Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Jaskinia Księżycowa
Inne nazwy
Nr inwentarzowy J.GT-03.21
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°42′18,00″, φ: 50°03′60,00″
Gmina Liszki (gm. wiejska)
Powiat krakowski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Skarb Państwa (Lasy Państwowe)
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SW
Pozostałe otwory
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 300
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 0
Przewyższenie [m] 2
Deniwelacja [m] 2
Długość [m]
w tym szacowane [m]
21,50
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Garb Tenczyński, okolice Sanki, Wąwóz Półrzeczki, Mników
Opis drogi dojścia do otworu
Dojście prowadzi od przystanku autobusowego „Skały Mnikowskie” (położonego na północnym krańcu Wąwozu Mnikowskiego, przy drodze Mników-Zalas), skąd kierujemy się w boczne, prowadzące ku północy odgałęzienie doliny Sanki - Wąwóz Półrzeczki. Idziemy drogą gruntową (prowadzi tędy niebieski szlak turystyczny), przy wywierzysku w dnie doliny opuszczamy drogę i przechodzimy na wschodnie zbocze. Idąc dalej w górę doliny dochodzimy do grupy skałek. Niewielki otwór jaskini znajduje się w wykopie u podstawy skały.
Opis jaskini

Jaskinia jest ciasna, meandrujący korytarz tworzy ciasne, ostre, zakręty miejscami trudny do pokonania szczególnie dla osób wysokich.

Otwór o wysokości 0,6 m i szerokości 0,4 m znajduje się u podstawy 10 metrowej ścianki skalnej, w sztucznym zagłębieniu. W głąb prowadzi niski, meandrujący, korytarz o kolistym przekroju biegnący w kierunku NE, który doprowadza do rozszerzenia - Salki że Hej o długości 1 m, szerokości 1,5 m i wysokości do 1,5 m. Za nią po 1 metrze korytarz skręca pod kątem ostrym tworząc uciążliwy do pokonania odcinek. Dalej biegnie ku SE i E, po 4,5 m dochodzi od niego w lewo ku NW 3‑metrowy korytarz o dnie lekko opadającym zakończony 2‑metrowym kominkiem z podwójnym kotłem wirowym. Kontynuacja korytarzyka ku SE jest całkowicie wypełniona osadami. Od miejsca, w którym odchodzi boczny korytarzyk główny korytarz ciągnie się jeszcze 3 metry ‑ początkowo ku E, później skręca ku NE. Na końcu w znacznej mierze jest zapełniony osadami z widoczną dalszą kontynuacją korytarza biegnącego dalej stromo w górę.

Jaskinia o genezie krasowej utworzona jest w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Powstała w warunkach freatycznych o czym świadczy kolisty charakter korytarzy (rury freatyczne), ogładzone ściany, kotły i zagłębienia wirowe. Jaskinia modelowana była przez swobodnie płynącą wodę w warunkach wadycznych - na ścianach w Salce że Hej i kilku miejscach w korytarzach występują poziome rynny boczne. W przypadku większości korytarzy brak związku przy tworzeniu się korytarzy ze spękaniami ciosowymi widocznymi przy otworze, jedynie Salka że Hej i korytarz za nią są rozwinięte na równoległych szczelinach o przebiegu NW‑SE. Jaskinia jest niewielkim fragmentem zniszczonego przez erozje większego systemu kanałów cyrkulacji krasowej.

Szata naciekowa w jaskini uboga, Są to dwie kolumny naciekowe kilkunastocentymetrowej długości na polewie naciekowej, niewielka draperia w salce oraz płaty polewy ze słabo zachowanymi miseczkami nacieków barierowych („pola ryżowe”).

Namulisko jest brązowe, ilasto‑humusowe z zawartością dużej ilości szczątków organicznych, wśród nich pestki owoców i znaczne ilości pokryw chrząszczy. Osady pierwotnie wypełniały znaczną część przekroju korytarzy, zostały one usunięte podczas prac eksploracyjnych i zachowały się jedynie w zagłębieniach na dnie korytarzy oraz w końcowych fragmentach korytarzy jaskini.

Jaskinia jest wilgotna. Słaby przewiew powietrza wyczuwalny jest przy otworze i na końcach jaskini.

Światło w najbliższym sąsiedztwie otworu.

Flory nie obserwowano. W maju 2009 roku wewnątrz w całej jaskini obserwowano znaczną ilość komarów, pajęczaki m.in. Meta menardi oraz kilkanaście chruścików (Trichoptera).

Historia badań
Historia eksploracji

Jaskinia odkryta została przez M. Pawlikowskiego 4 kwietnia 2007 roku. Eksplorowana była przez grupę grotołazów (M. Pawlikowski, M. Romański, J. Wołek, J. Nowak, J. Kwapień) od kwietnia 2007 r. do lipca 2008 roku. W tym czasie podczas 13 akcji eksploracyjnych usunięto ok. 85 worków osadów.

Historia dokumentacji
Dokumentację jaskini sporządzili A. Górny, M. Szelerewicz (07.2009), pomiary wykonali J. Kwapień, M. Pawlikowski (07. 2008 r.).
Plan opracował M. Pawlikowski.
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Autorzy opracowania Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie