Od Wzgórza Zamkowego w Smoleniu należy się skierować w kierunku południowym i przejść czarnym szlakiem turystycznym około 200 m do skrzyżowania leśnych ścieżek. W tym miejscu należy skręcić w prawo (niebieskim szlakiem) i dojść do skrzyżowania z asfaltową drogą Smoleń-Złożeniec. Z tego miejsca w kierunku południowo-zachodnim widać stojącą w lesie długą i wąską skalną płetwę z charakterystycznym oknem skalnym o średnicy około 2 m, w jej północnym końcu. Opisywane schronisko leży w południowym krańcu skalnej płetwy, kilka metrów nad poziomem gruntu. Z trzech otworów jakie posiada obiekt, najłatwiej dostępny jest otwór południowy. Aby dostać się do wnętrza należy się wspiąć po progu o śliskich stopniach, na południowej krawędzi ostańca i na wysokości około 2,5 m wejść na czworakach w skalną rurę, która jest południowym odgałęzieniem schroniska.

   Schronisko powstało w górnojurajskich wapieniach skalistych.

   Główna część to też skalna rura przebijająca ostaniec na wylot. Otwór zachodni i wschodni wychodzi w ścianie wysoko nad ziemią. Przepływająca w warunkach freatycznych woda sprawiła, że schronisko ma lekko falisty przebieg a w środku znajduje się rozmycie w kształcie niewielkiej, kulistej salki. Na dnie rury znajduje się kilka niskich prożków.

   Schronisko nie posiada szaty naciekowej ale w ścianach można znaleźć wiele mniejszych i większych zgłębień wirowych. Namulisko w schronisku nie występuje. Tylko w rozszerzeniu korytarza leżą okruchy skalne.

   We wnętrzu jest sucho a między otworami panuje dosyć duży „przeciąg”. Schronisko jest widne, tylko w samym środku nieco mroczne. W strefie światła rozproszonego na ścianach rozwijają się glony. Przedstawicieli fauny brak.

Schronisko zapewne znane od dawna. Pierwsza wzmianka w literaturze na temat schroniska pojawia się w 1993 r. (Polonius, Tyc, Sławiński) a następna w 1994 r. (Polonius).

W dokumentacji dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego nosi nazwę Schronisko w Górze Smoleń IX i numer IV.C.52. Opis i plan schroniska znajduje się również w dokumentacji z roku 1999 wykonanej na zlecenie Ministerstwa Środowiska, gdzie nosi tę samą nazwę i numer. Pomiary schroniska wykonał w listopadzie 1991 r. A. Polonius i S. Kornaś. Dane zaktualizował A. Polonius (2009).
Plan opracował Adam Polonius.

Polonius A., Sławiński J., Tyc A. 1993 (wzmianka); Polonius A. 1994 (wzmianka, lokalizacja); Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej 2011c (plan i opis inwentarzowy).

Polonius A. i in. 1991; Polonius A. i in. 1999a (dokumentacja); Polonius A. 2003 (nadaje nową nazwę, omawia morfologię i genezę).