Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia Księżycowa |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | J.GT-03.21 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°42′18,00″, φ: 50°03′60,00″ |
Gmina | Liszki (gm. wiejska) |
Powiat | krakowski |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Skarb Państwa (Lasy Państwowe) |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | SW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 300 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 0 |
Przewyższenie [m] | 2 |
Deniwelacja [m] | 2 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
21,50
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Garb Tenczyński, okolice Sanki, Wąwóz Półrzeczki, Mników |
Opis drogi dojścia do otworu |
Dojście prowadzi od przystanku autobusowego „Skały Mnikowskie” (położonego na północnym krańcu Wąwozu Mnikowskiego, przy drodze Mników-Zalas), skąd kierujemy się w boczne, prowadzące ku północy odgałęzienie doliny Sanki - Wąwóz Półrzeczki. Idziemy drogą gruntową (prowadzi tędy niebieski szlak turystyczny), przy wywierzysku w dnie doliny opuszczamy drogę i przechodzimy na wschodnie zbocze. Idąc dalej w górę doliny dochodzimy do grupy skałek. Niewielki otwór jaskini znajduje się w wykopie u podstawy skały.
|
Opis jaskini |
Jaskinia jest ciasna, meandrujący korytarz tworzy ciasne, ostre, zakręty miejscami trudny do pokonania szczególnie dla osób wysokich. Otwór o wysokości 0,6 m i szerokości 0,4 m znajduje się u podstawy 10 metrowej ścianki skalnej, w sztucznym zagłębieniu. W głąb prowadzi niski, meandrujący, korytarz o kolistym przekroju biegnący w kierunku NE, który doprowadza do rozszerzenia - Salki że Hej o długości 1 m, szerokości 1,5 m i wysokości do 1,5 m. Za nią po 1 metrze korytarz skręca pod kątem ostrym tworząc uciążliwy do pokonania odcinek. Dalej biegnie ku SE i E, po 4,5 m dochodzi od niego w lewo ku NW 3‑metrowy korytarz o dnie lekko opadającym zakończony 2‑metrowym kominkiem z podwójnym kotłem wirowym. Kontynuacja korytarzyka ku SE jest całkowicie wypełniona osadami. Od miejsca, w którym odchodzi boczny korytarzyk główny korytarz ciągnie się jeszcze 3 metry ‑ początkowo ku E, później skręca ku NE. Na końcu w znacznej mierze jest zapełniony osadami z widoczną dalszą kontynuacją korytarza biegnącego dalej stromo w górę. Jaskinia o genezie krasowej utworzona jest w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Powstała w warunkach freatycznych o czym świadczy kolisty charakter korytarzy (rury freatyczne), ogładzone ściany, kotły i zagłębienia wirowe. Jaskinia modelowana była przez swobodnie płynącą wodę w warunkach wadycznych - na ścianach w Salce że Hej i kilku miejscach w korytarzach występują poziome rynny boczne. W przypadku większości korytarzy brak związku przy tworzeniu się korytarzy ze spękaniami ciosowymi widocznymi przy otworze, jedynie Salka że Hej i korytarz za nią są rozwinięte na równoległych szczelinach o przebiegu NW‑SE. Jaskinia jest niewielkim fragmentem zniszczonego przez erozje większego systemu kanałów cyrkulacji krasowej. Szata naciekowa w jaskini uboga, Są to dwie kolumny naciekowe kilkunastocentymetrowej długości na polewie naciekowej, niewielka draperia w salce oraz płaty polewy ze słabo zachowanymi miseczkami nacieków barierowych („pola ryżowe”). Namulisko jest brązowe, ilasto‑humusowe z zawartością dużej ilości szczątków organicznych, wśród nich pestki owoców i znaczne ilości pokryw chrząszczy. Osady pierwotnie wypełniały znaczną część przekroju korytarzy, zostały one usunięte podczas prac eksploracyjnych i zachowały się jedynie w zagłębieniach na dnie korytarzy oraz w końcowych fragmentach korytarzy jaskini. Jaskinia jest wilgotna. Słaby przewiew powietrza wyczuwalny jest przy otworze i na końcach jaskini. Światło w najbliższym sąsiedztwie otworu. Flory nie obserwowano. W maju 2009 roku wewnątrz w całej jaskini obserwowano znaczną ilość komarów, pajęczaki m.in. Meta menardi oraz kilkanaście chruścików (Trichoptera). |
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Jaskinia odkryta została przez M. Pawlikowskiego 4 kwietnia 2007 roku. Eksplorowana była przez grupę grotołazów (M. Pawlikowski, M. Romański, J. Wołek, J. Nowak, J. Kwapień) od kwietnia 2007 r. do lipca 2008 roku. W tym czasie podczas 13 akcji eksploracyjnych usunięto ok. 85 worków osadów. |
Historia dokumentacji |
Dokumentację jaskini sporządzili A. Górny, M. Szelerewicz (07.2009), pomiary wykonali J. Kwapień, M. Pawlikowski (07. 2008 r.).
Plan opracował M. Pawlikowski. |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |