Państwowy Instytut Geologiczny

Państwowy Instytut Badawczy

Jaskinie Polski


Dane szczegółowe jaskini


Nazwa Bramka w Kyciowej Skale
Inne nazwy Schronisko przy wsi Strzegowej I, Schronisko pod Oknem
Nr inwentarzowy J.Cz.IV-04.89
Region Wyżyna Śląsko-Krakowska
Współrzędne WGS84 λ: 19°41′33,00″, φ: 50°25′36,00″
Gmina Wolbrom (gm. miejsko-wiejska)
Powiat olkuski
Województwo małopolskie
Właściciel terenu Prywatny
Podstawa ochrony
Ekspozycja otworu SW
Pozostałe otwory 2 - ku E; 3 - ku górze.
Wysokość bezwzględna [m n.p.m.] 450
Wysokość względna [m]
Głębokość [m] 1,70
Przewyższenie [m] 0
Deniwelacja [m] 1,70
Długość [m]
w tym szacowane [m]
25
Rozciągłość horyzontalna [m]
Położenie geograficzne Wyżyna Częstochowska, Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie, Strzegowa, Wzgórze Kyciowa Skała (Łysa z Bramą)
Opis drogi dojścia do otworu
Kierujemy się z przystanku PKS w centrum Strzegowej około 400 m drogą w kierunku Pilicy, po czym skręcamy w lewo między opłotki i po około 600 m dochodzimy do Kyciowej Skały. Schronisko „dziurawi” skałę podszczytową na wylot, dzięki czemu jest z daleka widoczne.
Opis jaskini

   Widoczny z daleka tunel skalny to południowa część schroniska. Do części północnej prowadzi pionowy otwór o głębokości 1,7 m. Otworem tym dostajemy się do sporej salki, w której w lewo odchodzi krótki, ślepo zakończony korytarzyk. Naprzeciw studzienki wejściowej znajduje się okno skalne wychodzące w niszy będącej wspólnym dla obydwu części otworem wschodnim. Wszystkie otwory wychodzą na bardzo strome stoki wzgórza.

   Schronisko jest rozwinięte w górnojurajskich wapieniach skalistych typu smoleńskiego. Szaty naciekowej brak. Namulisko jest gliniasto-humusowe z gruzem wapiennym. Przy wschodnim otworze w 1949 r. Sawicki zrobił wykop o głębokości 2,5 m sięgający aż do dna skalnego. Namulisko do góry pokryte było grubym holoceńskim osypiskiem, pod którym znajdowała się gruba warstwa lessu z licznymi okruchami wapienia. Znalezione okazy archeologiczne świadczą o funkcjonującej tu paleolitycznej pracowni krzemieniarskiej kultury oryniackiej.

   Całe schronisko jest zupełnie suche, przewiewne. Schronisko jest w całości widne. Przy otworach zachodnich rosną kserotermiczne murawy, natomiast w niszy skalnej otworu wschodniego rosną dość gęste cierniste krzewy. Nie stwierdzono żadnych okazów fauny.

Historia badań

W 1949 roku L. Sawicki wykonuje próbny wykop w namulisku. Znalezione okazy archeologiczne świadczą o funkcjonującej tu paleolitycznej pracowni krzemieniarskiej kultury oryniackiej. a wyniki swoich badań publikuje w 1953 r.  W 1982 r. schronisko wzmiankuje T. Madeyska omawiając młodoplejstoceńskie osady jaskiniowe w Polsce. W 1986 roku wzmiankuje je E. Foltyn omawiając paleolityczne stanowiska jaskiniowe na obszarze Polski. W 1992 r. wzmiankuje ją jako stanowisko paleolityczne K. Cyrek. Również B. Muzolf zaznacza jaskinię na mapie jako stanowisko paleolityczne w roku 1993. W 2003 roku A. Polonius omawia morfologię i genezę schroniska.

Historia eksploracji

 

Historia dokumentacji

Po raz pierwszy opisuje je i wykonuje plan K. Kowalski w 1949 r. nadając mu numer 400 i nazwę Schronisko przy wsi Strzegowej I. W tym samym roku L. Sawicki wykonuje próbny wykop w namulisku a wyniki swoich badań publikuje w 1953 r. W 1978 r. schronisko opisuje J. Otęska-Budzyn. W 1982 r. schronisko wzmiankuje T. Madeyska . W jej artykule obiekt nosi nazwę Schronisko pod Oknem. W 1986 r. wzmiankowane jest przez M. Szelerewicza i A. Górnego którzy nadają mu numer IV.D.8.  W dokumentacji wykonanej w 1991 roku dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego schronisko nosi numer IV.D.8. Pomiary i aktualizację planu oraz danych dokonali w sierpniu 1991 r. A. Polonius i S. Kornaś. Dane ponownie zaktualizował A. Polonius (2010).
Plan opracował A. Polonius.

Zniszczona, niedostępna lub nieodnaleziona Nie
Literatura
Kowalski K. 1951; Sawicki L. 1953; Otęska-Budzyn J. 1978; Madeyska T. 1982; Szelerewicz M., Górny A. 1986 (wzmianka, orientacyjne położenie); Foltyn E. 1986; Cyrek K. 1992 (wzmianka); Muzolf B. 1993a (wzmianka); Polonius A. 1994 (wzmianka, położenie); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).
Materialy archiwalne
Polonius A. i in. 1991; Polonius A. 2003 (omawia morfologię i genezę).
Autorzy opracowania Adam Polonius
Redakcja Jerzy Grodzicki
Stan na rok 2013
Grafika, zdjęcia Podgląd grafiki plan
Obiekt w serwisie Geostanowiska Geostanowisko Geostanowisko
Nazwa: Autor: Data wprowadzenia:
Zdjęcie