 1881a (opis jaskini, namuliska i zabytków); Ossowski G.,1882 (wzmianka i streszczenie pracy poprzedniej); Kuźniar W., Demetrykiewicz, W. 1909 (wzmianka); Czarnowski S. 1911 (opis wg Ossowskiego, lokalizacja na mapie); Kiernik E. 1913 (wzmianka); Niezabitowski E. 1914 (wzmianka); Żurowski J. 1923 (wzmianka); Krukowski S. 1927 (wzmianka); Danysz-Fleszarowa R. 1933 (wymienia w wykazie); Jamka R. i in.. 1939 (historia jaskini, fot otworu, opis materiału archeologicznego); Kowalski K. 1951 (położenie, opis, plan, historia poznania); Czepiel M. 1976 (opis i plan); Rook E. 1980 (opis znalezisk archeologicznych); Alexandrowicz, S.W. 1977 (opis jaskini i prowadzonych w niej badań, szkic skały Kozierówka, zaznaczony otwór jaskini i jej sytuacja geologiczna); Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
Baryła J., Górny A., Pruc M., Słobodzian B., Szelerewicz M. 2000 (opis inwentarzowy i plan).
|
Autorzy opracowania | Janusz Baryła, Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia | plan |