Dane szczegółowe jaskini
Nazwa | Jaskinia w Ponorze |
Inne nazwy | |
Nr inwentarzowy | J.GT-05.05 |
Region | Wyżyna Śląsko-Krakowska |
Współrzędne WGS84 | λ: 19°38′47,00″, φ: 50°03′35,00″ |
Gmina | Czernichów (gm. wiejska) |
Powiat | krakowski |
Województwo | małopolskie |
Właściciel terenu | Prywatny |
Podstawa ochrony | |
Ekspozycja otworu | NW |
Pozostałe otwory | |
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] | 310 |
Wysokość względna [m] | |
Głębokość [m] | 5 |
Przewyższenie [m] | |
Deniwelacja [m] | 5 |
Długość [m]
w tym szacowane [m]
|
16
|
Rozciągłość horyzontalna [m] | |
Położenie geograficzne | Garb Tenczyński, okolice Brodeł, Dolina Rybnej, Rybna. |
Opis drogi dojścia do otworu |
Z centrum wsi Rybna (remiza, kościół) prowadzi drogą asfaltową w kierunku północnym, potem wąską, utwardzoną drogą wzdłuż potoku; droga doprowadza do osady trzech domów w miejscu zbiegu wąwozów. Kierujemy się zaraz za pierwszym z budynków w wąwóz prowadzący w kierunku północnym, po przejściu kilkudziesięciu metrów opuszczamy wąwóz w kierunku zachodnim. Znajduje się tam ślepa dolinka. W najniższym punkcie tej dolinki znajduje się jaskinia. Jaskinia jest ciasna, wejście do studni możliwe tylko dla osób szczupłych (Z I).
|
Opis jaskini |
Otwór jaskini znajduje się w 3 m wysokości ryglu zamykającym kilkudziesięciometrowej długości ślepą dolinkę. Stroma ścianka zamykająca dolinkę jest w górnej części lessowa w dolnej odsłania się metrowa ścianka wapienia. Jaskinia ma dwa piętra. Za otworem znajduje się ciasna studzienka prowadząca do dolnego ciągu. Za nią górne piętro stanowi korytarz 5 m długości, początkowo przez 1,5 m biegnący ku SE, potem skręcający ku NE. Jego szerokość początkowo wynosi 0,8 m, a metr przed końcem rozszerza się do 1,5 m, jego maksymalna wysokość to 1,5 m. Dno korytarza pokryte gruzem i blokami wapiennymi opada do najniższego punktu znajdującego się 1,2 m poniżej otworu. Stąd w kierunku NW odchodzi szczelina komunikująca się korytarzem w dolnym ciągu jaskini, jest jednak zbyt ciasna do przejścia. Piętro dolne osiągamy po pokonaniu ciasnej na górze (Z I), 5 m studzienki, w której 1,5 m nad dnem ku NE odchodzi 3 m korytarz, wysoki pod koniec na 2 m z widoczną dalszą kontynuacją. Od strony NW niska pochylnia łączy się z trzymetrowym korytarzem odchodzącym z dna ku NW. Z dna studzienki odchodzą również dwa krótkie korytarzyki założone na szczelinach SW i SE, zapełnione blokami wapiennymi i przemytym lessem. Jaskinia o genezie krasowej utworzona w wapieniach skalistych górnej jury (oksford). Jest ponorem odprowadzającym wody z niewielkiego obszaru i wypływające w znajdującym się w pobliżu wywierzysku w Jaskini przy Wywierzysku w Rybnej. Jaskinia utworzona jest na gęstej sieci spękań o kierunkach SW‑NE i NW‑SE poszerzonych przez wpływającą wodę, ściany w jaskini są nierówne, pokryte drobnymi wżerami i niewielkimi rynnami wyżłobionymi przez swobodnie spływająca wodę o szerokości ok. 1 cm. Na powierzchniach ścian widoczna wypreparowana fauna ‑ kolce jeżowców i ramienionogi. Miejscami w jaskini występują zawaliska. Nacieki w jaskini nie występują. Namuliska na dnie korytarzy to gruz i większe bloki wapienne zmieszane z przemytym lessem. Jaskinia jest wilgotna w wyraźnym przewiewem. Światło w bezpośrednim sąsiedztwie otworu. Przy otworze na ścianach występują mchy, porosty glony i rośliny wyższe. Fauny nie obserwowano.
|
Historia badań |
|
Historia eksploracji |
Otwór jaskini został zlokalizowany wiosną 2008 r. przez S. Kotarbę. 8 marca 2008 r. M. Pawlikowski odsłonił otwór do korytarza piętra górnego i eksplorował go. W dniu 9 marca 2008 r. J. Kwapień i M. Pawlikowski odsłonili wejście do studni i eksplorowali dolny ciąg jaskini. Jaskinia nie była wzmiankowana w literaturze. |
Historia dokumentacji |
Dokumentację sporządzili A. Górny i M. Szelerewicz (05.2009 r.). |
Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona | Nie |
Literatura |
Jaskinie Pomostu Krakowskiego 2011 (plan i opis inwentarzowy).
|
Materialy archiwalne |
|
Autorzy opracowania | Andrzej Górny, Mariusz Szelerewicz |
Redakcja | Jerzy Grodzicki |
Stan na rok | 2013 |
Grafika, zdjęcia |
![]() |